Tíminn - 17.02.1966, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 17. febrúar 1966

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar Þórarinn
Þórarinsson fáb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar- Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastræti 7 Af-
greiðslusínri 12323 Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 95.00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Áð hanga og halda sér
Pfkisstjórnin, sem setið hfeur í ráðherrastólunum í
s ~‘ ;ir, líkist nú engu fremur en skipshöfn, sem gefizt
he'ur upp við að stjórna skipi sínu, lætur það reka stjórn
laust og sinnir því einu að hanga á og halda sér, meðan
fjölin flýtur. Aldrei hefur annað eins uppgjafarlið ,setið
í íslenzkum ráðherrastólum.
Þessi uppgjöf í flestum þáttum stjórnarfarsins bksir
hvarvetna við þjóðinni, en hið einstæða góðæri af nátt
úrunnar hendi til lands og sjávar gerir stjórninni fært
að hanga enn á ráðherrastólunum Ódugnaðurinn og
flóttinn frá íslenzkri sókn kemur einna gleggst fram í
viðhorfinu til íslenzkra atvinnuvega, þar sem stjórnin
hopar úr einu víginu af öðru og er svo áberandi, að eitt
helzta einkenni umræðna um þjóðmál um þessar mundir
er gagnrýni og ákærur forystumanna atvinnuveganna á
hendur ríkisstjórninni, hvar í flokki sem þeir standa, og
ekki síður frá hennar eigin flokksmönnum
Jafnvel í málgögnum stjórnarinnar sjálfrar birtist
hvað eftir annað harðar ádeilugreinar'og rökstudd gagn
rýni forystumanna atvinnuveganna, þar sem sýnt er og
sannað, hvernig hagsmunum þeirra er fómað fyrir
annarleg sjónarmið og undirgefni við eríenda ásælni.
Engin íslenzk ríkisstjórn hefur nokkru sinni sætt svo
harðri, rökstuddri og almennri gagnrýni fyrir augljósar
og háskalegar misgerðir í garð meginatvinnuvega lands
ins og oftrú á erlenda forsjá, oftrú sem kemur beinlínis
fram í sjúklegri vantrú á íslenzkt framtak.
Forsætisráðherrann virðist sem mest leiða það hjá sér
að ræða um íslenzkan vanda, hvað þá að hann reyni að
svara málefnalega rökstuddri gagnrýni forystumanna
atvinnuveganna. í stað þess fjasar hann um það sýnkt
og heilagt, að fsland sé „á mörkum hins byggilega
heims“ og lýsir því fjálglega, hve hér sé dýrt að halda
við sjálfstæði.
Ýmsir spyrja um þesar mundir eftirfarandi spurninga:
Fyrir hverja stjórnar ríkisstjórnin? Stjórnar hún sjávar
útvegi í hag? Haraldur Böðvarsson og margir fleiri for-
ustumenn þess atvinnuvegar hafa svarað því
Stjórnar hún þá íslenzkum iðnaði í hag? Boðskapur
formanns iðnrekenda. Gunars J. Friðrikssnnar, er skýrt
svar um það. Tilkynning hans um áramótm var sú, að
aðstaða íslenzks' iðnaðar færi mjög versnandi.
Stjómar hún þá fyrir landbúnaðinn? Porustumenn
hans hafa margsinnis lýst því hvernig hún leikur bænd-
ur. Stjómar hún fyrir verkamenn? Baða þeir í rósum?
Hver vill svara þeirri spurningu látandi?
En fyrir hverja situr þessi ríkisstjórn pá, fyrst allir
telja sér hana jafn óþarfa — sjómenn, atvinnurekendur,
bændur, iðnaðarmenn og verkamenn?
Svarið liggur í augum uppi. Þessi stjórn situr aðeins
sjálfri sér til þægðar Hún hefur gefizt. upp við að
stjóma íslezkum málum, týnt trú á ísienzkt atvinnulíf
og framtak, en horfir i glýju á erlenda gullgerðarmenn,
Þegar forsætisráðherrann víkur að íslenzkum málum,
er það helzt til þess að lýsa því að verðbólgan hafi sína
kosti!!
