Tíminn - 30.03.1966, Blaðsíða 8

ÞlNGFRÉTTiR
TÍMINN
Hægri handar umferö var
samþykkt í neðri deild
Á fmidi neSri deMar Alþingis
í gær fór fram atkvæðagreiðsla
an framvarpÉð nm gMistöku
bægri hamdar umferðar hér á landi
1968. Beðið var um nafnakall um
fyrstu grein frumvarpsins, og var
hún samþykkt með 26 atkv. gegn
9 en 5 greiddu ekki atkvæði.
Já sögðu Sigurður Bjarnason,
A-vel Jónsson, Birgir Finnsson,
Bjami Benediktsson, Björn Fr.
Bjömsson, Bagnar Jónssan, Ed-
varð Sigurðsson, Einar Ágústsson,
Eysteinn Jónsson, Geir Gunnars-
son, Guðlaugur Gíslason, Gylfi Þ.
Gísiason, Hanniibal Valdim-arsson,
Ilngólfrar Jónsson, Ingvar Gísla-
son, Jóhann Hafstein, Jón Skafta-
son, Jónas G. Rafnar, Lúðvík
Jósefsson, ^ Matthías Bjarnason,
Matthías Á. Matthiesen, Pétur
Sigurðsson, Ragnar Arnalds, Sig-
urður Ágústsson, Skúli Guðmunds-
son, Sverrir Júlíusson.
Nei sögðu Óskar Jónsson, Bene-
dikt Gröndal, Björn Pálsson,
Gunnar Gíslason, Halldór Ásgríms
son, Daníel Ágústínusson, Óskar
E. Levý, Sigurvin Einarsson og
Þórarinn Þórarinsson. Hjá sátu
Einar Olgeirsson, Ragnar Guð-
leifsson, Jónas Pétursson og Sig-
urður Ingimundarson.
Frumvarpinu var síðan vísað til
þriðju umræðu með 25 atkv. gegn
5.
Frumvarpið um hægri handar
akstur á þvi greiða ieið gegnum
neðri deild, hvað sem efri deild
segir um málið.
Frv. um vernd barna og unglinga
komið fram endurskoðað af mþn.
Gylfi Þ. Gíslason, menntamála-
ráðíherra fylgdi úr hlaði í neðri
deild í gær stjórnarfrumvarpi um
vemd barna og unglinga. Þetta
er mikÐl lagabálkur í sjö köflum,
og hefur að geyma ítarleg laga-
ákvæði um almenna barnavernd,
barnaverndarncfmlir, bamavernd
arráð, störf og starfsháttu bama-
vemdarnefnda og barnaverndar-
ráða, skoðun kvikmynda og leyfi
til þess að sýna þær börnum og
unglingum.
Fumvarp þetta er alger endur-
skoðun barnaverndarlaga, og seg-
ir svo í greinargerð um samningu
frumvarpsins:
„JTinn 24. maí 1965 ritaði
menntamálaráðherra alþingis-
mönnunum frú Auði Auðuns,
Benedikt Gröndal, Einari Olgeirs-
syni, Ólafi Björnssyni og Sigur-
vin Einarssyni svo hljóðandi bréf:
„Fyrir síðasta Alþingi lá frum-
varp til laga um vernd barna og
unglinga. Varð ágreiningur um af
greiðslu málsins' milli mennta-
málanefnda Neðri og Efri deild-
ar. Ráðuneytið hyggst leggja þetta
mál aftur fyrir Alþingi, er það
kemur saman í haust, og hefur
mikinn áhuga á því, að það geti
þá orðið í því formi, að báðar
nefndirnar styðji málið. Þess er
þess vegna hér með farið á ieit
við yður, herra alþingismaður, að
þér takið sæti í nefnd til þess
að samræma þær skoðanir, sem
uppi voru á Alþingi um þetta
mál.“
Benedikt Gröndal var skipaður
formaður nefndarinnar.
Hinn 7. desember s.l. sendi
nefndin menntamálaráðuneytinu
skýrslu um niðurstöður sínar.
Skýrslan er birt sem fylgiskjal
með frv þessu.
Frv. er nú lagt fyrir Alþingi
með þeim breytingum, sem þessi
nefnd varð sammála um, en 41.
gr. þó eins og hún var í upphaf-
legu stjórnarfrv. og með þeim
breytingum á 39. gr., að ríkis-
stjóminni sé skylt að stofna barna
heimili, eftir því sem fé er veitt
til þess í fjárlögum."
