Vísir - 26.03.1973, Blaðsíða 6

Vísir - 26.03.1973, Blaðsíða 6
6 Vlsir. Mánudagur 26. marz. 1973. visir Ctgefandi: Framkvæmdastjóri: Ritstjóri: Fréttastjóri: Ritstjórnarfulltrúi: Auglýsiri'gast jóri: Auglýsingar: Afgreiftsla: Ritstjórn: Reykjaprent hf. Sveinn R. Eyjólfsson Jónas Kristjánsson Jón Birgir Pétursson Valdimar H. Jóhannesson Skúli G. Jóhannesson Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611 Hverfisgötu 32. Slmi 86611 Siöumúla 14. Simi 86611 (7 línur) Askriftargjald kr. 300 á mánuöi innanlands I lausasölu kr. 18.00 eintakiö. Blaöaprent hf. Rotið er ríkiskerfið Rannsókn hefur leitt i ljós, að hægur vandi virðist vera að minnka rekstrarkostnað Tryggingastofnunar rikisins verulega. Af sér- stakri skýrslu um fyrirhugaða rekstrarhag- ræðingu i stofnuninni má ráða, að auðvelt sé að lækka kostnaðinn um þriðjung, ef ekki meira. Tryggingastofnunin getur sparað hvorki meira né minna en tiu milljónir króna á ári með þvi að hætta að neita viðskiptavinum sinum um sjálfsagða þjónustu. Sú þjónusta felst i að leggja greiðslur beint á reikninga fólks i bönkum eða senda þær i girói, sem leysa má út i öllum úti- búum pósts og banka, 330 að tölu. Eins og nú er ástatt, þurfa allir, gamalt fólk og öryrkjar sem aðrir, að arka til einnar hinna 25 umboðsskrifstofa stofnunarinnar til að sækja greiðslur sinar. 1 rannsókninni er þessi fyrirhöfn almennings metin á aðrar tiu milljónir króna i ferðakostnaði og timakostnaði. Tryggingastofnunin bakar sjálfri sér tiu milljón króna aukakostnað og veldur þjóðfélaginu i heild að auki tiu milljón króna kostnaði með þvi að viðhalda fornaldarlegum vinnubrögðum á þessu eina sviði, viðskiptunum við almenning. En Tryggingastofnunin getur lika sparað á ótal mörgum • sviðum. Skýrsla sérfræðinganna um ástandið i stofnuninni er hreinasta martröð. Hvarvetna rikir sukkið og ráðleysið. Hálf fimmta milljón króna fer i óþarfa yfirvinnu. Einn deildarstjórinn, sem mætti samtals hálfri fjórðu viku of seint á árinu, fær yfir hálfa milljón greidda i aukavinnu! Af hinum langa lista skýrslunnar yfir nauðsyn- legar endurbætur má ráða, að spara megi nálægt tiu milljónum i rekstri, fyrir utan tiu milljónirnar, sem sparast með bættri þjónustu. Samtals væru þetta þá tuttugu milljónir eða þriðjungur af rekstrarkostnaði stofnunarinnar. Ástandið i Tryggingastofnuninni er skýrt dæmi um, hvernig rikisbáknið getur þanizt út og sligað þjóðfélagið. úti i atvinnulifinu keppast fyrirtækin við að halda rekstrarkostnaði i skef jum til að lifa af i harðri samkeppni. Rikisstofnanirnar finna ékki fyrir slikum hvata samkeppninnar. Þær hafa meira eð minna sjálfdæmi um sinn rekstra- |pstnað. ' %Svo dettur sumum enn i hug á áttunda tug túttugustu aldar að hefja rikisrekstur i lyfsölu, fpjálsum tryg^ingum og oliudreifingu. Þeir telja r trú um, að sparnaður sé af sarpeiningu rgra sjálfstæðra fyrirtækja i eina einokunar- stofnun rikisins. Slikur hugsunarháttur rikir við stjórnvölinn hér á landi um þessar mundir. ; Sagan hefur margsannað, að rikisstofnanir