Vísir - 10.01.1970, Blaðsíða 6

V í SIR . Laugardagur 10. janúar 1970.
cTlíenningarmál
Ólafur Jónsson skrifar um útvarp:
Sesar Borgia
og allt það
J~kddur Bjömsson hefur kyn-
lega mikinn áhuga á Borgia-
fólkinu, Alexandri páfa, Sesari
og þeim. Fyrir einum fimm-sex
árum lék Gríma þrjá einþátt-
unga Odds í Tjamarbæ, og þar
á meðal var einn, Köngurlóin,
sem einmitt fjallaði um páfa
þennan og böm hans. Ég heyrði
ekki betur en í útvarpsleik sín-
um á fimmtudagskvöld, Brúð
kaup furstans f Femara, væri
Oddur að tilreiða upp á nýtt orða
far og hugmyndaforöa úr sínum
foma einþáttungi, — og breytti
engu þó nöfnum væri nú Íítil-
lega vikið við og páfinn gamli
hafður fyrir smákóng. Þessi
ráðabreytni virtist reyndar á-
stæðulaus: væri ekki kiókara að
hafa páfann, sem margir kann-
ast að nafninu til við, kyrr-
an á sínum stað? Varla mundi
þaö styggja nokkurn mann? En
þetta var víst skýrt í hinum
einkennilega formála fyrir leikn
um sem torvelt var að heyra
hvort ætti að taka fyrir spaug
eða alvöru. Hvað sem þessu líð-
ur var Brúökaupiö á fimmtu-
daginn sýnu fjölskrúöugra leik-
verk, kátlegra og kostulegra,
en Köngurlóin foröum.
Eins og flest sem Oddur
Björnsson skrifar, alltént það
sem hann gerir bezt, var
Brúðkaup furstans í Fernara
gagnger farsaleikur. En Oddur
laðast einatt að rómantískum
efnum og hugmyndum, kunnug-
legum skáldskaparminnum, til
að leika sér að þeim og tilreiða
þau eftir sínum hætti Þetta kann
að skýra áhuga hans á renis-
sansi og Borgia-fólkinu sem
leikurinn lýsti í gríðarlega
klúrri og grófgerðrj mynd. Þor-
steinn 0. Stephensen fór nú
með hlutverk Alexanders smá
kóngs eða páfa, sem Haraldur
Bjömsson lék fyrrum í Tjamar-
bæ, af einkennilegum blendingi
af sibemsku og grárri elli, og
Erlingur Gíslason var hinn grá-
lyndi heimsmaður, Sesar sonur
hans. Þeir feðgar tíðka það að
gifta Lúsíu dóttur og systur sína
hverjum höfðingja af öörum til
að myrða þá síöan og sölsa und
ir sig eigur þeirra. Næsta kandi
dat, kúafurstanum frá Fernara,
lýsti Jón Sigurbjörnsson heldur
en ekki hrikaiega, en veizlugest
ir voru annars hver þursinn upp
af öðrum og sitthvað kátlegt í
orðafarl þeirra. Nema helzt
skáldið vin Lúsíu, sem Harald
G. Haraldsson. Þvl miður var
full-öröugt að nema söngva
hans til að greina hver hugur
fylgdi hlutverkinu.
Brúðkaup furstans f Femara
er útvarpsleikur með tónlist eft-
ir Leif Þórarinsson, þeir Oddur
hafa sem kunnugt er áður unnið
saman að leikverkum með góð-
um árangri. Um tónverk Leifs
kann ég ekki að dæma nema
mér þótti það áheyrilegt og
fara leiknum vel, og vissulega
var það verulegur þáttur leiks
ins. Vel fór t.a.m. að láta Lúsíu,
Krístínu Önnu Þórarinsdóttur,
lýsa drápinu á sínum nývígða
ektamaka í „ballöðu". En í út-
varpsleik veröur brýnna en.
nokkrú sinni að örð og tónlist
haldist fast í hendur, hvort
haldi öðru fram, og söngvar
verða þar að vera órofa þáttur
í atburðarás, framvindu leiks,
ekkj einasta útflúr á honum.
Á hvort tveggja þótti mér
skorta í leik þeirra Odds og
Leifs, viö leikstjóm Sveins Ein-
arssonar, og varð það til þess
að efnj hans fór á meiri dreif
við eina áheyrn en æskilegt
hefði verið. Leikurinn vakti og
kraföist eftirtektar og vafalaust
er þar fleira sem gleggra yrði
við að heyra hann öðru sinni,
þetta er satt aö seg.ia meira en
sagt verður um flest fslenzk út-
varpsleikrit.
Seinna um kvöldiö las kona
kvæöi eftir Einar Benediktsson.
Er það virkilega svo að hver
sem er geti óskað að flytja
hvaða efnj sem er í útvarpiö?
Og fengið það?
Bifvélavirkjar —
Vélvirkjar
Óska eftir aö ráða nokkra bifvélavirkja eða vélvirkja
Uppl. í síma 18365 og 33924.
