Vísir - 26.09.1970, Side 8

8
Framkvæmdastlóri ■ Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri ■ Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi • Valdimar H. lóhannesson
Auglýsingai!: Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiösla • Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstjórn- Laugavegi 178 Simi 11660 í5 linur)
Áskriftargjald kr 165.00 á mánuði innanlands
f lausasölu kr 10.00 eintakiö
Prentsmiðja VIsis — Edda hf.
Illa v/ð prófkjör
Prófkjör um skipan framboðslista sjálfstæðismanna
í Reykjavík, við alþingiskosningarnar vorið 1971, fer
fram á morgun og mánudaginn, svo sem auglýst hef-
ur verið. Á atkvæðaseðlinum eru 25 nöfn, en til þess
að kjörseðillinn sé gildur, skal aðeins kjósa 7 fram-
bjóðeiidur, hvorki fleiri né færri. Það þurfa þátttak-
endur í prófkjörinu að festa sér vel í minni.
Undanfarið hefur sitthvað verið sagt og ritað um
prófkjör, bæði með og móti. Enginn mælir gegn því,
að einhverjir gallar geti komið fram í vinnubrögðum
þeirra, sem að kjörinu vinna, þótt hugmyndin sjálf
sé góð og í fullu samræmi við lýðræðiskennd alls
þorra þjóðarinnar. Eflaust verður t. d. alltaf erfitt að
koma í veg fyrir að nokkur átök eigi sér stað milli
stuðningshópa einstakra frambjóðenda, og að stund-
um verði þá sótt af meira kappi en forsjá og jafnvel
beitt aðferðum, sem ekki skyldi nota. Eigi að síður
mun meirihluti kjósenda telja kosti prófkosninga
miklu meiri en ókostina og líta svo á, að almenning-
ur fái þama mun meiri tækifæri til að hafa áhrif á
hverjir veljast til þingsetu en áður hefur verið.
Það er athyglisvert að málgagn kommúnista, Þjóð-
viljinn, finnur prófkosningum allt til foráttu og eyðir
miklu rúmi til að reyna að sannfæra lesendur sína um
að þær séu „gervimennska“, m. ö. o. að ekkert mark
sé á þeim takandi, enda sniðnar eftir „bandarískum
fyrirmyndum“, þar sem auglýsingatækni, skipulag og
fjármagn ráði úrslitunum. Og blaðið neitar því af-
dráttarlaust, að kjósendur fái með prófkjöri nokkur
aukin stjómmálavöld.
Það kemur engum á óvart að Þjóðviliamenn skuli
fordæma prófkjör. Aukið lýðræði er ekki að þeirra
skapi. Þeir vilja ekkert lýðræði í sínum flokki. Nægir
þar að vitna í orð Karls Guðjónssonar, þingmanns
flokksins um lan"+ U, ,.p* beir sem réðu algerlega
ferðinni innan Alþýðubandalagsins væri lítil klíka
kringum Þjóðviljann, sú hin sama og staðið hefði
fyrir klofningi Alþýðubandalagsins 1967... og hikaði
ekki við að þverbrjóta lög flokksins og ályktanir, ef
henni byði svo við að horfa“. Þarna talaði maður, sem
þekkir vinnubrögðin í þessum herbúðum, og enginn
þarf að efast um að hann fari með rétt mál. Þess er
því ekki að vænta, að þessir menn vilji stofna til
prófkjörs í flokki sínum. Úrslitin mundu varla verða
þeim sérlega hagstæð, en margir flokksmenn mundu
áreiðanlega vilja fá tækifæri til að sýna þeim hug
sinn í prófkjöri. Þar yrðu margir Karli Guðjónssyni
sammála.
Prófkjörin hafa þegar sannað kosti sína, þrátt fyrir
nokkra ágalla, og þeim mun verða haldið áfram, hvað
sem Þióðviljinn segir. Og ekki er ólíklegt að þessari
tilhögun vaxi svo fylgi næstu árin, að kommúnistar
neyðist til að taka hana upp líka.
f
\

|
|
li
V1SIR . Laugardagur 26. september 1970.
Glæsileg gistihús rísa nú á Svartahafsströnd
Búlgaríu, og einnig urmull smáhýsa fyrir ferða
fólk, eins og myndin til hægri sýnir.
Búlgarar sækjast eftir
vestrænum
ferðamönnum
Rússar eru vinsælli i Búlgariu en viðast i
Austur-Evrópu, enda frelsuðu t>eir jbó
undan Tyrkjum á 19. öld
• Búlgaría er fjarlægt land, og flestir íslendingar þekkja
lítið tii þess. í kenns’ il'^kum í landafræði er þess stutt-
lega getið og nefnd noL r heiti, sem fljðtt gleymast. Ef
til vill mun það nú færast í vöxt, að íslenzkir ferðamenn
sæki þetta land heim í sumarleyfi og kynnist því af eigin
raun.
• Búlgaría er frá fornu fari Iandbúnaðarriki, en iðnaður
hefur eflzt eftir valdatöku kommúnista. Konungdæmi
var iagt niður í Búlgaríu árið 1946. Iðna'ður var þjóðnýttur,
og samyrkjubú sett á fót. Við völd er svokölluð „föður-
landsfylking“ undir forustu kommúnista.