eru. iklum mun dýrari i rekstri en sjálfstæð fyrir- ki. Þess vegna á aðeins að beita rikisíekstri á uðsynlegustu sviðum og alls ekki á fleiri svið- en nú er gert. Fremur væri ástæða til að <jh*aga nokkuð úr rikisrekstrinum. . Jafnframt þarf að efla verulega kostnaðarlegt áðhald að þeim stofnunum, sem ekki er hægt að komast hjá, að verði áfram rikisreknar. Skýrslan jum Tryggingastofnun rikisins er dæmi um skyn- • "samleg vinnubrögð á þvi sviði. Nú er nauðsynlegt áð láta kné fylgja kviði og koma sparnaðinum i framkvæmd. Siðan þarf að halda áfram með rikiskerfið og hreinsa út gröftinn, hvar sem til hans næst. Smygla sjaldgœfum dýrategundum Meinleysislegt koffort, sem var merkt „verkfæri” kom á hraö- brautina i New Jersey i mai I fyrra, en einn starfsmanna undraöist, hvernig verkfæri gætu látið frá sér allt þetta brak og urr, sem heyröist i gegnum botninn á koffortinu. i ljós kom viö leit,\ aö meöal „verkfæranna” voru ' átta af- kvæmi ameriska krókódílsins, 25 snákar og nokkrar skjaldbökur. Lögregiumenn töldu, aö dýrunum heföi veriö smyglað út af friö- lýstu svæöi i Suöur-Karólina og send frá upplognu heimilisfangi til gæzludýrasala I New Jersey. Þetta mál var aðeins eitt af .mörgum ámóta dýrasmyglmál- um, sem sprottið hafa upp I Bandarikjunum á undanförnum árum, þegar menn hafa reynt að fara I kringum ströng lög, sem sett hafa verið til verndar banda- risku fiska- og dýralifi. taka svo strangt á þessu, aö þar er ekki aðeins bannaö að verzla með þessi dýr, eöa flytja þau á milli, heldur er bannað aö hafa þau i fórum sinum (rétt eins og fikniefni hér á Islandi). Þannig er þvi t.d. háttaö i New York-riki. En vegna legu sinnar er New York-borg þýöingarmikil hafnar- borg og verzlunarmiöstöö og sem slik er hún jafnframt orðin aðal- viökomustaöur dýrasmyglara. „Það fer hrollur um mig af til hugsuninni um, hve mikil brögð eru aö þessu hérna,” sagöi Jim. „En þaö er mikil eftirspurn, og þvi er nokkuö aö hafa I aöra hönd, fyrir þá, sem gefa sig aö þessu.” Hann gizkar á, að þessi verzlun velti „mörgum milljónum dollara” árlega. Hann tiltók i blaðaviðtali, sem Russ Pilliam, fréttamaður AP, átti við hann á dögunum, að yfirvöld hafi eitt sinn stöövað sendingu 358 krókó- dilaskinna, sem metin voru á iNöðrur og snákar eru á bannlistanum. Smyglararnir eru útsmognir viö aö fela dýrin fyrir eftirlits- mönnum og toliþjónum. hafnarborgum Bandarikjanna aðeins 10 eftirlitsmenn, nema i nokkrum rikjum, sem hafa ráðið sér sina eigin eftirlitsmenn, til þess að fylgja eftir þessum lögum. En smyglararnir eru útsmognir og beita hinum ótrúlegústu klókindum, eins og að troöa dýrunum inn i fatnað, eða setja sjaldgæfar skjaldbökur 1 gullfiskabúr o.s. frv. 1 einu tilviki kom „Harris- haukur” frá heimilisfangi i Kentucky til Kennedyflug- vallarins I New York og átti að llllllllllll I Sérstök lög voru sett 1969 til verndar dýrategundum, sem hætta var talin á, aö kynnu aö deyja út. 1 þeim var lagt bann við innflutningi vissra dýra, dauöra eöa lifandi — og jafnvel bannaö aö flytja inn hluta