Vísir - 27.05.1972, Síða 5

VÍSIR. Laugardagur 27. mai 1972.
5
KIRKTAN O Cir
Á ÞRENNINGARHÁTÍÐ
Á morgun er þrenningarhátið —
trinitatis. —
Það er að visu ekki nein stór-
hátið. Þó markar þessi helgidag-
ur tímamót á hverju kirkjuári.
Við hann eru miðaðir allir sunnu-
dagarnir hér eftir fram að jóla-
föstu. Þeir geta orðið allt að 27.
Það sýnir máske hve rikur þáttur
þrenninga rlærdóin urinn er i
kristinni trúfræði, enda er hann
grundvallaður á orðum Drottins i
lok Mattheusarguðspjalls: Farið
þvi og kristnið allar þjóðir og
skirið þá til nafns föðurins og son-
arins og hins heilaga anda. Með
þessi orð er farið við hverja
skirnarathöfn. — — — A þetta
sama erum vér minnt við hverja
kirkjulega guðsþjónustu þegar
flutt er hin postullega kveðja af
prédikunarstólnum: Náðin Drott-
ins vors Jesú Krists, kærleiki
Guðs og samfélag heilags anda sé
með yður öllum. —
Það verður þvi með sanni sagt,
að þrenningarlærdómurinn á sér
stað i Guðsorði, bæði i bréfunum
og guðspjöllunum eins og þau eru
til vor komin.
Eins og aðrar trúarsetningar
getur þrenningarlærdómurinn
orðið til þess að skapa styrk og
festu i trú vora. Kristin trú er ein-
gyðistrú. Guð er einn. En hann
starfar með þrennum hætti —
hann er hin heilaga þrenning:
Guð faðir, Guð sonur, Guð heilag-
ur andi. —
Guð faðir er skapari og stjórn-
ari gjörvallrar tilverunnar og i
fööurforsjá sinni vakir hann yfir
öllum börnum sinum. Guðs sonur
er frelsari mannanna, með lifi
hans og dauða sættist Guð við
mennina, þvi að ekki sendi Guð
son sinn i heiminn til þess að hann
skyldi dæma heiminn heldur til
þess að heimurinn skyldi frelsast
fyrir hann. Guð heilagur andi
upplýsir manninn og viðheldur
honum i hinni réttu trú, huggar
hann og styrkir, samkvæmt fyrir-
heiti i orði Guðs: ,,En huggarinn,
andinn heilagi, sem faðirinn mun
senda i minu nafni, hann mun
kenna yður allt og minna yður á
allt, sem ég hefi sagt yður”.
Þannig á þrenningarlærdómur-
inn að vera hverjum kristnum
manni meðal til að glöggva sig á
nauðsynlegum trúarsannindum
og hjálpa honum að gera sér
grein fyrir þeim kenningarlega
grundvelli, sem trú hans hvilir á.
Á þetta erum vér minnt i hvert
sinn, sem barn er vigt i heilagri
skirn. Það tækifæri eigum vér
sjálf að nota til að opna hjörtu vor
sjálfra fyrir náð og krafti hins
heilaga anda, sem Guð sendir oss
fyrir son sinn Drottin vorn og
frelsara Jesú Krist.------
En i sambandi við þrenningar-
lærdóminn, eins og raunar allar
trúarkenningar, skulum vér þó
ætið minnast þess, að kristindóm-
ur er ekki fyrst og fremst trú, sem
maðurinn játar með vörunum eða
tileinkar sér i hugarheimi, heldur
er hann trú, sem starfar —
starfar i kærleika, eins og Páll
orðar það i einu af br'éfum sinum.
Trúin á aö starfa i manninum
sjálfum, umbreyta hjarta hans,
vekja samvizku hans, hvetja vilja
hans til góðs, vera honum örvun
og aflvaki á öllum sviðum mann-
lifsbetrunar — m.ö.o. skapa guðs-
riki hið innra meö honum, byggja
það upp i hans eigin hjarta.
Þetta á svo að bera ávexti i hinu
ytra lifi. „Sýn mér trú þina af
verkunum” stendur i einu bréfi
Nýja Testamentisins. Og að sama
skapi og vér sýnum i daglegri
breytni vorri viðleitni til að vera
sannir lærisveinar Drottins, mun
hann og gefa oss upplýsingu, vilja
og kraft til að reynast trú og láta
ekki bugast eða hugfallast. Þaö er
eins og sagt hefur verið af merk-
um kennimanni: ,,Það - guðsrikið
- nálægist við hvert fótmál, er
vér stigum til þess að innræta
mönnum elsku til sannleiks, feg-
urðar og fullkomnunar. Guösriki
er ekki einungis fólgið i þeim
háleitu dyggðum og heilagleika,
er brýndur er fyrir mönnum i
nafni ritningarinnar heldur er
það og fólgið i hverskonar dyggð
og dáð”. (P.Sig. bls. 187—188).
