Tíminn - 04.01.1966, Side 12

12
SAMTÍÐIN
heimilisblað allrar fjölskyldunnar flytur sögur,
greinar, skopsögur, stjörnuspár, kvennajjaetti,
skák- og bridgegreinar o.m-fl.
10 hefti á ári fyrir aðeins 120 kr.
Nýir áskrifendur fá þrjá árganga fyrir 200 kr.,
sem er einstætt kostaboð.
Póstsendið í dag eftirfarandi pöntunarseðil:
Eg undirrit ■ ■ !. óska að gerast áskrifandi að
SAMTÍÐINNI og sendi hér með 200 kr. fyrir ár-
gangana 1964, 1965 og 1966. (Vinsamlegast send-
ið þetta í ábyrgðarbréfi eða póstávísun).
Nafn; ..........................
Heimili ........................
Utanáskrift okkar er: SAMTÍÐIN, Pósthólf 472,
Reykjavík.
Gleðilegt nýtt úr
Þökkum viðskiptin á liðna árinu.
HF. ÖLGERÐIN
EGILL SKALLAGRÍMSSON.
LAUGAVEGI 90-Q2
Stærsta úrval bifreiða á
einum stað — Salan er
örugq hjð okkur.
BOLHOLTI 6
(Hús Belgjagerðarinnar)
íbróttir
Framhald af bls 13
urðu eins og hér segir:
Aberdeen—St. Johnstone 2:3
Celtic—Rangers 5:1
Dundee Utd.—Dundee 2:1
Falkirk—Hamiiton 0:0
Hearts—Dunfermline 0:0
Kilmarnock—Hibemian 1:0
Morton—St. Mirren 0:0
Motherwell—Stirling 2:0
IbRÖTTlR
Framhald af bls. 13
En nú verður að leika enn
einu sinni í þessum gömlu
heimkynnum ísl. inniíþrótta —
og ég ætla að vona, að ekki
þurfi nema í eitt skipti til við-
bótar að nota sömu orðin. þeg-
ar íslandsmóti er sliið.
Úr því að íþróttahöllin í
Laugardal er til umræðu, væri
gaman, ef það fengist upplýst
hvernig á að .haga rekstri henn
ar. Allt virðist á huldu með
það, og enginn virðist vita hvað
leiga hennar kostar. Þetta eru
atriði, sem viðkomandi aðilar
ættu sem fyrst að upplýsa."
Hvolpur
í óskilum
Fallegur dökkur, fullur
kæti,
með fætur ljósa, lítill héppi
Geymdur 1 góðu eftirlæti
Faxatúni 12 í Garðahreppi.
Eigandi vitji hans sem fyrst
Lá’ið okkur stilla og herða
upp nýju bifreiðina. Fylgizt
vel með bífreiðinni.
BÍLASKODUN
Skúlagötu 32 Simi 13-100
MINNING
Framhald af bls. 7
Enn vann Helgi Hjörvar að
stofnun glímudóms og gaf út
glímulög og gætlr þar margra ný-
mæla
Eins og alkunna er hafði Helgi
mörgum og umfangsmiklum störf
um að gegna í lífinu. Hann var
að eðlisfari fræðimaður og human
isti, og stóðu fleíri mál honum
hjarta nærri en íslenzk glíma. En
um hana var hann manna fróðast
ur og átti í fórum sínum mikið
efni í máli og myndum. Það
var óskadraumur Helga að vinna
úr þessum heimíldum og ganga
svo frá því, að komið gæti fyrir
almenningssjónir, en til þess gafst
ekki tóm. Hann hafði þó gert all-
rækileg drög að nýrrí Glímubók
og sögu íslenzkrar glímu, og var
TÍMINN
að vinna að Þeim handritum, er
heilsan bilaðL
Ást Helga Hjörvar á glímuimi,
þjóðaríþrótt okkar var aðdáanleg.
Hann trúði því fastlega að glíman
ætti framtíð fyrír sér hjá þjóð
inni og vegur hennar færl aftur
vaxandi, og að eflingu glímunnar
vann hann trúlega til hins síðasta.
