Vísir - 21.09.1971, Blaðsíða 9

VISIR Þriðjudagur 21. september 1971.
9
íslenzk a
— Hilmar Kristjónsson aðstodar t>arlenda v/ð
framfarir, sem eiga oð þrefalda sjávarafla
Það má víst deila um það, hvort ísland sé „þróað“
eða „vanþróað“ á ýmsum sviðum. Á einu sviði
hafa íslendingar þó að minnsta kosti verið meðal
hinna fremstu. Afköst íslenzkra fiskimanna hafa
verið heimsmet. Þeir hafa á undanförnum árum
aflað allt að 200 tonnum á hvern fiskimann
ár hvert, sem er feikimikið, þegar haft er í huga,
að þjóðir ýmissa suðlægra ríkja verða að sætta
sig við að fá úr sjó ein fimm tonn eða jafnvel
minna á ári fyrir hvern fiskimann sinn.
Þessi forysta íslendinga byggist hvort tveggja
á dugnaði og útsjónarsemi sjómanna og tiltölulega
góðum vélakosti. Úr þessum jarðvegi hafa sprott-
ið margir sérfræðingar, sem sumir hverjir hafa
sótt heim fjarlægar og „vanþróaðri“ þjóðir og miðl-
að þeim af þekkingu sinni. Einn besrara manna
er Hilmar Kristjónsson verkfræðinsrur, sem um
þessar mundir er að kenna fólki í Indónesíu, lengst
austur í Asíu, að veiða fisk.
809 þúsund fiskimenn
með úreltar aðferðir
Hilmar hefur undanfarin 19
ár starfaö hjá FAO, matvæla-
og landbúnaðarstofnun Sam-
einuðu þjóðanna og verið for-
stöðumaöur veiðarfæra ög veiði-
tæknideildar stofnunarinnar,
sem annast það mikilvæga verk
efni aö aðstoða vanþróuð ríki
við uppbyggingu sjávarútvegs.
Fólkið i Indónesíu er um þessar
mundir að gera mikið átak til
að auka sjávarafla, enda á þetta
eyjaríki fullt í fangi með að ala
c-nn fyrir þeim 116 milljónum
manna, sem þaö byggja.
Indónesía er sjötta fjölmenn-
asta ríki veraldar. Ríkisstjórnin
telur mikið undir því komið, að
unnt verði að auka sjávarútveg.
sem gefi fæöu auðuga að eggja-
hvituefnum, sem jafnvel megi
flytja út. Hvorki meira né minna
en 800 þúsund fiskimenn eru
í Indónesíu, en engu að síður
nota fiskimenn nær eingöngu
hefðbundnar og úreltar aðferðir
og veiða skammt frá ströndum.
Einu nýtízkulegu veiðamar á
fjarlægari miðum eru gerðar af
erlendum skipum, sem rekin eru
í samvinnu við fyrirtæki í Indó-
nesíu og með sérstökum leyfum.
200 milljóna áætlun
undir stjóm Hilmars
Hilmar Kristjónsson er þang-
að kominn á vegum FAO, en
sú stofnun og fleiri alþjóðlegar
stofnanir styrkja indónesísk
stjórnvöld við framkvæmdaáætl
un í sjávarútvegi á eyjunum
Jövu, Súmötru, Norður-Celebes
og Vestur-ÍTian og víðar. Sam-
taJs mun aðstoð aiþjóðlegra
stornana nema um tólf milljón-
um dollara eða rúmum milljarði
íslenzkra króna, og rikisstjórn
Indónesíu leggur fram átta
rnilljónir dollara á móti. Fisk-
veiðadeild FAO skipuleggur á
annan tug einstakra stórfram-
kvæmda í sjávarútvegi Indó-
nesíu, og Hilmar Kristjónsson
segir i viðtali, sem birt er i
fréttabréfi FAO, að til samans
sé þetta stærsta átak, sem stofn
unin hafi nokkru sinnj gert í
einstöku riki, miðað 'úð útgjöld
og fjölda framkvæmda. Hann
kveðst vongóður um, að með tím
anum muní Indónesía geta þre-
faldað núverandi framleiðslu
sina á sjávarafurðum.
