Vísir - 03.03.1971, Síða 2

Maður laga
reglu
— Frank Rizzo lögreglustjóri Filadelfiu sagður
verða eftirmaður J. Edgars Hoovers
FRANK RIZZO lögregluforingi
er kallaður „lögreglumaöur
Bandaríkjanna niimer eitt" vegna
þess aö hann er dæmigerður fyr-
ir „hörðu" afstöðuna — afstöð-
una sem „laga og réttar“ menn-
imir í Bandarikjunum fylgja.
Rizzo segist Mta á sjáifan sig
sem hershöföingja, sem stjómi
sínu 7549 manna herliði i heilögu
stríði gegn glæpum: „Og það er
nákvæmlega það sem þetta er“,
segir Rizzo, sem er 50 ára að
aldri og sterfebyggður eins og
uxi, „og þetta strfð sem við
heyjum, er næstum þvi eiras erf-
itt við að eiga og Víetnam-stníð-
ið. Þú verður að vera hershöfð-
ingi, taka áikvarðanir sem eru
hhðsitaeðar áikvörðunium sem her-
tæknimennimiir tafea“.
Rizzo hefur verið lögga í Pfla-
deifíu í 28 ár og hann hefur
fengið meira en 60 verðlaun
eða heiðursmerki fyrir j>jón
ustustörf sín. Eftir að
hann tók við yfirstjóm lögreglu
máila í Filadelfíu, hefur borgin
fengið orð á sig fyrir að vera
sú bong í Bandaríkjunum, j>ar
sem hvar verst er fyrir glæpa-
menn að vera.
„Það sem hann hefur gert fyr
ir Fíiladelfíu“, siegir borgarstjór-
inn 1 Fíladetfíu, James H. J.
Tate, „er ofurmanmlegt. Ég veit
ekki hvað við gaetum gert hér
án hans“. Blaðamenn í Bandaríkj
unurn kalla Rizzo yfideitt ekfei
annað en ,,súpersjeffann“. Rizzo
hefur verið yfirmaður lögreglu
Fíladelfiu sfðastliðin 4 ár og
telst ábyrgur fyrir llfi og limum
liðlega 2ja miiMjóna Fí'ladelf'íu-
búa, og j>eir eru honum þakklát
ir fyrir að hafa hert svo tökin á
glæpalýð borgarinnar, að í engri
stórborg í Bandarikjunum eiga
glæpamenn jafnerfitt upp>drátitar
— reyndar hefur Rizzo verið gagn
rýndur fyrir sínar hörkulegu að-
gerðir, og margir vi'lja kenna hon
um, að síðan í ágúst í sumar hef
ur 3 lögregilumönnum verið kom
ið fyrir kattamef af hefnigjöm-
um glæpamönnum. En hvemig
sem j>esisari h'liðinoi á stjóm
Rizzos líður, þá er hitt stað-
reynd, að Filadelfía hefur næst-
um ein allra borga í Bandaríkj
unum sloppið við meiriháttar
kynþáttaóeirðir. Hann lætur lög
reglumenn sína nefnMega halda
uppi reglu í negrahverfunum ekki
siður en annars staöar í borg-
inni, en víða um Bandaríkin eru
negrahverfi a'lgjört bannsvæði
fyrir lögreglumenn.
Rizzo lætur hvergi deigan
síga I stjórn sinni. Hann vinnur
18 klukkustundir á dag, og er
frægur sem „maðurinn sem
braut á bak aftur allla uppreisn
arhópa í borginni, hreinsaði ti'l

I EÞIOPIU
Fimm þúsund ekrur ó-
ræktarlands á malaríu-
svæðinu í norðvestur
hluta Eþíópíu eru nú, á
síðari hluta 20. aldar, —
orðnar að eins konar „fyr
irheitna landi“ í augum
25 þús. svartra Falasha-
Gyðinga sem í Eþíópíu
búa.
Falasha-fólkið hefur í meira
en 2000 ár lifað fulilkomlega ein
angrað frá öðrum Gyðingum í
heiminum, og það býr nú í hér-
aðinu Ambober og umhverfi
þess. Fram til vorra tíma hefur
hlutskipti þessa einangraöa Gyð
ingaættbáliks helzt verið að
stunda þjóinustus'tö'rf I hinu eþí-
ópska samfélag'i. I Ambober býr
kjami flokksins og Mfir á potta
og kerasmíði. Núna er hinum
fámenna flokki ögnað af mann-
fækkun. Unga fólkið hverfur í
fjölmenni borganna og stærri
bæja, og týnir niður erfðavenj-
um j>essa foma Gyðingaflokks.
70 ungir menn af ættflokknum
hafa nú hafið eins konar herferð
til vemdar stofninum, og byrja
þeir á því að ryðja land og nema
í um 100 mílna fjarlægð frá
borginni Aberdafi. Vonast leið-
togar Falasha-Gyðinga tiil, að
þama í nágrenni Aberdafi muni
myndast kjarngott samfélag Gyð
inga, sem ekki veröi splundrað
með tækni eða blóðblöndun.
„Við verðum að gera eitthvað
til að hallda unga fólkinu í heima
högum“ segir Yona Bogale,
sem er óopinber talsmaöur eða
leiðtögi Falasha-fólksins, „erfða-
venjur okkar eru í húfi“.