af þeim. A lista ýfir þessar dýrategundir, voru vissar tegundir krókódila, snákar, froska, og skjaidbaka, lallir alligatorar (ameriski krókódillinn), hvalir og stóru kettlrnir, eins og hlébarðar. Fulltrúar þess opinbera sögöu, aö sóknin i stofna þessara fágætu dýrategunda væri aö sumu leyti sprottin af eftirspurn „dýra- vina,” sem hreyktu sér af þvi aö eiga sjaldgæf dýr fyrir „kjöltu- rakka.” En mesta sök á ásókninni i þessi dýr eiga þó neytendur, sem vilja loðfeldi, skinnkápur og annað þess háttar, og lika skart- gripi, sem gerðir eru úr likams- hlutum þessara dýra og annarra. Eins og t.d. sýndi sig á árinu 1972,þegar veiðiveröir áttu i vök aö verjast fyrir veiðiþjófum, sem sóttust mest eftir „hawkbill” skjaldböku, en skel hennar þykja verðmætir skartgripir. önnur lög miöa aö því, aö koma i veg fyrir flutning á dýra- tegundum á milli rikja innan Bandarikjanna og til að hamla gegn verzlun meö dýrategundir, sem eru nær útdauöar. Sum rikin 30.000 dollara og er þaö stærsta sendingin, sem lögreglan hefur komizt yfir, eftir að nýju dýra- lögin ööluöust gildi. 1 Bandarikjunum hefur; athygli manna vaknaö á þvi, aíýýfiryöld hafa ékki fylgt þessum‘pýju lög- um sérlega rækilega éftir- Aö minnsta kosti • hefur eftirlits- mönnum ekki verið fjölgaö, og til þess .aö fylgjast meö . þessum Úlögíega innflutpingi eri^öllum fara til manns i Pennsylvania. Sendandinn var maður, sem hafði löglegt leyfi til þess að veiða þessa haukategund i Kentucky. En þegar eftirlitsmennirnir litu i dýrafræðina, kom i ljós, að haukurinn finnst aðeins i Mexikó og i Suðvesturrikjunum. Rikiseftirlitsmennirnir verða ekki aðeins að vera á verði gegn smygli, með aðstoö tollþjóna, sem leita i farangri, heldur verða þeir einnig að fylgjast með — eins og i New York einni, þar sem gefin eru upp til tollyfirvalda mánaðarlega um 1000 dýr, sem menn ætla að flytja inn. Þau öll verða þeir að skoða og ganga úr skugga um að séu ekki á bannlistanum. En þeir kvarta þó mest undan þvi, hve létt þessir lögbrjótar sleppa frá afbrotum sinum, ef þeir eru teknir. Oftast aðeins sektir eða minniháttar refsing. Afleiðingin er sú, að „mörg fyrirtæki græða offjár á þessu, og þegar til þeirra næst, greiða þau eitthvert smáræði i sekt,” segir Beers veiðivörður. „Menn eru hikandi við að herða viðurlögin gegn þessu,” bætir hann við. Það er ekki litið á dýra- lifið svo alvarlegum augum, og dýrasmyglari er naumast talinn vera afbrotamaður, heldur litið svo á, að honum hafi orðið á yfir- sjón.” En nýju lögin og framkvæmd þeirra hafa þó ögn hamlað gegn starfsemi þessara smyglara — að minnsta kosti hvað viðvikur þvi að vernda nær útdauða dýra- stofna innan Bandarikjanna. Eftirlitsmennirnir og dýravernd- unarsamtökiri úpplýstu 2?4'tijvik i, fýrra, þar sem þessi lög voru brotin, og i öllum tilvikum voru lögbrjótarnir annað-hvort dregnir fyrir réttt, eða sáettust útan réttar á aö greiöa sektir. Hvalir, hvalkjöt, hvallýsi og bannlistanum. allt, sem af hvölum kemur, er á

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.