Hilmar veitir forstöðu .fram,
kvæmda- og þjálfunaráætlun.
sem hefur aðalstöðvar í höfuð-
borginni Djakarta. Á hans veg-
um starfa sérfræðingar FAO og
Indónesar. Áætlunin tekur til
tveggja ára og á að verja um
200 milljónum króna til að bæta
tækniþiálfun í nýtízkulegum
sjávarútvegi við fiskiönarhá ':ól
ann í borginni og fiskiðnaðar-
skóla og sjómannaskóla. Meðal
annars verða innfæddir biálfaðir
í skipasmiðum, fiskifræði og úr-
vinnslu og meðferð sjávaraf-
urða, auk sölumennsku og mark
aðsrannsókna. Stjórnvöld lát.a f.
té 6 —8 kennsluskip til þessa.
Auk framangreinds verkefnis
mun nann verða ráðunautUr
fiskimálastjórnar Djakarta og
aðstoða við samræmingu allra
fiskveiðiáætlana FAO í Sandinu. •
Eggjahvíta og gjaldeyrir
í viðtali, sem fréttamenn áttu
við Hilmar í Róm, skömmu áður
en hann hélt til Indónesíu, ræddi
hann um það mikla ve>kefni,
sem framundan er í Indónesíu.
„Aðeins örfáir af 260 þúsund
fiskibátum í landinu eru vél-
væddir," sagði hann, og hann
benti á þá möguleika, sem mættj
skapa með nýtízkulegum aðferð-
um í togveiði og notkun snurpu-
nótar, sem hefðu verið teknar
upp meö frábærum árangri i
vanþróuöum rfkjum eins og
Thailandi og Filippseyjum.
Hilmaj- sagöi, að efling sjávar-
útvegs mundi ekki aöeins veita
Indónesum meira magn eggja-
hvíturfkrar fæðu, heldur auka
gjaldeyristekjur ríkisins og
stuðla að efnahagslegum fram-
förum. bættum lífskjörum op
félagslegum framförum í land-
inu.
Auk framangreindrar fram-
kvæmdaáætlunar i höfuðborg-
inni Djakarta skinuleggur FAO
fjögurra ára áætlun í Vestur-
Irían sem er strjálbý! eyja en
hefur auðug fiskimið í grennd.
Hilmar Kristjónsson
þróuðu ríkin.

19 ára starf að aðstoð við van-
BSIIBIBBil
m IFfiW
iiHnRiiiniP
Þessar framkvæmdir hófust i
fýrra og er stefnt að auknum
túnfisksveiðum og gjaldeyris-
tekjum, sem af þeim munu leiða.
I fýrra kom einnig til fram-
kvæmda í Vestur-Írían áætlun
um fiskirækt, sem nýtur styrkja
frá sérstökum sjóðum Samein-
uðu þjóðanna, sem hollenzka
stjórnin leggur mest fé til.
Samdi „biblíu sjávar-
útvegsins“
Hilmar Kristjónsson er liðlega
fimmtugur viðskiptafræðingur
frá Háskóla íslands. Hann sótti
sjóinn f skólaleyfum og sigldi
með vélbátum og togurum. Að
loknu viðskiptafræðinámi hélt
hann til Kalifomiuháskóla og
stundaði verkfræöi. í Kalifomíu
stundaði hann sardínuveiðar og
síðan sildveiðar við Alaska.
Sagt er að fáir menn f heim-
inum standi Hilmari á sporði um
þekkingu á veiöitækni og veiö-
arfærum. Hann annaðist á sín-
um tfma útgáfu á fyrstu verk-
fræðilegu handbókinni í fiskveið
um, sem hefur verið kölluð
..Biblía sjávarútvegsins“.