Lýsingar Helga Hjörvar á kapp
glímum gleymast ekki þeim, er á
hlýddu, kom þar tfl þekking kunn
áttumannsins á íþróttinni. mál-
snflld og frábær frásagnarhæfi-
lefki.
Helgí Hjörvar var skemmtileg
ur íþróttafélagi og minnistæður,
og með honum var gott að vinna
að íþróttamálum.
fslenzkir glímumenn þakka lif-
andi áhuga hans og mfldl fræði;
störf í þágu íslenzkrar glímu. í
annálum þessarar þjóðaríþróttar
mun nafn hans standa við hlið
Þeirra, er mestir voru unnendur
fagurrar íþróttar.
Eg flyt frú Rósu Daðadóttur og
öðrum ástvinum innílegar sam-
úðarkveðjur og blessunaróskir.
Guðm. Kr. Guðmundsson.
Einhvemtíma kemur sá degur,
að tekin verður saman saga Ríkis
útvarpsins. og er raunar hætt við
að margt tapist í gleymskunnar sjó
ef dankar mikið lengur, því að nú
eru frumherjarnir famii að réskj
ast cins og gefur að skilja. þar
sem stofnunin er orðín 35 ára.
Og nú féll í valinn haukur úr
hominu því: Helgi Hjörvar, ann-
ar þeirra tveggja manna, sem áttu
mestan þátt í að hyggja upp Rikis
útvarpið. í hlut hans kom sú hlið
in, sem snýr fram til hlustenda,
dagskrárhliðin það er að segja,
hið mælta mál. Og mundu
vart aðrir hafa verið ötulli á þeim
vettvangi, því að Helgi Hjörvar
var vakinn og sofinn við dagskrár
stjóm langt fram eftir ámm.Hann
var líka formaður útvarpsráðs
framan af og lengi síðan fundar-
ritari þess og skemmtilegur at
kvæðamaður aflajafna á fundum-
Minnist ég þess, hve hann setti
svip á margan fundinn með Oein
skeyttri attmgasemd, sem oft var
orð í tíma talað.
En starf Helga var ekki einung
is inn á við. Hann kom manna tið
ast fyrir hljóðnemann í margs
konar erindagjörðum. og er ó-
hætt að segja að hann hafj jafn
an verið aufúsugestur sem slíkur
á heimilum landsmanna, enda fór
saman hjá gestinum mikil kunn-
átta í meðferð íslenzkrar tungu
og afburða skýrt tungutak. Gæti
ég bezt trúað, að einsdæmi sé í út
varpsstöðvum um þvera heims-
byggðina, að einn og sami maður
hafi þolað að tala jafn mikið í
útvarp og Helgi Hjörvar gerði, án
þess að ofgera eyrum hlustenda.
Með hliðsjón af þessu er alveg
óhætt að staðhæfa, að Helgi Hjörv
ar hafi fengið ákjósanlegt hlut-
skipti, þegar hann gerðist stafn-
búi Ríkisútvarpsins með Jónasi
Þorbergssyni. og víst er um bað
að margur saknar að heyra eskí
lengur snjallan og rammíslenzkan
málhreim Helga Hjörvar. Með hon
um er genginn þjóðlegur og minn
isverður sagnamaður.
Eg þakka honum marga góða
stund 10 ára samvinnu og bið
hann hvíli í friði
Baldur Pálmason
K’æðja frá Rithöfundafélagi ís-
lands.
Helgi Hjörvar er allur Með
honum er norflnn af jarðnesku
sjónarsviði sterkur og sérkenni
iegur persónuieiki íslenzk tunga
og íslenzk saga eiga á bak að sjá
einum af ástmbgum sínum Hann
elskaði móðurmálið af ástríðuhita
æskumannsins allt til hinztn stund
ar og sagan var honum sístreym
andi ltnd unaðar og lífsfyllingar.