Guði föður séu þakkir fyrir það,
að vaka yfir oss i sinum kærleika,
senda oss son sinn til frelsunar og
láta sinn heilaga anda upplýsa
oss og helga.
Guð faðir þökk sé þér
og þinum dýrsta syni,
og æðstum anda skirð
af engla og manna kyni.
Þitt vald, sem var og er
og verður alla tið
sé heiðrað hátt um jörð
og himin ár og sið.
EINA ÚRRÆÐIÐ —
OG GEFST
Um fermingu dvaldist Ólafur
Jónsson, siðar ræktunarstjóri
Norðurlands, á Kóreksstöðum i
Hjaltastaðarþinghá. Eitt sinn
var hann sendur með 10 kg
smjörböggul til Bakkafjarðar.
A þessari leiö eru Njarðvikur-
skriður.
I bók sinni: ,,A tveimur jafn-
fljótum”, segist Ólafi svo frá
um ferð þessa:
„Skriðurnar voru þaktar gler-
hörðu hjarni, ofan frá efstu
hömrum og fram á sjávar-
kletta, en sporin voru glögg og
djúp og þvi allt hættulaust, ef
þeim var rækilega fylgt. Það er
dálitill vandi eða setning að feta
sporaslóð, án þess að láta sér
fipast, en ég setti mér frá upp-
OFT VEL
hafi að fara hægt og með gát. Þó
var eitt, sem ég óttaðist mest,
að ef eitthvaö óvænt bæri fyrir
auga eða eyra, svo að mér yrði
bilt viö, þá gat brugðizt til
beggja vona um sjálfstjórn
mina, en svigrúm ekkert, þvi
hvað litið sem ég hvarflaði út úr
sporaslóðinni, var ég samstund-
is kominn fyrir björg, i sjóinn
eða niður i fjörugrjótið. Við
krossinn nam ég staðar og gerði
bæn mina svikalaust. Stundum
verður það eina úrræðið og gefst
oftast vel, að minnsta kosti óx
mér kjarkur og sjálfstraust við
það. Svo þumlungaðist ég áfram
og komst austur i Skriðuvik.
Þar var myrkrið dýpst og erfið-
ast að fylgja slóðinni, en þó
hafði ég hana lika brátt að baki
Þessi mynd er af Naddakross-
inum i Njarðvikurskriðum.
Naddi var óvættur sem hafðist
við i skriðunum og var talinn
valda válegum slysum á þess-
um slóðum. Þegar ráðið hafði
verið niöurlögum hans var
reistur trékross viö götuna með
latneskri áletrun. Hún hefur
veriö bundin i þessa visu:
Þú, sem að framhjá fer
Fram fall i þessum reit
og Kristi imynd hér
auömjúkur lotning veit.
Hefur kross þessi oft veriö end-
urnýjaður, en áletrunin er ætið
sú sama.
(Ljósmynd: Páll Jónsson).
og var þar með sloppinn yfir
Skriðurnar. Ekkert hafði gerzt.
Ekkert hljóö hafði rofið kvöld-
kyrrðina, nema öldusogið á
skerjum og i gjögrum, og var
það þó með minna móti”.
Kirkjuritið
Aprilhefti kirkjuritsins, sem er
nýkomið út, hefst á löngu samtali
við forustumenn hins nýja Breið-
holtsprestakalls i Reykjavik,
Þórður Möller yfirlæknir segir
frá för þeirra hjóna til Eþiópiu og
frú Guðrún S. Jónsdóttir frá móti
prestskvenna i Sviþjóð. Tvær rit-
gerðir eru eftir Bjarna sál.
EyjólfSson ritstjóra, og minnzt er
hans og séra Magnúsar Runólfs-
sonar. Hjónin Herborg og Ölafur
Ólafsson eiga greinar i ritinu og
sr. Sig. vigslubiskup Pálsson
skrifar um helgisiði. Enn fremur
eru þýddar greinar, fréttir inn-
lendar og erlendar o.fl.
Kirkjuritið kemur út fjórum sinn-
um á ári vandað og vel útlitandi,
kostar 400 kr. Ritstjóri er sr. Guð-
mundur i Skálholti, en i ritnefnd
eru sr. Arngrimur Jónsson, sr.
Guðjón Guðjónsson og sr. Guð-
mundur Þorsteinsson.
Myndin, sem þessum linum fylgir
er úr Kirkjuritinu:
Barnaguðsþjónusta i Breiðholti
hjá sr. Bernharði Guðmundssyni.
Sr. Oddur Thorarensen:
Safnaðarsongur
1 kirkjunni eiga allir að taka
undir sálmasönginn við guðsþjón-
ustur. En hvernig? Það á ekki
alltaf aö syngja með fullum
krafti. Kirkjukórinn syngur held-
ur ekki alltaf af fullum kröftum.