Ríkisstjómin hefur ekki aðeins gefizt upp við hvern
vanda. Hún virðist nú einnig að mestu hafa gefizt upp
við að svara gagnrýni forustumanna atvinnuveganna og
má ekki vera að öðru en að hanga og halda sér.
TIIV9INN
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Skylda okkar aö
samlegri leiðar
leita skyn-
í Vietnam
Bandarískir hermenn í Vietnam meS fanga úr her Vietcong.
YFIRLÝSINGIN frá Hono-
lulu er samfelldur vefur há-
stemmdra en óljósra fullyrð-
inga um vonir, góð áform og
háleitan tilgang ríkisstjóma
þeirra Johnsons forseta og Ky
hershöfðingja. Hvað yfirlýsing
in í raun og veru þýðir, þeg-
ar til kastanna kemur, verðum
við að álykta sjálfir. Séu
eðlilegar ályktanir rangar, —
sem ég sannailega vona, —
er bað einvörðungu því að
kenna hve yfirlýsingin er
höfð óljós af ásettu ráði.
Eg ræð yfirlýsinguna á
þann hátt, að forsetinn sé þar
að neita að takmarka hernaðar
markmið okkar og hemaðar-
J*
Síðari grein um stefnuna
í Vietnam-stríðinu eftir fund
inn á Hawai.
0*
skuldbindingai í Vietnam.
Yfirlýsingin jafngildir að
mínu viti afneitun á sömdum
friði milli Ky hershöfðingja
og andstæðinga hans i Viet
Cong og Norður-Vietnam. Við
erum skuldbundnir til að
sigra í stríðinu. yfirbuga her
sveitir andstæðinganna og
eyða þeim, og endurreisa land
ið iafnótt og það endurheimt
ist til yfirráða fyrir ríkisstjórn
ina i Saigon.
Á BLAÐAMANNAFUNDI í
Honolulu hafnaði Ky hers-
höfðingi skýrt og skorinort
öllum samningaviðræðum við
óvininn, sem barizt er gegn,
en þær era óumflýjanlegt skil
yrði samins friðar. Ekki
varð þess vart að Johnson for
seti reyni nokkuð að draga úr
þessari afneitun.
Samkvæmt orðum yfirlýs-
ingarinnar er hið mikla tak-
mark alger sigur Ky hershöfð
ingja til handa. Óhemjumik-
inn herafla mun þurfa til að
þessu risavaxna og fjarlæga
marki verði náð. Þvi verður
að !íta á yfirlýsinguna sem
skuldbindingu Bandaríkja-
mann? um að leggja fram her
afla sem ekki sé að mann-
fjölda og búnaði miðaður við
tiltekna takmarkaða stefnu.
heldui fari að mannfjölda ein
vörðungu eftii hæfni okkar til
að yfirvinna erfiðleikana. sem
takmarka tölu þeirra her-
manna, sem við getum komið
á land og birgt að nauðsynj-
um.
Ef hér er rangt ályktað um
stjórnmálalegai og hernaðar-
legar ákvarðanir, sem sam-
komulag varð um á fundinum
í Honululu ætti ekki að láta
hjá líða að skýra þjóðinni um
svifa og undandráttarlaust
frá því, hverjar hinar raun-
veruiegu skuldbindingar era.
SVO VILDI til, að daginn,
sem yfirlýsingin frá Honolulu
var oirt, var Gavin hershöfð
ing; h fundi hjá utanríkismála
nefnc öldungadeildarinnar Ai
umsögnum nans á þessum
fundi verður ijós meginþáttur
þessarai miklu flækju eða
hvor við beyium takmarkaða
eða ótakmarkaða styrjöld í
Vietnam.
