Vísir - 16.08.1972, Qupperneq 6

6
Visir Miövikudagur 16. ágúst 1972
VISIR
(Jtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiðsla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Valdimar H. Jóhannesson
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611 (5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Breiðu bökin eru fundin
Fjölmennasti hópur skattgreiðenda eru kvæntir
karlar á aldrinum 25-66 ára. Með konum þeirra og
börnum er þetta verulegur hluti þjóðarinnar. Sem
skattgreiðendur hefur þetta fólk sérstök einkenni,
er hafa veruleg áhrif á skattbyrði þess.
í mörgum tilvikum vinnur konan úti lika að ein-
hverju eða öllu leyti. 1 öðrum tilvikum hafa stálpuð
börn þessara skattgreiðenda nokkrar tekjur á
sumrin. í enn öðrum tilvikum eru þessi heimili svo
þung i rekstri, að heimilisfeðurnir freistast til að
afla sér verulegrar aukavinnu til að afla sér tekna i
daglegan rekstur. Loks þurfa þessar fjölskyldur
verulegt húsrými, svo að feðumir þurfa að leggja
meira á sig en aðrir, til byggingar eða kaupa á hús-
næði. Oft fara þessi einkenni saman, tvö eða fleiri.
Vegna alls þessa eru heimilisfeður tekjuháir
menn á skattskýrslum. Áætlað hefur verið, að þessi
hópur kvæntra karla á aldrinum 25-66 ára hafi i
fyrra haft að meðaltali um 550 þúsund króna tekjur
hver. Og 17 af hverjum 20 þeirra höfðu tekjur á
bilinu 375-750 þúsund krónur. Á þessu tekjubili er
sem sagt þorri þeirra manna, sem hafa fyrir heim-
ilum að sjá.
Nu er kerfið búið að gera þessa menn að auð-
mönnum á pappirnum. Þeir hafa þessi annáluðu
breiðu bök, sem eiga að bera byrðarnar af skatt-
græðgi hinnar nýju rikisstjórnar. Mikill meirihluti
þeirra hefur haft yfir 450 þúsund króna tekjur á
árinu og fer þvi illa út úr hinu nýja skattgreiðslu-
kerfi, þegar öll atriði málsins eru tekin með i reikn-
inginn.
Huldumennirnir, sem borga litla eða enga skatta,
þótt allir sjái, að þeir búa vel og hafa nóg að bita og
brenna, virðast samkvæmt hinu nýja kerfi ekki
hafa hin svokölluðu breiðu bök, þvi að þeir virðast
sleppa betur en nokkru sinni fyrr.
Augljóst er, að margir þurfa um þessar mundir
að hafa breið bök. Áætluð rikisútgjöld hækka i
fyrsta skipti i Islandssögunni um helming. Og rikið
ætlar með þessu ekki aðeins að hafa upp i verðbólgu
ársins, heldur auka lika hlutdeild sina i þjóðar
búinu úr 20% i 25-30%, um leið og sveitarfélögin
reyna að halda sinum 8-10% hluta, Þvilikt ævintýri
gerist ekki nema með hrikalegri skattheimtu, eins
og nú hefur komið á daginn.
Rikisstjórnin hefur lika fundið breiðu bökin, þótt
hún láti huldumennina skattlausu i friði. Breiðu
bökin hefur hún fundið hjá þremur af hverjum
fjórum heimilisfeðra á aldrinum 25-66 ára. Hún
hefur að visu náð háum sköttum af læknum, skip-
stjórum og forstjórum, en þeir eru ekki svo margir,
að skattar þeirra segi mikið i hitina. Þungi skatta-
hækkunarinnar lendir á hinum fjölmenna hópi al-
mennra fjölskyldufeðra.
Þvi duglegri sem hin nýja rikisstjórn verður við
að finna nýja skattlagningarmöguleika og að af-
nema frádráttarmöguleika, svo sem vaxtafrádrátt,
i þvi skyni að belgja rikisvaldið út á kostnað
annarra þátta þjóðlifsins, þeim mun meiri byrðar
mun hún leggja á breiðu bökin, venjulega heimilis-
feður.
Fœreyingar og útfœrsla íslenzku landhelginnar:
PLÚS OG MÍNUS
Færeyingar sjá bæði
plús og minus i útfærslu
islenzku landhelginnar.
Tólf manna sendinefnd
þeirra, sem hingað er
komin, óskar sérstakra
kjara, til handa
eyjarskeggjum, sem
hafa staðið okkur næst
allra þjóða að undan-
förnu. tJtfærsla islenzku
landhelginnar hefur
valdið óvissu i úthafs-
veiðum Færeyinga. Hún
getur jafnframt orðið
þeim hagkvæm, þegar
fram liða stundir, ef
barátta íslendinga leiðir
til meiri viðurkenningar
á sérréttindum strand-
rikja yfir miðum i
grennd.
(Jthafsveiðar eru mikilvægur
þáttur i efnahag Færeyja. Þeir
sækja mest sitt til sjávarins.
Meira en 98 prósent af útflutningi
þeirra eru sjávarafurðir, sem er
dálitið meira en yfirleitt gerðist
hjá Islendingum. Vöxtur iðnaðar
okkur hefur allra siðustu árin
breytt þessu hlutfalli töluvert hér
á landi.