Það er vissulega rétt, að einn
raddsterkur maður getur yfir-
gnæft söng kirkjukórsins. Nei,
kirkjukórinn syngur oftast þiðum
röddum og það á að fylgja kirkju-
kórnum eftir.
Vissulega væri þörf á almennri
tilsögn i safnaðarsöng.
Nú er sálmasöngur oft á tiðum
nokkuð langdreginn. Þá geta
kirkjugestir tekið sér hvild eftir
þvi sem þeir vilja, en fylgzt með
sálmunum á meðan.
En hvað messusvörin varöar,
þá fer betur á að láta kirkjukór-
inn einan um þann söng.
Svo er hægt aö koma þvi þannig
fyrir, að kirkjukórinn syngi al-
einn einhvern af sálmunum. Slik
venja er þegar komin á i einstaka
kirkjum. En þá ætti að merkja
þann sálm með þvi að setja orðið
— kór — i stað sálmsnúmersins á
númeratöfluna, eða fyrir framan
númer sálmsins, sem ætlazt er til,
að kirkjukórinn syngi einn.
En hversvegna eiga kirkjugest-
ir að syngja með kirkjukórnum i
messunni? Er ekki nóg fyrir þá að
njóta fagurs söngs kirkjukórsins?
Það er nauðsynlegt aö fylgjast
með sálmíunum, sem sungnir eru,
þvi enginn kór er svo skir i túlkun
sinni, að hægt sé að grcina hvert
orð 1 söngnum. Kirkjugestir þurfa
að fylgjast með sálmunum, sem
sungnir eru við messuna og
leggja sál sina i það. Orð sálm-
anna eru hluti af boöskap mess-
unnar, guðsþjónustunnar. Það
má enginn missa af þeim.
En er ekki nóg fyrir kirkjugesti
að fylgjast með sálmunum án
þess að syngja? Til eru þeir, sem
finnst, að ef einstakir menn fari
að syngja með kirkjukórnum i
messunni, þá trufli þeir aöra i að
njóta söngs kirkjukórsins, og
hlutverk kirkjukórsins er vissu-
lega mikilvægt. En þetta er alveg
misskilningur. Þetta á sér ein-
göngu staö meðan safnaðarsöng-
urinn er ekki nógu almennur. Ef
mönnum finnst þetta samt sem
áður trufla sig, eiga þeir sjálfir að
fara að syngja, og þá njóta þeir
aftur og betur söngs kirkjukórs-
ins. Það verður bara að muna eft-
ir að fylgja söng hans.
Hver sá, sem sungið hefur i
kirkjukór, hefur fundið hve al-
mennur söngur safnaðarins léttir
undir með sálmasöngnum og ger-
ir hann meira lifandi og innilegri.
Kirkjukórinn verður alltaf jafn-
nauðsynlegur til þess að hefja
sönginn og annast messusvörin.
Fólk þarf að vita af þvi, að það
er ætlazt til þess, að kirkjugestir
taki undir sálmasönginn og styrki
söng kirkjukórsins. Þá er hlut-
verk kirkjukórsins aö leiða
sálmasönginn.
FRÆKORN
,,Að endingu, bræður, alt sem er
satt, alt sem er sómasamlegt, alt
sem er rétt, alt sem er hreint, alt
sem er elskuvert, alt sem er gott
afspurnar, hvað sem er dygð, og
hvað sem er lofsvert, hugfestið
það. Þetta, sem þér hafið bæöi
lært og numið og heyrt og séö til
min, það skuluð þér gjöra: og Guð
friðarins mun vera meö yður”.
(Fillippibréfið 4. 8-9.)
„Annars skipti ég mér aldrei neitt
af þvi, hvað mfnir kæru stéttar-
bræður sögðu um mig, sjósókn
mina og vit á veðurútliti. Ég hef
alltaf treyst á guðlega hand-
leiðslu, bæði á sjó og landi, og það
traust hefur aldrei brugðizt mér.
Þótt tvisýnt hafi útlitið orðið oft,
þá hefur allt endað slysa- og
óhappalaust. Það þakka ég guð-
legri vernd, en ekki minni
fyrirhyggju”.
(Asmundur Helgason, Bjargi)
Sr. Hjalti Þorsteinsson smiðaði
Vatnsfjarðar-kirkju á yngri árum
og málaði hana að innan svo
snilldarlegt þótti, en nokkru eftir
dauða hans voru myndirnar
skemmdar, er gert var við kirkj-
una, og segir sagan, að þá hafi
einn af þeim, er að þvi verki
unnu, dreymt að séra Hjalti kæmi
til sin og kvæði visu þessa:
Lifs hjá guði lifi ég enn,
leystur af öllum pinum.
Hafið þið brjálað, heillamenn,
handaverkum minum?
(Matth. Þórðarson)