Hann var prýðflega rítfær, gaf
út tvö smásagnasöfn og íslenzkaði
nokkrar útlendar bækur. Hann
var málsnjall svo af bar. Mun
lengi f minnum hafður flutningur
hans í útvarp, bæði á þingfréttum
og eigin þýðingum á erlendum
skáldverkum. Vissi ég til Þess að
hann hlaut blessun margra
aldraðra, sem heymardeyfa mein
aði að njóta annarra radda í út-
varpi.
Rödd hans og framsögn féll eink
ar vel að lestri fornsagna, og var
unun á að hlýða. Svo var innlifun
hans sterk, að það var sem hann
gengi sjálfur i bardaga með sögu
hetjum og ætti drjúgan þátt í,
þegar vel skipaðist um sættir fyr
ir mifligöngu göfugra manna.
Ást sína á íslenzku máli sýndi
Helgi Hjörvar meðal annars með
því, að hann, ásamt eiginkonu
sinni, stofnaði sjóð tíl minningar
um son þeirra látinn. Úr þessum
sjóði skulu verðlaun veitt fyrir
snjalla meðferð móðurmálsins í
útvarpi.
Helgi Hjörvar var lengi formað
ur Rithöfundafélags fslands og
heiðursfélagi síðustu árin. Hann
var einnig um árabil í stjórn
Bandalags íslenzkra listamanna.
Hann vann af alúð og ósérplægni
að hagsmunamálum rithöfunda.
Fyrir það eru honum nú að leiðar
lokum færðar hjartans Þakkir.
Megi hann umbun hljóta sinna
ævistarfa.
Rithöfundafélag fslands sendir
ástvinum hans innilegar samúðar
kveðjur.
Ragnheiður Jónsdóttir
ÁVARP FORSETA
Framhald af bls. 5.
frá því Bessastaðir komust í
konungseign eftir víg Snorra
Sturlusonar og þar til fyrsti
íslendingurinn hlýtur amt-
mannsembætti. En með Magn-
úsi Gíslasyni amtmanni hækkar
hagur staðarins. Hann á frum-
kvæði að bygging Bessastaða,
sem enn stendur að kalla
óbreytt, nema hvað tréverk hef-
ur verið endurnýjað að miklu
leyti, og þó í sama stfl. Teikn-
ing hússins hefur verið gerð af
stórhug og öruggri smekkvísi,
og framkvæmd af ágætum meist
urum, sem þó voru svo ókunn-
ugir hér á landi, að þeir fluttu
með sér danskan sand tfl örygg-
is múrverkinu.
Viðþætur eru móttökusalur-
inn, sem gerður var í tíð Sveins
Bjömssonar og Bókhlaðan reist
á nýliðnu ári, hvort tveggja í
þeim stíl og á þeim stað, sem
fellur inn í heildina og svip Stof
unnar gömlu, sem nú á tveggja
alda afmæli á þessu ári. f Bók-
hiöðuna vantar ennþá skápa að
hálfu leyti og steindar rúður í
stóran glugga á austurgafli. Fyr
irmyndir að þeim glugga ætti að
taka úr fomum handritum, og
má vera að hvort tveggja komi
í sama mund. Bókhlöðu mátti
ekki vanta á forsetasetri slíkrar
bókmennta- og söguþjóðar. Og
það hygg ég, að húsaþörf staðar
ins sé nú fullnægt, að minnsta
kosti í minni t
Skreytingu Bessastaðakirkju
er nú að mestu lokið, og hefur
hún verið framkvæmd að hálfu
fyrir ríkisfé og að öðrum helm-
ing með gjöfum einstakra
manna og félaga. Þar eru sex
steindir giuggar úr íslenzkri
kristnisögu og tveir í kór með
guðspjallamyndum, altaristafl-
an íslenzk og grátur með tákn
um guðspjallamannu, sem svara
til og eru sömu ættar og land-
vættirnir í voru eigin skjaldar
merki En merkasti kirkjugrip
urinn mun þó vera skímarfont-
ur úr norsku graníti frá kaþólsk
um sið. og má vera, að hann
sé einna elztur kirkjugripur hér
á landi. Hann er að vísu kall-
ÞRID.TUDAGUR 4. janúar 1966
aður marmarafontur í gömlum
vísitasíum, en íslendingar hafa
lön-gum verið óglöggir á tré og
stein, sem ekki finnst í land-
inu sjálfu.