Hann hefur farið vfða um lönd
og miölað af þekkingu sinni.
Hann átti mestan þátt f fram-
förum. sem urðu í indverskum
sjávarútvegi eftir 1954, ásamt
öörum íslendingum, Guðjóni
Illugasynj skipstjóra frá Hafnar-
firði cg Skapta Jónssyni skip-
stjóra frá Hrísey, sem fóru til
Indlands og geröu innfæddum
Ijósa kosti vélbátaútgerðar, en
Indverjar höfðu ætlað að sleppa
því millistigi og hefja strax út-
gerð stórra togara.
Fór svo, að vélbátaútgeröin á
Indlandi olli mikilli aukningu
sjávarafla og funda nýrra gjöf-
ulla miða við landið.
„Fjögur skref frá
bátskeljunum“
Fyrir tveimur árum sagði Hilm
ar Kristjónsson f viötali í Vísi:
„Fyrsta skrefiö frá bátskeljum
fiskimanna til dæmis f Austur-
Pakistan eða á Ceylon, eða hvar
sem aðstoðar er þörf, er að fá
vélar í bátana. Ánnað stóra
stökkið verður, þegar vélarafli
er beitt í meöhöndlun veiöarfær-
anna. Þriöja þrepið eru veiðar-
færi úr gerviefnum, og loks er
það fjóröa fiskileitin með flókn-
um tækjahúnaði,
Þetta er aö koma, hægt og
hægt. Tæknihjálpin hlýtur aö
aukast stórlega fyrst og fremst
með vilja og áta^ki viðkomandi
þjóða og stundum aðstoö tækni-
hjálpar Sameinuöu þjóð-
anna . ..“
Hilmar Krfstjónsson hefuT
helgað sig því göfuga starfi að
aðstoða vanþróaðar þjóðir ti!
sjálfsbjargar bægja frá dyrum
þeirra vofum hungurs og fátækt
ar og eera h°iminn betri á þann
veg, ekki aðeins þeim heldur
okkur öllum. — HH
Ertu ánægð(ur) með
stundaíöfluna?
Ómar Ragnar Jónsson, 9 ára f
Hvassaleitisskóla: — Nei, ekki
þegar ég þarf að fara í sund á
morgnana og bíða svo fram að
hádegi eftir að skólinn byrji. —
Það er svo sjaldan, sem ég nenni
að fara heim í strætó að borða
á milli.
Páll Kolka Haraldsson, 11 ára í
Austurbæjarskólanum: — Hún
er alveg í lagi. Ég er fyrir há-
degi í skólanum og þarf aö
koma í aukat'ima eftir hádegi
þrisvar í viku, i dönsku og sund.
Hver tími er 40 mínútur, og ég
verð að gera sérstakar ferðir
fyrir þá.
Ingvar Bendej:v 11 ára 1 Austur-
bæjarskólanurrt:'— Ég er skólan
um fyrir hádegi. Fjóra daga 1
viku verð ég svo að fara í auka
tíma eftir hádegi, það er í sund,
teikningu og svoleiðis. Ég verð
að fara heim á milli í hádégis-
mat.
Hildur Helgadóttir, 12 ára í Laug
arnesskólanum: — Ég er bara
ánægð með hána. Það eru raun-
ar aukatímar eftir há'" :g; nokkr
um sinnum í viku, en ég slepp
við þá flesta af þvl ég er sko
handleggsbrotin. Þegar mér verð
ur batnað verð ég svo að fara
í sund, leikfimi og allt það. —
Þá þarf ég að fara f skólann eftir
hádegi alla daga nema tvo.
Einar Páll Indriðason, báðir 8
ára og nemendur í Álftamýrar-
skója: — Við erum báðir í skól-
anum á morgnana. segir Örn.
Ég þarf bara aö fara f skólann
eftir hádesi einu sinni f viku.
Það er 1 söng. Einar þarf svo
að fara tvisvar. Nefnilega líka
? handavinnu einn daginn.