í samræðunum við öldunga
deildarþingmennina kom fram
það álit Gavins hershöfðingja
að nernaðaráætlunum okkar
og stjórnmálalegum stefnu-
miðum eigi að sníða stakk eft
ir þeirri staðreynd, að við
getum ekki, — vegna annarra
skuldbindinga okkar víðs veg-
ar um heim. — lagt af mörk
um ótakmarkaðan herafla til
styrjaldarrekstursins í Viet-
nam Gavin hershöfðingi dró
enga dul á, að við getoum ekki
horfið á brott fyrri en að búið
er að koma á pólitískum samn
ingum, en við ættum ekki að
auka stríðsathafnir eða her-
afla okkar til muna frá því
sem nú er. Sé þetta rétt lýs-
ing á takmörkunum stríðsins,
sem við getum háð í Vietnam,
leiðir eðlilega af því. að við
verðum að miða hernaðarleg
ar athafnir okkar við að halda
kyrru fyrir á þeim stöðvum,
sem við höfum þegar á valdi
okkar og floti okkar getur náð
til.
ÞESSI hernaðarstefna sam-
rýmist ekki áformum um sig-
ur í stríðinu En þetta eru
hernaðaráform um að tapa
ekki stríðinu með vansæmd
eða að nauðsynjalausu. Við,
sem aðhyilumst þessa hernað
arstefnu, erum sannfærðir
um. að vestrænt veldi hvítra
manna geti ekki sigrað í
stríði á meginlandi Asíu.
Þessi skoðun er byggð á 20
ára leynslu a orrustuvöllunum
í Indókína og ekkert tilefni er
til ad álykta, að við séum á
nokkurn hátt að nálgast það
markmið sem enn einu sinni
er ýst < yfírlýsingunni frá
Honuiulu.
Alvarlegasta gagnrýnin á
kyrrstöðustefnuna er fólgin
efasemdum um að bandarísk
ur herafli sé fær um að halda
stöðvum sínum í Suður-Viet-
nam og gera þær sæmilega
traustar. Eki þarf að efa, að
þetta yrði ærið erfitt viðfangs.
En ef játað er, að herafli
Bandaríkjanna sé ekki nægi-
lega öflugur til að inna þetta
hlutverk af höndum, er það
afdráttarlaus og áberandi við-
urkenning á því, að bandarísk
ur hemaðarmáttur megi sín
næsta lítils á meginlandi Asíu.
Ef það land sem við ákvæð-
um að halda, væri eyja, gæt
um við veitt þvi sömu vernd
og Formosu eða jafnvel eyjun
um Quemoy og Matsu. Ef okk
ar ýibraltar-vígi væri á skaga
eins og Kóreu eða eiði eins og
Kra, væri unnt að treysta vígið.
MESTU vandkvæðin við að
framkvæma kyrrstöðustefnuna
eru í því fólgin, að verið er að
reyna að halda landi, sem ekki
er eyja, skagi eða eiði, held-
ur hluti af meginlandi Asíu.
Þess vegna verður unnt að
setjast um það og lauma þar
inn mönnum. En þeir,. sem
eru beinir andstæðingar kyrr-
stöðustefnunnar eiga ekki um
annað að velja en að heyja ó-
takmarkað stríð á landi á meg
inlandi Asíu.
Þetta er erfitt efni úrlausn
ar oga enginn þeirra, sem þátt
tekui í þessuir, rökræðum, get
ur ' alið sig óskeikulan. Eg er
fyrir mitt leyti sammála Gavin
hershöfðingja í því,' að við
eigum að aðhyllast þá stefnu
að heyja mjög takmarkaða
styrjöld Víst er það satt. sem
stóð Washington Post á mið
vikudaginn að ekki sé „um
neina auðvelda, sársaukalausa
og ódýra leið að ræða“ i stað-
inn fyrir þá stefnu, sem við
fylgjum nú í Suð-austur-Asíu,
en vera má. að til sé skynsam
legri leið, og það er skylda
okkar að leita hennar.
I