Tíminn - 14.01.1966, Blaðsíða 11

FÖSTUDAGUR 14. janúar 1966
U
TÍMINN
ARABÍU LAWRENCE
ANTHONY NUTTING
46
lifandi. Það var kunnugt að Tyrkir brenndu særða fanga
lifandi og Lawrence og sveit hans hafði samþykkt að drepa
þá særðu, fremur en að þeir féllu í hendur Tyrkja.
Lawrence lýsir átakanlega síðustu stunu Farraj:
Ég kraup niður við hlið hans, og hélt skammbyssunni
bak við höfuð hans, svo að hann sæi ekki hvað ég ætlaðist
fyrir. En hann grunaði það og beinaber og smá hönd hans
greip í mig smá hönd þessara Nejdættmenna, sem virtust
aldrei ná fullum þroska. Ég beið andartak og sagði hann:
„Daud verður þér reiður,“ og gamalkunnugt bros lék svo
einkennilega um varir hans. Ég svaraði, „heilsaðu
honum frá mér.“ Hann svaraði á hinn hefðbundna hátt:
„Guð veiti þér frið,“ og augu hans luktust þreytulega í síð-
asta skipti.
Lawrence frétti það í herbúðum Feisals, að Allenby hafði
ekki tekizt að halda Salt og Aröbum hefði mistekizt að
taka Maan, eins og hann bjóst við. Stórskotalið Nusis nægði
ekki til að gera nógan usla, Maulud særðist, Auda skammað-
ist við alla, þar á meðal Feisal og Nuri, sem hann sagði,
að iðkuðu hernað, sem ekki hæfði Bebúinum, Nuri svaraði
því til, að Howeitatarnir hefðu verið gagnslausir. Nuri
hafði stjórnað herflokki, sem gerði árás á járnbrautarstöð-
ina í Maan, en varð að hörfa, þegar sveit Poasani varð skot-
færalaus. Það eina, sem vannst við það, var það, að járn-
brautarlínan var rofin á löngum kafla tíu mílum fyrir sunn-
an borgina og viðgerðin myndi taka langan tíma.
Dawnay gerði nú árás á Mudauwra í brynvörðum bílum,
ásamt Lawrence og tveim nýkomnum enskum liðsforingjum,
Hornby og Peake, sem síðar stofnaði arabisku hersveitina og
Transjórdaníu. Árásin heppnaðist, nú var járnbrautarlínan
rofin, svo um munaði, svo Fakhri Pasha gat ekki einu sinni
gert við hana. En afleiðingarnar urðu aðeins þær að ein-
angra Tyrki í vígjum þeirra í Medína, Maan og Amman,
þessi árás varð Feisal ekki einungis til gagns, svo að hann
gæti hafið sókn í hægra fylkingararmi bandamannaherjanna.
Lawrence óttaðist, að vangeta Araba að standa við áætlanir
myndi kosta þá vanþóknun yfirhershöfðingjans. Hann hélt
því enn einu sinni á fund hans til þess að afsaka Feisal.
pegar nanri Kom til Jerúsalem, íeKK nami pær íréttir, að
Bretar hefðu aftur náð Salt, og vað það að þakka Ben Sakhr
sheikum, sem höfðu komið á laun til Jeríkó og boðizt til
þess að gera uppreisn um leið og framsókn Breta hæfist.
Lawrence átti erfitt með að trúa þessu, það var nógu slæmt
að Bretar skyldu standa við áætlunina án aðstoðar Araba.
Það sem verra var og særði stolt hans hvað mest, var að
þetta skyldi gerast með aðstoð Bebúína, sem hann átti sjálf-
ur að hvetja til uppreisnar og þátttöku í aðgerðunum. Svo
kom enn eitt til, sem var skipun ensks liðsforingja, sem
Young hét, til að vera tengiliður milli Lawrence og herja
Hússeins. Young var ágætur í arabisku og vanur hermaður.
Lawrence hafði tortryggt hann um að vera settan sem eftir-
litsmann með Feisal og liði hans. Hann vildi sem fyrst losna
við hann og sendi hann því til svæðisins milli Maan og
Aminan, þar sem voru lönd Beni Sakhr ættflokkanna. En
þarna hófst samblástur gegn Tyrkjum.