Börðust tvisvar með
Þjóðverjum
Búlgörum hefur yfirleitt ver-
ið fremur vel til Rússa, og er
það nokkuð óvenjuJegt um fbúa
ríkjanna I Austur-Evrópu. Pað
var Wka rússneskur her, sem
frelsaði Búlgara undan ánauð
Tyrkja um 1870. Búlgarar eru
slavneskir eins og Rússar og
tunga þeirra svipuð.
Búigarar stóðu með Þjóöverj-
um bæði í fyrri og seinni heims-
styrjöldinnd. í sednni heimsstyrj-
öldinn: starfaði öfiug hreyfing
gep.n þýzku na.sist.unum og hin-
um búlgörsku samstarfsmönn-
um þeirra. f þessari andspvrnu-
hreyfingu bar hátt núverandi
forsætisráðherra Búlg°nu Todor
Zbivkov, sem heimsækir fs’a.nd
þessa daga.
Búlgarska stjórnin hafði sagt
Bretum og Bandarfkjamönnum
stríð á nendur í seinni neims-
styrjöid, en hins vegar ekki
Rússum. SovétrBdn sögðu B’Vq.
aríu stríð á hendur árið 1944,
og f lok styrjafdarinnar komust
búlgarskir kommúnistar tiJ
valda með '■•uðningi Sovétríkj-
anna.
Ferðamenn em sérgrein
Ríkisstjórnin j Sofíu hefur á-
stundað vináttu við Sovétrikin
og þar hefur ekki gætt þess
uppsteyts gagnvart Sovétríkj-
unum sem nágrannar þeirra
Rúmenar hafa sýnt síðari ár.
Innan efnahagsbandafags
kommúnistarfkjanna haifa Búlg-
arar það meginverkefni að taka
á móti ferðamönnum og fram-
ieiða ávexti og grænmeti. Samt
hefur iðnþróunin verið hröð og
þjóðartekjur vaxið ört. Búlgaría
stendur þó enn lanigt að baki
vestrænum iðnaðarþjóðum um
lífskjör
Vfirráð Tyrkja
Ríkið Búlgaría var stofnsett
árið 1878 eftir samninga, er
bundu enda á stríð Rússa og
Tyrkja. Skömmu síöar vat
samningurinn endurskoðaður,
og Tyrkir fengu að nýju yfirráð
yfir mestum hluta landsins.
Það var árið 1908, að Ferd-
ínand prins lýsti yfir sjálfstæði
Rúlgaríu og kallað,- sig keisara
níkisins.
Búlgarar háðu Balfcanstríðið
svonefnda við hlið Grikkja og
Serba árið 1912. Þá var alda-
iöngu vefdi Tyrkja á Balkan-
skaga að mestu hrundiö. Búlgar-
nr norðu kröfur til að fá Make-
dóníu i stríðsiok, og hófst þá
„siðara Balkanstríðið“, sem
beir háðu gegn sameinuðum
Serbum, Rúmenum, Grikkjum
og Tyrkjum. Þessu stríði töpuöu
Búlgarar og misstu þeir mikiii
lönd.
Enn filæktust Búlgarar í styrj-
öld sér til óláns, þegar þeir
börðusit við hlið Þjóðverja og
Austurríkismainna í fyrrj heims-
styrjöld. Eftír sigur bandamanna
í þeirrd styrjöld másstu Búlgar-
ar enn landsvæði.
8,4 milljón íbúar
í landinu búa nú 8,4 tniM'jónir
manna, og eru 88% þeirra Búlg-
arar, en aiuk þeiirra búa þar
helzt Tyrkir, M akedónfumenn
og Sígaunar. Helmingiur þjóðar-
innar býr í dreifbýli. Höfuö-
borgin er Sofía með 850 þúsund
íbúunx
iiiniimii
fl®®™
BBBIllllllll
Umsjón: Haukur Helgason.
BúigaraT eru flestir grisk-
kaþólskir, en ríkisstjómin mælr
ir með guðleysi.
Landið liggur við Svartahaf,
þá paradís ferðamanna, sem
vestrænir menn þekkja lítið.
Þarna streymir Dóná. Við Svarta
haf finnst olía. Auk þess eru þar
miklar kolanámur, jám, kopar,
blý og sink. Af atvinnumann-
aifianum vinna 52% að landbún-
aðj og 23% við iðnað. Helztu út-
flutningsvömr eru tóbak, blý,
fatnaður, ávextir, kom og léttar
iðnaðarvömr.
Búlgarar hafa að undanförnu
leitazt við að ná til vestrænna
ferðamanna, enda hefur bað-
ströndin við Svartahaf upp á
margt að bjóða. Benda Búilgarar
á, að Svartahafið sé í rauninni
„anað Miðjarðarhaf", og þar
„skfnj sólin eilíflega“. Þeir hafa
reist mörg nýtizkuleg og glæsii-
leg gistihús í fögrum bæjum
baðstrandarinnar. Þar mun flest
að finna, sem tíðkast á vestræn
um baðstöðum, líka bari og
næturklúbba með heimsKunn-
um „skemmtikröftum“.