Einnig segir'gvó’‘í skýMú ihil'fi-
þinganefndarinnar- um. barnavernd
til menntamálaráðherra:
„Milliþinganefnd sú, sem hæst-
virtur menntamálaráðherra skip-
aði fyrr á þessu ári til að fjalla
um frumvarp til laga um vernd
barna og ungmenna, hefur haldið
marga fundi, farið yfir frumvarp-
ið eins og Alþingi skildi við það
síðastliðið vor og aflað sér ýmissa
frekari gagna.
Nefndin hefur orðið sammála
um að leggja fyrir ráðherra nokkr
ar breytingatillögur við frumvarp-
ið, eins og það var eftir afgreiðslu
neðri deildar. Tillögur þessar eru
við 2. gr., 6. gr., 12. gr., 39. gr.,
42. gr, 59 gr, og 61 gr Tillög-
urnar ásamt greinargerð með
þeim fylgja þessari skýrslu.
Nefndin hefur þó varið lang
mestum tíma til að fjaUa um 41.
gr. frumvarpsins (eins og það er
eftir afgreiðslu neðri deildar), en
þar eru ákvæði um vinnu barna
og ungmenna. Var vitað, að um
efni þessarar greinar væru skipt-
ar skoðanir, enda mun hún hafa
verið meginorsök þess, að frum-
varpið hlaut ekki afgreiðalu í efri
deild síðastliðið vor.
Aðalfundur Styrktarfélags vangefinna
Aðalfundur styrktarfélags van-
gefinna var haldinn að dagheimili
inu Lyngási s.l. sunnudag 27.
marz. Formaður félagsins, Hjálm
ar Vilhjálmsson, ráðuneytisstjóri
setti fundinn og stjórnaði honum.
Las hann skýrslu félagsstjórnar
og skýrði frá helztu framkvæmd-
um á s.l. ári. Framkvæmdastjóri,
sr. Erlendur Sigmundsson, las
reikninga félagsins fyrir árið
1965 og gerði grein fyrir fjárhag
þess. Frú Sigríður Ingimarsdóttir
las reikninga kvennasjóðs félags
ins, og voru reikningar samþykkt
ir athugasemdalaust. Úr aðal-
stjórn félagsins áttu að ganga
Hjálmar Vilhjálmsson og Sigríður
Ingimarsdóttir, og voru þau bæði
endm’kjörin í einu hljóði. Úr vara
stjóm áttu að ganga Halldór Hall
dórsson og Wilhelm Wokanson og
voru báðir endurkjörnir. Aðal-
stjórn skipa nú: Hjálmar Vil-
hjálmsson, ráðuneytisstjóri, for-
maður, Aðalsteinn Eiríksson, eftir
litsmaður fjárhags skóla, Guð-
mundur St. Gíslason, múrarameist
ari, Kristrún Guðmundsdóttir, frú
og Sigriður Ingimarsdóttir, frú.
Framkvæmdastjóri félagsins er
séra Erlendur Sigmundsson. Skrif
stofa félagsins er að Laugavegi
11.
Með bréfi dagsettu 15. júlí
1954, sendi menntamálaráðuneyt-
ið nefndinni afrit af bréfi Davíðs
Ólafssonar fiskimálastjóra, þar
sem hann benti á, að ekki lægju
fyrir ljósar upplýsingar um, hvaða
þýðingu vinna barna og ung-
menna hefur fyrir atvinnulíf lands
ins. Taldi hann, að glöggar upp-
lýsingar um þetta atriði mundu
auðvelda mönnum afstöðu til máls
ins.
'Formaður nefndarinnar ræddi
við hagstofustjóra og starfsmenn
Efnahagsstofnunarinnar um þetta
mál. Varð niðurstaðan af þeim
viðræðum sú, að ókleift væri að
gera athuganir, sem veittu gagn-
legar upplýsingar um þessa hlið
málsins, nema með mikilli fyrir-
höfn og allöngum tíma, og jafn-
vel þá vafasamt, að gildi þeirra
upplýsinga yrði í samræmi við til-
kostnað.
Ýmsir nefndarmenn létu í
Ijós þá skoðun, að afstaða þeirra
til vinnu barna og ungmenna
mundi ekki mótast af fjárhags-
legri þýðingu þeirrar vinnu, held-
ur af því, hve mikil og hvers kon-
ar vinna er talin börnum og ung-
mennum hóli.