Það mætti margt telja af góð-
um gripum, sem kirkjunni hafa
áskotnazt, en síðast hefur nú
borizt frá norskum vinum þykk
og þung eikarhurð, sem samsvar
ar veggþykktinni í þessu veglega
guðshúsi. Járnin eru mikil og
í akkerisstíl til minningar um
heilagan Nikulás, sjófaradýrling
inn, sem kirkjan var helguð í
kaþólskum sið. Þar vantar að-
eins á skrána, sem smíðuð verð-
ur og gefin íslenzkum svein-
um og meisturum til minningar
um járnsmíðalærlinginn Hall-
grím Pétursson.
Endurreisn Bessastaðakirkju
er ekki eingöngu gerð vegna
staðarins' né hins fámenna safn
aðar, heldur og til að minna
á það, að kirkjan á að vera lif-
andi afl í þjóðlífinu. Vér skul-
um að lokum sameinast um þá
ósk og í þeirri von, að kristinn
dómur og íslenzkt þjóðerni megi
dafna og þróast, hlið við hlið,
í landinu um ókomin ár.
Guðs blessun fylgi landi og
þjóð á nýbyrjuðu ári.
Gleðilegt nýjár!
ERLENDAR BÆKUR
Framhald af bls. 3
un mála í Evrópu og á kirkj-
una þá og síðar. Aldrei hefur
vald kirkjunnar orðið slíkt.sem
á dögum Innocentíusar III. Þá
var svo komið, að vald páfans
var svo til aðgjört, bæði í and-
legum og veraldlegum efnum.
Það var ekki að undra, að Guð
mundur Arason biskup krefð-
ist þess að guðslög væru æðri
landslögum. Á Lateran kirkju-
þinginu 1215 var veldi Inno-
centíusar mest. Vald páfastóls
var slíkt, að konungar Eng-
lands, Portúgals og Aragóníu,
urðu að viðurkenna páfann
sem landsdrottin sinn. Á
þeim árum hefja Franziskanar
og Dominíkanar starfsemi sína
en þessar munkareglur urðu
kirkjunni mikill styrkur. Páf-
ar endurreisnartímanna voru
lítt hæfir til hins háa embættis
aðrir miklir lista- og mennta
vinir og má þakka þeim frem-
ur öðrum mörg þau lista- og
menningarafrek, sem þá voru
unnin. Margir beztu lista-
menn ítalíu voru í þjónustu
kirkjunnar og páfastóll var
ósár á fgé„ Þegar um lista-
verk var að ræða. Listin var á
miðöldum kirkjulist og á End-
urreisnartímunum eflist listin.
í skjóli kirkjunnar.
Leó X. er páfi, þegar mót-
mælendastefnur hefjast með
Lúther og Calvín, þá hefst nýr
þáttur í sögu kirkjunnar. Um
tíma leit út fyrir, að mótmæl-
endur myndu sigra i barátt-
unni, en kirkjan stakk við fót-
um og hóf eigin siðabót og
endurreisn. Jesúítareglan er
stofnuð og tekið að vinna upp
það sem tapaðist. Höfund-
ar rekja síðan sögu þessarar
elztu stofnunar heimsins allt
fram á okkar tíma. Á 19. öld
þótti mörgum páfadómurinn
vera sem nokkurs konar forn
gripur og áttu sumir páfarnir
sem þá sátu stól heilags Péturs
nokkurn þátt í mótun þeirrar
skoðunar. Það hefur orðið
mikil breyting í þessu efni á
þessari öld. Áhrifamáttur stóls
ins hefur aukizt stórum í tíð
Jóhannesar XXIII. og núver-
andi páfa Páls VI. Nýlokið
kirkjuþing hefur haft mikil
áhrif í þessa átt.
Bók þessi er samin fyrir leik
menn, eins og áður segir, hún
er liðlega skrifuð, 572 blaðsíð-
ur með fjölda ágætra mynda í
stóru broti og smekklega bund
in.