Útilokast af gömlum
miðum
(Jtfærsla fiskveiðilögsögu ts-
lands útilokar Færeyinga frá
ýmsum gömlum miðum þeirrar.
Þeir óttast jafnframt um miðin
við eigin strendur. Heildarafli viö
strendur Færeyja hefur verið um
100 þúsund tonn árlega undan-
farin ár, en hlutur Færeyinga
sjálfra af þessum afla hefur
aðeins verið um einn þriöji.
Bretar, Þjóðverjar og Frakkar
sækja harðast á miðin við
Færeyjar. Norðmenn koma þar
töluvert við sögu. Færeyingum er
ekki minni uggur af þeim geysi-
legu tækni „framförum”, sem
hafa oröið i veiðum og eru að
verða, þar sem sjórinn er
„þurrausinn” af fiski i auknum
mæli.
Færeyingar hafa sótt mestan
afla sinn á fjarlægari miö.
Þeir hafa gert gangskör að þvi
að auka úrvinnslu fisks heima
fyrir, en eins og Islendingar eiga
þeir langt f land i þeim efnum.
Meirihlutinn vill biða
Stjórnvöld i Færeyjum vilja
ekki fylgja fordæmi Islendinga,
segir i NTB-frétt. Ekki að svo
stöddu. Agreiningur er töluverður
milli stjórnmálaflokka Færeyja
um þetta efni, en lögmaðurinn
Atli Dam segir: „Við vonumst
eftir alþjóðlegri samþykkt, um
fiskveiðilögsögu sem tryggi
vernd fyrir fiskinn við strendur
okkar og samtimis veiti úthafs-
flota okkar aðgang að auðugum
fiskimiðum við strendur annarra
„landa”. Kannski vill Atli Dam
bæði hafa kökuna og éta hana.
Likurnar fyrir þvi að slikar óskir
rætist, eru litlar, ef stóru rikin
verða að bita i súra eplið i land-
helgismálunum.
Afstaða færeyskra stjórnvalda
hefur verið aö biða eftir alþjóð-
legu ráðstefnunni. Nú hefur henni
verið frestað. Hún verður vist
ekki næsta ár, eins og til stóð,
ekki fyrr en 1973 eða 1974. Þetta
er töluverð bið.
Brezk ofveiði við
strendur
Færeyingar flytja sama mál og
íslendingar um tillit til sérstöðu
strandrikis, sem hefur mest sitt
úr sjó. íslendingar hafa náð tals-
verðum árangri á þessu sviði og æ
fleiri þjóðir viðurkennt þau rök.
Færeyjar hafa i jafnvel rikari
mæli en Island þessi einkenni:
Strandriki, sem „lifir af sjó” og
með auðug fiskimið umhverfis,
þar sem ofveiði vex og mun vaxa,
svo að veiðina þarf að takmarka.
Á árunum milli heims-
styrjaldanna veiddu Bretar allt
upp i 96% af öllum þeim afla, sem
veiddist við strendur Færeyja. A
þessum tima telja menn, að of-
veiði hafi verið á þessum miðum.
Þetta skánaði á striðsárunum,
með þvi að Bretar gátu ekki
stundað veiðarnar að marki,
meðan þeir áttu við Þjóðverja.
Brezku togararnir vóru af illri
nauðsyn nær úr leiknum.
Fisksstofnar „tóku við sér” á
striðsárunum, og Færeyingar búa
enn að þvi. (Jtfærsla þeirra á
landhelginni i tólf milur árið 1964,
i kjölfar en töluvert á eftir Is-
lendingum, hefur skipt miklu við
varðveizlu fiskstofnanna. Þá var
öllum togurum, bæði færeyskum
sem öðrum, bannað að veiða
innan tólf milna. Linuskipin
færeysku fengu hins vegar miðin
fyrir sig.
Færeyingar hafa þvi byggt upp
flota til veiða á grunnmiðum.
Hiti um EBE
Fiskurinn skiptir einnig mestu i
þvi mikla hitamáli á Færeyjum,
hvort eyjaskeggja skuli sætta sig
við að fylgja Dönum i Efnahags-
bandalag Evrópu.
Meirihluti landsstjórnar
Færeyja hefur hafnað kröfum Er-
lends Paturssonar um „upp-
reisn” gegn dönsku valdi i EBE-
málinu.
Meirihlutinn virðist muna una
þvi, að Færeyjar sem hluti
Danmerkur, fari I EBE.
En EBE hefur ihaldssömustu
stefnu i landhelgismálum allra
þjóða, eins og við vitum. EBE er
ekki liklegt til velvildar við tal
Færeyinga i framtiðinni um veru-
lega útfærslu landhelgi, nema þá
að slik útfærsla sé orðin sem næst
„heimslög”.
Margt er þvi i óvissu um fram-
tið fiskveiða Færeyinga og þvi
framtið færeysku þjóðarinnar.
Eitthvað af þvi kann að skýrast
með fundarsetum færeyskra
forystumanna i Reykjavik þessa
dagana.
Fœreysk kempa