Samt sem áður leitaði nefndin
til Sölumiðstöðvar hraðfrystibús-
anna og Sambands ísl. samvinnu-
félaga, þar eð bamavrnna í frysti-
húsum var talin mikilsverður þátt-
ur í rekstri þeirra. Lofuðu við-
komandi aðilar innan þessara sam
taka að senda nefndinni álitsgerð
eða upplýsingar um vinnu bama
og ungmenna í þeim frystihúsum,
sem þeir hafa upplýsigar um. En
þær álitsgerðir hafa ekki borizt.
Áður en nefndin hafði lokið um-
ræðum sínum um 41. gr., skýrði
menntamálaráðherra formanni
hennar svo frá, að forseti Alþýðu-
sambands fslands hefði fyrir sam-
bandsins hönd farið þess á leit
við forsætisráðherra, að lagasetn-
ing um vinnu barna og ungmenna
yrði látin vera í vinnuverndar-
frumvarpi, sem undirbúið hefði
verið í samræmi við júnísamkomu
lagið 1964. Hefði ríkisstjórnin
ákveðið að verða við þessari ósk,
og mundi félagsmálaráðherra fela
vinnutímanefnd skriflega að taka
við þessu verkefni.
Af þessum sökum hefur milli-
þinganefndip ákveðið að gera
ekki tillögur um 41. gr. frumvarps
ins um barnavernd. Einstakir
jnefndarmenn hafa þó óskað að
gera athugasemdir um þetta mál
I og fylgja þær skýrslunni."
ÞINGFRÉTTIR
MHJVIKUDAGUR 30. marz 1966
Á ÞINGPALLI
í efri deild urðu töluverðar umreeður um loðdýrafrumvarpið í gær,
og fluttu þeir langar ræður um málið Alfreð Gíslason og Þorvaldnr
Garðar Kristjánsson, og var hinn fýrrnefndi á móti frumvarpinu en
hinn síðari meðmœltur. Frumvarpinu var síðan vísað til 2. umræðu.
f neðri deild föru fram atkvæSagreiðslur um frumvörp stjómarinn-
ar 'um ráðstafanir vegna sjávarútvegsins og verðtryggingu fjár-
skuldbindinga, og var þeim vísað til 3. umræðu.
Þá mælti Ragnar Arnalds fyrir frumvarpi sínu um fiskiðju ríkisins,
og Einar Olgeirsson tók einnig til máls um það mál, og var því vísað
til 2. umræðu.
Þá var og samþykkt frá deildinni stjórnarfrumvarpið um mat á
sláturafurðum.
Vilja banna dragnóta
veiðar í Faxaflóanum
Fjórir þingmenn, Jón Árnason,
Ásgeir Bjarnason, Björn Jónsson
og Friðjón Skarphéðinsson hafa
lagt fram í efri deild frumvarp
um breytingu á lögum nr. 40 frá
1960 um takmarkað leyfi til drag-
nótaveiða í fiskveiðilandhelgi ís-
lands undir vísindalegu eftir-
liti. Leggja þeir til, að á eftir
orðunum „að dragnótaveiði sé
heimil á tilteknu svæði eða svæð-
um,“ í 2. málsgrein 1. gr. lag-
anna komi orðin: annars staðar
en í Faxaflóa.
í greinargerð um málið segja
flutningsmenn:
,í 4. tbl. Ægis 1966 er grein
eftir hr. fiskifræðing Jón Jónsson,
sem hann nefnir: Ástand fiski-
stofnanna við . fsland. — Efni
greinarinnar telur greinarhöfund-
ur að sé byggt á skýrslu, sem
samin var á s.l. ári af nefnd fær-
ustu sérfræðinga á þessu sviði, sem
Evrópuþjóðimar eigi völ á.
í upphafi greinarinnar segir,
að ástand fiskstofnanna í Norður-
Atlantshafi hafi um nokkurt skeið
verið mönnum áhyggjuefni, þar
sem með vaxandi sókn séu marg-
ir þeirra faxnir að láta á sjá. Það,
sem mestuin áhyggjum virðist
valda í þessu sambandi, er sú
staðreynd, að meira sé tekið úr
íslenzka þorskstofninum en hann
virðist þola. í öðru lagi veldur
það sérstökum áhyggjum, hvað
stór hluti af þorskveiðinni er
ókynþroska fiskur. Hvað veiðun-
um utan landhelginnar viðkemur,
er taíið, að leggja beri áherzlu á
að auka möskvastærðina í botn-
vörpu á íslandsmiðum upp í 130
mm til samræmis við það, sem
nú gildir í Barentshafi.