Þetta atriði særði Lawrence hvað mest og það verður að
viðurkennast, að Lawrence varð feginn, þegar hann frétti,
að árásin hefði misheppnazt og að Bretar hefðu látið undan
síga, mikið vegna þess, að sheika Beni Sakhr brugðust, þegar
á átti að herða. Lawrence hikaði ekki við að koma því inn
hjá herráðinu, að það væri heppilegra að hafa sig með i
ráðum, áður en þeir settu traust sitt á loforð Araba, sem
brygðust. Auk þess átti hann betra með að afsaka ófarir
Araba erfir annað undanhald Breta á þessum slóðum „þetta
kenndi Bretum að sýna Feisal meiri þolinmæði.“ Hann gat
nú haldið því fram, að „þetta hlé í sókn Allenbys, hefði
bundið þá í umsátri við Maan.“
Það er fullvíst, að framkoma og hegðun Lawrence var hvað
lökust í aðalstöðvunum í þetta skipti. Hann var aldrei dáður
af herforingjaráðinu, þegar hann var að koma og biðja um
aðstoð. Rök hans og framkoma var oft hrokafull, og hann
fór ekki leynt með „ég einn veit“, en samt hafði hann hingað
til getað sagt með fullum rétti, að hann stjórnaði einn þýð-
ingarmiklum aðgerðum. En í þetta skipti hegðaði hann sér
líkt og spillt eftirlætisbarn, hann afsakaði sjálfan sig og
gladdist yfir óförum hinna brezku félaga sinna.
Það sýnir skilning og þolinmæði Allenbys, að hann skyldi
C The New Americen Llbrarv
UNDIR FÖLSKU FLAGGI
ANNE MAYBURY
Kæra Linda.
Kem með flugvélinni. Enginn
dauðlegur máttur skal koma í veg
fyrir það? Kem 23. maí. Þá skal
ég segja þér, hvað ég varð ægi-
lega glöð yfir að fá boðið frá
þér. Get ekki skrifað meira í þetta
skipti, því að ég er frá mér af
hamingju. Segðu Brad — nei,
segðu honum ekkert, bara það, að
ég komi.
Bless.
Myra.
Hún lagði bréfið frá sér og
horfði á Vonnie. — Þá er þetta
búið. Æ, Vonnie mín, náðu í eitt-
hvað handa okkur að drekka, og
vertu ekki í framan, eins og ég
hafi selt sál mína. Ef þú elskar
einhvern — einhvern, sem þú hefð
ir lofað að eiga, og segðir hon-
um upp bara vegna einhverrar
asnalegrar orðasennu — hvað
mundirðu gera, ef hann allt í einu
kæmi fram í dagsljósið?
— Nákvæmlega það sama og þú
gerir sjálf, svaraði Vonnie stilli-
lega og í fullri einlægni.
Þær borðuðu kvöldmatinn og
þvoðu síðan upp. Regnið hélt
áfram að streyma.
— Kannski það sé eitthvað
skemmtilegt í sjónvarpinu, sagði
MyTa.
— Vafalaust, en fyrst ættirðu
að skrifa faonum frænda þínum.
— Þú hefur sjálfsagt rétt fyrir
þér í því, en það er bara ekki
svoleiðis bréf, sem mig langar til
að skrifa, þó að ég hafi ekki bein-
línis vonda samvizku. Nei, Vonnie,
sjáðu rigninguna úti!
— Já, vð sleppum við að vökva
garðinn.
Myra sat og starði fram fyrir
sig. — Þetta hefði allt verið öðru-
vísi, ef frænda hefði þótt eitthvað
vænt um mig.
— Já, en góða mín, þú ert bú
in að ákveða þig„ og þú þarft
alls ekki að vera að réttlæta þig.
— Eða ef hann hefði verið mér
vel kunnugur, hélt Myra áfram.
Hann hefur ekki einu sinni hug-
mynd um, hvernig ég lít út! Svo
horfði hún lengi og hugsandi á
vinkonu sína.
