Vísir - 08.05.1971, Blaðsíða 8

8
V í SIR . Laugardagur 8. maí 1971.
VÍSIR
Otgefandi: Reyit)aprem DI.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjölfsson
Rltstjöri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstiórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiösla- Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Askriftargjald kr. 195.00 á mánuði innanlands
t lausasölu kr. 12.00 eintakiö
Prentsmiöja Visis — Edda hl.
Skortur á hreinskilni
l Þjóðviljanum í fyrradag var sagt að stjórnmála-
umræður hefðu breytzt ákaflega mikið hér á landi
síðustu áratugi. Menn hefðu áður fyrr verið miklu
hreinskilnari en nú. Flokkar hefðu þá viðurkennt af-
stöðu sína til mála, en nú sé farið „að fela hina raun-
verulega afstöðu sína bak við orðagjálfur.“ Segir
Magnús Kjartansson, að þetta hafi einkennt mjög
sjónvarpsumræðurnar um landhelgismálið. Og vita-
skuld áttu það að vera fulltrúar stjórnarflokkanna,
sem þessa aðferð notuðu en Hannibal Valdimarsson
fékk líka slæman vitnisburð hjá Magnúsi fyrir sitt
framlag, „var einkennilega utangátta", segir hann.
Skyldu þeir sem hlustuðu hafa talið að Hannibal
stæði þeim Lúðvík Jósefssyni og Þórarni Þórarins-
syni nokkuð að baki í málflutningi sínum? Hann
krafðist hins sama og þeir og hélt í engu verr á sínu
máli. Hvers vegna er þá Magnús Kjartansson að van-
þakka honum liðsinnið? Þar hlýtur eitthvað annað en
landhelgismálið að koma til. Það skyldi þó ekki vera
hræðslan við ,að flokkur Hannibals muni ná einhverju
af fylgi kommúnista í kosningunum, sem veldur því
að ritstjóri Þjóðviljans getur ekki unnt honum sann-
mælis? Þetta er eitt dæmi þess, að stjórnarandstæð-
ingar eru fyrst og fremst að blása upp þessu mold-
viðri út af landhelgismálinu til þess að reyna að
vinna á því fylgi í kosningunum.
Enginn sem íhugar öfgalaust afstöðu beggja, stjóm-
arflokkanna og stjórnarandstöðunnar, getur verið í
vafa um að sú leið, sem stjórnarflokkarnir vilja fara,
er sú rétta og skynsamlega. Hitt er vanhugsuð af-
staða, þó ekki þannig, að stjórnarandstæðingar viti
ekki eins vel og hinir, hvað rétt er. En það er vanhugs-
að og blátt áfram vítavert ábyrgðarleysi, að reyna að
kljúfa þjóðina í tvær andstæðar fylkingar um þetta
mál, sem hún í raun og veru er í hjarta sínu öll sam-
mála um. Engin ábyrg ríkisstjóm mundi hafa tekið
aðra afstöðu í málinu en núverandi stjóm og stuðn-
ingsflokkar hennar hafa gert.
Kommúnistar hafa alltaf haft annan tilgang með
afskiptum sínum af landhelgismálinu en þann, sem
þeir láta í veðri vaka. Þannig var t.d. 1958. Þeir vildu
fyrst og fremst stofna til illdeilna, sem þeir vonuðu að
gætu leitt til þess, að ísland færi úr Atlantshafsbanda-
laginu. Tilgangur þeirra nú er hinn sami ásamt með
því að veiða atkvæði fávísra kjósenda. Framsókn er á
atkvæðaveiðum og mundi vafalaust hafa sömu af-
stöðu og stjórnarflokkarnir, væri hún í stjórn.
Hreinskilnin, sem Magnús Kjartansson talar um að
verið hafi meiri áður fyrr, hefur farið æ minnkandi í
hans eigin flokki. Fyrir nokkrum áratugum þorði hann
að kalla sig kommúnistaflokk, en á síðari árum hefur
þótt betur henta að breiða yfir nafn og númer og lát-
ast vera frjálslyndur lýðræðisflokkur.
Hlutskipti „sterkara
kynsins44 jafnömur-
legt og þess „veikara44
Hreyfing karlfrelsismanna eflist i Bandarikjunum
MARGIR karlmenn hafa haft samúð með rauðsokk
um og öðrum kvenfrelsishreyfingum. Flestir munu
viðurkenna, að víða sé pottur brotinn og margt
skorti til þess, að jafnrétti sé í heiðri haft milli
kynjanna. Mörgum körlum mun þó hrjósa hugur
við róttækustu kenningum kvenfrelsiskvenna. Sum
ir karlmenn hafa nú gengið lengra og stofnað „karl-
frelsishreyfingu", sem er nokkuð sérstæð.
Illlllllllll
m wsm
Umsjón: Haukur Helgason
„Við erum kúgararnir“
I Bandaríkjunum hafa mörg
hundruO karlmenn víöa um land
ið stofnaö félög, sem ha'lda
fundi mánaöar- eöa vikulega, þar
sem þeir skeggræöa um leiöir
til að auka skilning milii kynj
anna, skilning á hlutskipti kon
unnar og einnig á sínu eigin
hlutverki. Hreyfingin breiöist út
þessa dagana, einkum í háskól-
um og meöal róttækra. í borg
inni San Francisco munu vera
30 slík félög.
(Á Islandi eru önnur oröatil-
tæki algengari en samsvarandi.)
Auk þess veröi karlmenn aötak
ast á herðar meiri ábyrgð viö
getnaöarvamir, barnauppeldi og
heimiiisstörfin.