„Innflytjandi“
Orðið Falasha, en undir þvi
ganga jæssir sérkenni'legu Gyð-
ingar venjulega, merkir „hinn ó-
kunni" eða „innflytjandi" á hinu
foma eþíópska máli. Sjálfir kaMa
þeir sig „Hús ísrael's1*.
Fa'lasha-fól'kið trúir þvi, að
þeir, rétt eins og aðrir Bþíópíu-
menn, séu afkomendur Salómons
konungs og drottningarinnar af
Saba. Aörir segja, að forfeður
Falasiha-manna hafi komið til
Bþfópíu eftir að fyrstu hofin
voru eyðiiögð eða kanns'ki um
sama leyti og Exodus stóð. Bn
hvaðan eða hvemig sem þeir eru
tilkomnir, þá eru Fálasha-menn
svartir eins og aðrir landar
þeirra í Bþíópiu og jieir tala þjóð
tunguna, Amharic.
Trúarbrögð þeirra eru fremur
frumstæður angi af gyðinglegri
trú, byggður algjörlega, eða því
sem næst, á bibMunni -— þ. e.
Gamla testamentinu. Þar tiil Evr
ópumenn „uppgötvuðu“ Fa'lasha-
menn, höfðu þeir aidrei heyrt
um Talmud. Misihnah, Han-
ukkah eða önnur fvrirbæri í sið-
venjum sem í Gyðingdómi hafa
orðið til á eftir biblíunni.
„Feður okkar urðu sem steini
lostnir, þegar þeir fréttu, að tii
væru aðrir Gyðingar", sagði
Asnahew Sendeke, 28 ára gam
all kennari, sem menntazt hefur
í Israel, „þeir héldu að Gyðingar
gætu engir verið nema við
héma“.
Lifnaðarhættir
Lí'femi Falasha-fólksinis hefur
tekið ámóta litlum breytingum
síðus'tu 2000 árin og trúarsiðir
þess. Næsta fá verkfæri eru not-
uð við almenna vinnu — aðeins
plógur við jarðyrkiu, og sá næsta
fomfálegur. Þorpið, sem þeir eru
að bvggja upp er í nokkurri f:ar
lægð frá Gondar. Þar búa núna
um 300 fjöl'skyldur. Næstum j>ví
ailir búa í kofum, sem eru um
í hreiðri Svörtu hilébarðanna með
hressilegri skotárás og gætti vel
friðarins hin löngu, heitu sumur
í negrahverfunum", eða svo lýsir
brezka b'laðið Sunday Times
manninum, sem jafnt repúblikan
ar og demókratar í Bandaríkjun
um þykjast næsta vissir um að
verði næsti eftirmaður
aldna J. Edgars Hoovens sem
yfirmaöur all'ríki'S'lögregiunnar,
FBl.
SVARTIR GYÐINGAR!
15 fet í þvermál, þaktir með strá'
eða tinþökum. Þegar inn er kom|
iö, sjá menn steina sem fleygt'
er á gólfið. Á þessurn steinum:
er matur soðinn og með veggjum,
standa bambusflet. — Enginnj
giuggi er á kofum þessum og (
loftræsting fer um dyrnar. Kof-
ar j>essir kaMast tuikul.
Að deginum til vinna karl-'
menn og unglingar á ökrum við(
að rækta hveiti og fleiri komteg'
undir. Konumar eru hins vegar(
heima við og annast húshald og,
ungböm. Ofan við aðaltorg j>orps ‘d
ins er kofi einn, ívið stærri en
hinir. Á þaki þess kofa er
Davíðsstjarna.
Asnahew, kennarinn, sagði blaða
manni einum, sem jjorpið heim-
sótti fyrir skömmu, að í jx>rps- ,*
skóla sinn kæmu daglega 154s
böm, en 12 gemgju i framhalds-1'
skólann 1 Gondar. ^
Bandaríkjamenn
gáfu 2 dráttarvélar ^
Gyðingasamtök útj um allan
heim senda stundum fjárframlög
tiil viðreisnar j>essum týnda ætt
bállki af þjóð sinni, og þau fram 4
lög duga næstum til að launa'
kennarann. Þessi framlög 4
nægja hins vegar emgan veginn, ‘
ef miða á að j>ví að bæta lífs- 4
kjör þessa föl'ks og koma jwí tiil !é
manns, að heitið geti. Fýrir tveim*»
ur árum fóru um 40 utnpir menn
af Falasha-kynstofninum út á
nýja landnámssvæðið, en þeir (
hafa átt í erfiðileikum með að fáV
vinnufrið j>ar um slóðir vegna \
j>ess að Súdanir ráðast sífelilit á*J
þá — halda að j>eir séu innrásar J
menn frá lsrael. Eigi alls fyrir >t
löngu var farin f jársöfnunarferð -
1 Bandaríkjunum tit j>ess að auð- i
velda landnámsmönnum í Amob-
er I Eþíópiu verk sitt, og söfnuð- á
ust kringum 18000 doMarar. —'■
Þetta fé var notað til kaupa á 4
2 dráttarvélum, vatnstönkum og
öðrum búnaði á hinu nýja sam-
yrkjubúi, sem þessir svörtu Gyð^
ingar ætia að koma á fót, kyn-^f
stofhi stnum til bjargar. — GG /
?