Klukkan sló níu, og hvorug
þeirra veitti því athygli. Þær
horfðu hvor á aðra, eins og þær
væru í álögum En allt í einu
tók Myra kipp, og svipurinn log-
aði af ákafa. — Joss frændi hef-
ur ekki hugmynd um, hvernig ég
Ijt út. Skilurðu, hva?; það þýðir?
— Vitaskuld. Hann veit ekkert,
hvernig þú ert í útliti, og þú ferð
ekki fyrst um sinn til Englands.
Það er klárt mál. Þú ert ekki
i þeirra flokki, sem lætur hlutina
íþyngja samvizkunni, svo að það
er óþarfi að vera að ræða þetta
frekar.
— Það skyldi nú vera.
— Ég held ég þekki þig. Þegar
þú einu sinni ert búin að taka
ákvörðun, þarf ekki meira um það
að ræða.
— Ef ég væri viss um, að þetta
væri hugsanaflutningur frá sjálfri
þér, þyrfti ég ekki frekari skýr-
inga við. En líttu nú á Vonnie —
— Ég sting upp á því, að við
fáum okkur göngu. Kannski sekt-
artilfinningin drukkni í rigning-
unni, sagði Vonnie þurrlega
— Ég finn ekki til nennar
sektar, sagði Myra óþolinmóð. —
Ég er að reyna að koma þér í
skilning um þýðingarmikla hluti,
en þú ert eins og sauður. Hlust-
aðu nú á Vonnie. Joss frændi hef-
ur ekki séð mig síðan ég var smá-
angi. Hver sem væri, gæti farið
til Englands og gengið undir mínu
nafni, án þess að hann gæti átt-
að sig á neinu. Einar fjórar vik-
ur — hver sem er, gæti búið hjá
frænda og leikið hlutverk Myru
Ashlyn. Þú — Vonnie.
— Ég? Ertu orðin snarvitlaus?
— Ekki til í dæminu. Þetta kom
bara snögglega í huga minn. Þetta
leysir vandann — alveg upplagt,
Vonnie. Þú getur farið til Eng-
! lands í minn stað. Engan myndi
gruna nokkurn skapaðan hlut.
— Nema þig og mig, og okkar
, eigin samvizku. — og vegabréfa-
! skoðunina og—
— Þú notar þitt eigið vegabréf.
Svo þegar þú ert komin til lands-
ins, tekurðu upp mitt nafn. Vega
bréfinu stingurðu í umslag, lím-
ir það saman og leggur það á
kistubotninn. og engan grunar
neitt.
— Þú hugsar víst ekki út í, að
rithöndin mín er allt öðruvísi en
iþín, svo þetta kæmist upp á svip-
j stundu. Það er ekki nema vika
jsíðan þú skrifaðir frænda þínum.
— Þá verðurðu að æfa þig á
að stæla skriftina mína. En þarftu
endilega að vera að skrifa eitt-
hvað, meðan þú stendur þama við?
I Ef í nauðirnar rekur, geturðu sagt,
að þú hafir meitt þig í hendinni,
farið úr liði á fingri eða eitthvað
þess háttar. — Það er ógemingur
að skrifa með digrar umbúðir.
— Allt getur þér dottið í hug,
j Myra, sagði Vonnie þurrlega.
j — Já, er það ekki? Þetta leysir
j vandann fullkomlega.
— Þetta er brjálæði!
— Langt frá því! Myra stillti
sér fyrir framan Vonnie. — Ég
fer ekki undir eninum kringum-
stæðum í þessa ferð. Aí því leið-
ir að Joss frændi verður fyrir von-
brigðum. Þú veizt, að ég kæri mig
kollótta um það, — hann var ekki
svo notalegur gagnvart fjölskyldu
minni. En skilurðu það ekki, að
eftir þessi leiðindi með Nigel,
myndi Englandsferð vera einmitt
það, sem þú hefur þörf á. Vonnie,
hugsaður þér.
Teletype 11 cis GK
— Já, ég skal gera þetta! Og
því meira sem ég hugsa um það,
því vitlausara finnsat mér það
vera.