Einn þessara manna er sál-
fræðingurinn Louis Cutrone, og
tímaritið Newsweek segir, aö
hann hafi framfylgt þessum
kenningum í starfi. Hann sé til
dæmis alveg hættur aö biöja
einkaritara sinn aö færa sér
kaffi eða hlaupa með ávísun í
ekki hæfir til. Á okkur hefur
verið litið sem stóðhesta, fþrótta
hetjur, gáfumenn og leiðtoga.
Fæstir eru þetta.“ Þannig segja
karlfrelsismenn, að þeirra hlut-
skipti sem „sterkara kynið" sé
jafnömurlegt og hlutskipti
kvennanna sem „veika kynið“.
I báöum tilvikum sé hlutverkið
ofleikið og ýkt.
Þessir karlmenn hafa oröið
fyrir áhrifum af afstööu eigin
kvenna og vinstúlkna til kven-
frelsismála. Þeir vilja bæta ráð
sitt.
Á fundunum fer fram nokkurs
konar „eigin sálgreining" félags
manna. Þeir tala um, hversu
afstaða þeirra til kvenna hafi
verið eigingjöim og fordómafull.
Þeir ræða um, að konur séu
kúgaður minnihiuti og þeir séu
sjálfir kúgaramir. Þeir em sann
færðir um, að fyrsta skrefiðtil
að losa heiminn við fordóma
miíli kynja sé, að þeir geri sér
grein fyrir eigin fordómum.
Þetita sé hiö sama og gerast
þurfi í afstööu kynþátta hvers
til annars. Hvíti maðurinn þurfi
að gera sér ljóst, aö hann hefur
fordóma gagnvart þeldökkum,
og síðan getur hann læknað sig
af fordómunum.
Hið versta sé, þegar „kúgar-
arnir" gera sér alis ekki grein
fyrir fordómum sínum. Þá sé
engin von um lækningu.
Einkaritari sækir ekki
kaffi
Hvað gera svo þessir blessað-
ir menn? Á fundum er mikiö
rætt um aö hætta að kalla
konur „merar“ og annaö slikt
bankann. „Ég held ekki, að kon
an sé ráöin til þess ama,“ seg-
ir hann, „ef hún er ráðin sem
einkaritari."
Dæmi eru þess, að þessir
„karlfrelsismenn" hafi gengiö
lengra, og sumir segja of langt.
Til dæmis hafa féiagar í slík-
um félagsskap í Portland í
Oregonfvlki átt til að kven-
kenna guð. „Guð almáttugur á
himnum. Hún elskar okkur
alla,“ segja þeir.
Þeir, sem kýnnzt hafa þessum
félögum, telja, að oft sé það
frekar óttinn við kvenfrelsis-
hreyfinguna en samúö meö
henni sem knýr þessa menn.
Þetta er heilmikiö álag fyrir
marga. Einn þeirra segir: „Þetta
er mesta basl. Menn verða aö
gjörbreyta afstöðu sinni til kon
unnar og sjá'Ifs sín. Menn veröa
að strita, svo aö þeir detti ekki
aftur í sama farið. því að eitt
orð, sagt í misgáningi, getur
eyðilagt allt. Þetta er hreinasta
vfti."
Ekki hæfir sem
stóðhestar
Karlfreísismenn eru óánægðir
með hlutverk karlkynsins í ver
öldinni. „Við höfum oröið aö
leika hlutverk, sem við erum
„Við erum vélar“
í Berkeley er hafin útgáfa tfma
rits hreyfingarinnar. Þar ritar
maður, sem kalla sig Paul: „Viö
eigum ekki aö gráta. Við erutn
tilfinningalausar vélar. Þjóðfé-
lagiö hefur gert karlmenn að
vélum, þvf aö það er betra fvr-
ir framleiðsluna.“
Þarna koma fram þær skoö-
anir, að þjóðfélagið miðist nær
eingöngu við þjónkun við eigend
ur framleiðslutækja. Hinir rðt-
tækustu telja, að eigendur tækj
anna „auðvaldið" hafi „þjóöfélag
ið“ í þjónustu sinni og meðal
annars sé misrótti kynja og
kynþátta ein aðferð „auðvalds-
ins“.
Margir fræöimenn (,,konur“)
kvenfrelsishreyfingarinnar hafa
rakið orsakir misréttisins til
„auövaldsskipulagsins" öðru
fremur.
Fleiri munu þó telja, að það
misrétti, sem er milli karla og
kvenna, eigi sér dýpri orsakir.
Urðu hræddir við
rauðsokkur
í hinum nýju karlfrelsisfélög-
um óttast margir, að kynvilla
kunni að eiga skjól. Nokkur
dæmi hafa orðið um það. Þó
munu flestir félagsmanna hvorki
hafa áhuga né áhyggjur af kyn-
villu. Þeim finnst hreyfingin
hafa aukið skilning þeirra á
kvenfólki og sjálfum sér og
samskipti þeirra við hitt kyn-
ið hafa batnað. Þeir séu skiln-
ingsrikari og betri ástmenn og
sambúðin á heimilunum hafi
batnað vegna meiri þátttöku
þeirra f starfi kvenna.
Margir viðurkenna, að þeir
hafi hlotið mikinn skelk, beeer
konur þeirra, sem áður höfð’i
verið þeim undirgefnar, urðu
skyndilega áhangendur kven-
frelsishreyfingarinnar, sem
magnazt hefur síðustu ár. Nú
segjast þeir ekki vera „hrædd
ir“ lengur. Þeir hafi nú skilið
málið og séu sáttir við stnar
konur.
I