DÍESEL-verkr
Við stjórnpúltið: Bohdan Wodiczko
Stefán Edelstein skrifar um tónlist:
ur
dái
Cinfóníuhljómsveit Islands virð
ist vöknuð úr því dái, sem
hún hefur legið f allt síðan f
haust.
Á tónleikunum sl. fimmtudag
fengum við að heyra, hvers hún
er megnug — undir góðri for-
ystu Bohdan Wodiczko.
Ekkj svo að skilja, að fráfar-
andj stjómandi, Alfred Walter,
hafi ekki gert margt gott. Þaö
væri ósanngjamt að halda því
fram. Hann fór mjög vel af
stað sl. haust, en smátt og smátt
missti hann „spennuna", og
hljómsveitin fór að deyja í hönd
unum á honum. Á seinustu tón-
leikum fyrir áramót virtist hún
beinlínis Iiggja í andarslitrunum,
Við getum því verið Bohdan
Wodiczko þakklát fyrir að hafa
blásið nýjum lffsanda í hljóm-
sveitina. en hann hefur þegar
sannað, eftir margra ára starf
hér, að hann slakar hvergi á
„spennunni“ og gerir ýtrastu
kröfur til sín og hljóöfæraleik-
aranna.
Efnisskrá þessara tónleika var
vel samansett, nema aö byrjun-
árverkið, Geigy Festival Con-
certo eftir Liebermann, var af-
skaplega ómerkilegt. Lieber-
mann hefur samiö betri tónlist,
og þótt þetta „Festival" eigi að
vera létt og fyndið, þá saman
stendur fyndnin óneitanlega af
einhliða bröndurum.
Þaö var leiðinlegt, aö hinn á-
gæti slagverksleikari Reynir
Sigurðsson fékk ekki tækifæri til
að sýna getu sína sem skyldi,
tónskáldiö lét hann tromma
sleitulaust sama hljóðfallið.
Þar næst heyrðum við flautu
konsert K 314 eftir Mozart meö
Robert Aitken sem einleikara.
Aitken átti að leika flautukon-
sert eftir Carl Nielsen, en af ein
hverjum ástæðum var því
breytt á síðustu stundu.
Robert Aitken er sannkallaður
töframaöur á sitt hljóðfæri,
hvort sem hann Ieikur samtíma
tónlist eða eldrj tónlist. Túlkun
hans á Mozart var frábær, tónn
inn léttur og grannur (hefði
sennilega verið fyllri í almenni-
legum hljómleikasal) og öll
spilamennska einkar fáguð, fyrir
utan það að vera fullkomlega ör
ugg.
Undirleikur hljómsveitarinnar
var e.t.v. ekki alltaf nægilega
mjúkur en hann nálgaðist samt
það að vera Mozart, og í sfðasta
þættj var hann aö mínum dómi
góður Mozart (þetta er merk
framför á stuttum tíma!).
Samleikur einleikara og hljóm
sveitar var mjög góöur, sérstak
lega í síöasta þætti.
Lokaverk kvöldsins var sin-
fónía nr. 5 eftir Sjostakovitsj.
Wodiczko hefur oft áður sýnt,
að hans sterkasta hlið er nútím-
inn. Á fjórum æfingum (sem er
í raun og vera of stuttur tfmi
fyrir þetta erfiöa verk) hefur
honum tekizt að móta þetta
verk þannig, að Sinfóníuhljóm-
sveit Islands getur verið hreyk-
in af frammistöðu sinni.
5. sinfónía Sjostakovitsj er
glæsilegt verk, sem hrífur flesta
áheyrendur. Verkið er frábær-
lega „instrumenterað" frá tón-
skáldsins hendi. Reyndar finnst
mér ýmislegt f verkinu, sérstak-
lega í 1. og 2. þætti, feta í fót-
spor síörómantisma, einna
helzt Mahlers, án þess þó að
búa yfir innileik Mahlers. Það
er „úthverft" verk. í 2. þætti
kemur þetta e.t.v. bezt í ljós,
einnig þaö að fjórar æfingar era
helzt til lítiö, þessj þáttur tókst
einna sízt f flutningi.
En 1. og sfðasti þáttur voru
sérstaklega vel spilaöir, og má
þaö vera dauöur maður, sem
ekki var rifinn upp úr sæti sínu
við þennan flutning.
Öflugt klapp og bravóhróp
sýndu að tónleikagestir kunna
vel að meta tónlist 20. aldarinn-
ar. 1 þessu klappi fólust einnig
orðin: Velkominn aftur, Wodicz
ko.
SYNING-SYNING-SYNING-SYNING-SYNING
NÝJAR GERÐIR AF RUNTALOFNUM
ÁSAMT ELDRI GERÐUM.
SÝNING I BYGGINGAÞJÓNUSTUNNI, LAUGAVEGI 26.
OP/Ð ALLA VIRKA DAGA KL 13-22
OPIÐ LAUGARD. OG SUNNUD. KL. 13-19
GJÖRIÐ SVO VEL AÐ LITA INN