— Joss frændi sagði, að hann
skyldi hjálpa mér um peninga, ef
ég yrði að fara úr vinnunni, þeg-
ar ég kæmi heim, svo að það er
engu að kvíða í því efni. Hugsaðu
um allt, sem mælti með því, að
þú farir, Vonnie. Hvað geturðu
haft á móti því? Þér finnst eitt-
hvað athugavert við að ganga und
ir mínu nafni, en það er svei mér
engin synd. Þú gerir það með
mínu eigin leyfi, og ég er sann-
færð um, að ekki ferð þú
að brjóta lögin. Þú gætir ekki
gert nema gott með þessu. Ef
Joss frændi er orðinn svo veíkur
að hann getur dáið þá og þegar,
hugsaðu þá út í, hvaða gleði þú
veitir honum. Hann myndi aldrei
fá að vita, að þú ert komin í
minn stað, og honum verður þetta
bara til gleði og ánægju. Það fer
ekki hjá því, að honum líki vel
við þig, Vonnie. Og hvað mig
snertir. mundi þetta leysa allan
vanda. Þig langar hvort eð er til
Englands. Enginn getur beðið
tjón af þessu. Hver skyldi það
geta orðið? Hver?
Ætti ég að vera hreinskilinn
Ætti ég að vera hreinskilin,
hugsaði Vonnie, yrði ég að segja,
að enginn myndi bíða tjón. Állt
virðist vera svo einfalt, sem verið
getur.
— Nei, svarðai hún, hátt og
sneri sér að Myru Nei. það kem-
ÚTVARPIÐ
í dag
Piistudagur 14 ianúar
7JH Mnfíniruírvarp 12.00 Hádeg
isútvarp.
13.15 Lesin
dagskrá
næstu viku. 13.30 Við vinnuna:
Tónleikar. 14.40 Við, sem heima
sitjum. Sigrún Guðjónsdóttir end
ar lestur skáldsögunnar „Svört
voru seglin" eftir Ragnheiði Jóns
dóttur (18). 15.00 Miðdegisútvarp.
16.00 Síðdegisútvarp. 17.00 Prétt
ir. 17.05 Tónlist á atómöld Þor
kell Sigurbjömsson kynnir. 18.
00 Sannar sögur frá liðnum öld
um. 18.20 Veðurfregnir. 18.30
Tónleikar. 19.30 Préttir. 20.00
Kvöldvaka. 21.40 Útvarpssagan:
„Paradísarheimt" eftir Haildór
Laxness. Höf flytur. 22.00 Frétt
ir og veðurfregnir. 22.15 fslenzkt
mál. Dr. Jakob Benediktsson flyt
ur þáttinn. 22.35 Naeturhljómleik
ar: Sinfóníuhljómsveit íslands
leikur í Háskólabíói Stjómandi:
Dr. Róbert A. Ottósson. 2S.30
Dagskrárlok.
Laugardagur 15. janúar
7.00 Morgunútvarp 12.00 Hádeg
isútvarp 13.00 Óskalög sjúklinga
Kristin Anna Þórarinsdóttir kynn
ir Iögin
14.30 í vikuloi
in þáttur undi)
stjóm Jónasar Jónassonar 16.00
Veðurfregnir 16.05 Þetta vil ég
heyra. Arnór Hannibalsson kenn
ari velur sér hljómplötur. 17.00
Fréttir. Fónninn gengur Ragn-
heiður Heiðreksdóttir kynnir nýj
ustu dægurlögin 17.35 Tómstunda
þáttur barna og unglinga Jón
Pálsson flytur. 18.00 tvarpssaga
bamanna: „Á krossgötum“ Guð-
jón Ingi Sigurðsson les. 18.20 Veð
urfregnir 18.30 Söngvar í léttum
tón. 18.55 Tilkynningar. 19.30
Fréttir 20.00 Pólskur söngvari
20.20 Leikrit: „Oblomoff" eftir
Jihn Coulter. 22.00 Fréttir og
veðurfregnir. 22.15 Danslög 24.
00 Dagskrárlok.
Á morgun