Eins og nú er komið tækni i
fiskveiðunum, er þess vissulega
fuR þörf að gera hverjar þær
ráðstafanir, sem leitt geta til þess
að vernda allan ungfisk og upp-
eldisstöðvar í flóum og fjörðum
umhverfis landið allt fyrir þeim
veiðitækjum, sem vitað er að
mestri rányrkju valda.
Eigi verður um það deilt, að
Faxaflói er ein allra þýðingar-
mesta fiskuppeldisstöðin við
strendur fslands. Kemur þar til
m.a., að Faxaflói liggur næst að-
alhrygningarstöðvunum við suður-
strönd landsins, en þangað er ung
viðinu næst að leita skjóls, og þar
eru öll hin ákjósanlegustu skilyrði
frá náttúrunnar hendi til vaxtar
og þroska.
Þá er þess að geta, að á engu
hafsvæði hér við land hafa verið
gerðar jafnýtarlegar vísindarann
sóknir í þessum efnum og í Faxa-
flóa. Meðan vér áttum við að búa
fiskveiðilandhelgi, sem aðeins náði
3 sjómílur frá ströndinni, voru af
íslenzkum og erlendum fiskifræð-
ingum gerðar margendurtekn-
ar rannsóknir í þessu skyni.
Niðurstöður þeirra rannsókna
vöktu á sínum tíma alþjóðaathygli
á þeim geysilega mun, sem var á
vaxtarskilyrðum ungfisksins utan
og innan iandhelginnar. Kom þá
glöggt í Ijós, að innan landhelg-
innar var mildl gnægð ungfisks,
sem lifði við hin beztu Iffs- og
þroskaskilyrði. En utan landhelg-
innar sýndu rannsóknir þessar, að
allt öðru máli var að gegna, þar
hafði uppfæðingurinn orðið rán-
yrkjunni að bráð.
Eftir að landhelgin var færð úr
í 4 sjómíiur frá yztu annesjum
og allir flóar of firðir voru frið-
aðir fyrir botnvörpu- og dragnóta
veiðum, var þess ekki langt að bíða
að fiskmagnið ykist þar. En sam-
fara því kom það einnig til, að
veiðarnar og hið góða hráefni riýtt
ist á allan hátt betur. Þessi hag-
stæða þróun fiskveiðanna í Faxa-
flóa stóð því miður skamma stund.
Það leið skammur tími eftir að
dragnótaveiðarnar hófust að nýju
í flóanum, þar til þess fór að
verða vart, að fiskmagnið fór hrað
minnkandi. Er nú svo komið, að
heita má, að í Faxaflóa sé fiski-
laust á flestum tímum árs, a.m.k.
á móts við það, sem áður átti sér
stað.
Dragnótaveiðin gaf að vísu
nokkra raun í byrjun, meðan hún
naut ávaxtanna af undanfarandi
jfriðun, en brátt dró úr þeim veið
um einnig og því meira sem lengra
hefur liðið. Má í því sambandi
benda á þá staðreynd, að fisk-
veiðum þessum er nú haldið uppi
með styrk úr aflatryggingasjóði
vegna hins litla aflamagns, sem
veiðarnar gefa.
Hættan af dragnótaveiðum í
jafn þýðingarmikilli uppeldisstöð
og Faxaflóinn er felst ekki fyrst
og fremst í veiði nytjafiska, held-
ur hinu gegndarlausa ungviðis-
drápi, sem þessum veiðum fylgir.
Það tjón, sem landsmönnum er
búið af þessum veiðum í Faxa-
flóa, verður ekki með tölum tal-
ið. Þetta tjón tekur einnig til
fleiri en þeirra, sem við flóana
búa eða þar í nánd. Fiskurinn,
sem fær frið og næði til að vaxa
upp í Faxaflóa, dreifist, er hann
stækkar, um öll fiskisvæði við
strendur landsins. Hér þarf því
þegar að spyrna við fótum og
bægja frá þeirri augljósu haittu,
sem við blasir. En það verður
ekki gert með öðrum hætti en
þeim að banna með öllu dragnóta-
og botnvörpuveiðar í Faxaflóa.
Slíkar ráðstafanir þarf vafalaust
að gera víðar, en hér í Faxaflóa
er sökum legu hans og staðhátta
allra mest í húfi. Þess vegna má
það ekki dragast lengur, að hér
verði bót á ráðin á þann hátt, sem
lagt er til í frumvarpi þessu.“