Tíminn - 31.03.1966, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 31. marz 1966
TÍMINN
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKUP.INN
Fraralcvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Tndriði
G. Þorsteinsson Fiilltrúi ritstjórnar Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrimur Gíslason Ritstl.skrifstofur I Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur Bankastræti 7 Af-
greiðsluslmi 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Áskriftargjald kr 95.00 á mán lnnanlands — f
lausasölu kr. 5.00 eint — Prentsmiðjan EDDA hi.
Leiðín er að styðja af
alefli íslenzkt framtak
Eysteinn Jónsson formaður Framsóknarflokksins,
ræddi í útvarpsræðu sinni um vantraustið á ríkisstjórn
ina meðal annars um það, hvernig stjórnarflokkarnir
eru nú að „ryðja" brautina fyrir erlent einkafjármagn
inn í landið á kostnað íslenzks framtaks og leyfa sér að
kalla þetta uppbyggingu íslenzkra atvinnuvega. Um
þetta sagði Eysteinn:
„Eg vona, að landsmenn, og ekki sízt unga fólkið, því
að þess er framtíðin, sjái við þeim mönnum, sem kalla
atvinnurekstur af þessu tagi íslenzkan at-vinnurekstur
og hvetja til þess við hvert tækifæri, að erlendir aðilar
séu teknir inn í atvinnulíf á íslandi.
Stjórnin heldur því á loft, að ofveiði geri vart við
sig og ekki sé endalaust hægt að auka aflamagnið. Ger
um ráð fyrir þessu og horfumst í augu við það. En hvern-
ig á að mæta þessu? Á að láta íslenzkan atvinnurekstur
og framkvæmdir víkja fyrir atvinnurekstri útlendinga
hér, sem tæki við af sjávarútvegi? Á að snúa sér frá
sjávarútvegi og treysta i vaxandi mæli á stóriðju er-
lendra manna?
Sannarlega á ekki að .mæta þessu þannig, heldur með
nýrri sókn til verndar fiskistofninum, þótt ólíkt sé
þyngra fyrir en áður. þar sem Bretum hefur verið
afhent stöðvunarvald varðandi útfærslu landhelginnar
— og með því að vinna meira og meira það stórkostlega
hráefni, sem við fáum frá sjávarútveginum.
Til þess þarf fleira fólk að sjávarafurðavinnslunni og
fleiri og betri vélar og aðstöðu og því méira fjármagn.
Gefur auga leið hvernig lánapólitíkin, sem nú er rekin
og aðrar ráðstafanir á næstunni til þess að rýma fyrir
erlendri stóriðju, kemur heim við þær kröftugu ráðstaf-
anir til aukinnar fjölbreytni í sjávarútvegi, sem gera
þyrfti Jafnhliða ber að stvðja af alefli íslenzkt framtak
í iðnaði, landbúnaði og öðrum atvinnugreinum og mun
verkefni ekki skorta.
Sú kenning hefur því ekki við nein rök að styðjast, að
svo sé komið fjrrir okkur. að ekki séu aðrar leiðir fyrir
hendi til þess að auka fjölbreytni í íslenzku atvinnulífi,
en þær að láta erlenda menn taka hér við atvinnurekstri
og sætta sig við þá kosti. sem því fylgja?
Þjóðin verður að taka sig til og kveða niður úrtölu-
mennina, sem nú leita fyrir sér með bölmóð sinni og úr-
tölur, til afsökunar því að framlengja völd sín með blóð-
gjöf erlendis frá, þegar þeir með mistökum sínum hafa
þrengt kosti íslenzkra atvinnuvega.
En treystið því og því má treysta að vandinn núna
stafar ekki að neinu leyti af því, að íslenzkir atvinnuveg-
ir eða þeir, sem að þeim standa hafi brugðizt né ástæða
sé til að vantreysta þeim framvegis. Vandinn er vegna
stórfelldra mistaka og rangrar stjórnarstefnu, sem verð
ur að breyta og það er ekkert síður hægt að búa við
farsæla þróun atvinnu- framleiðslu-. kjara- og efnahags-
mála hér á landi en í öðrum nálægum löndum ef skyn-
samlega er að farið.“
„En er þá hægt að leysa vel raforkumálin, án þess
að fá útlendinga til að reisa stóriðju í sambandi við þau?“
spurði Eysteinn Jónsson næst og svaraði: „Búrfellsvirkj-
un í Þjórsá án alúmínvers er talin hagstæðasta virkjun-
in, se mtil greina kemur, mjög hagstæð, o gmiklu minna
átak nú en Sogsvirkjanir á sinni tíð’ ’
Þetta er staðreynd, sem ekki verður á móti mælt.

í ERLENT YFIRLIT
Ellin bugar ekki Adenauer
Hann ber enn höfuð og herðar yfir þýzka stjórnmálamenn
Á FLOKKSÞINGI kristilegra
demókrata í Vestur-Þýzkalandi,
sem haldið var í seinustu viku,
sýndi Konrad Adenauer það
enn einu sinni, að þrátt fyrir
níræðisaldurinn, ber hann é-
fram höfuð og herðar yfir
þýzka stjórhmálamenn. Hann
lagði á þessu þingi niður
flokksformennskuna, en kunn-
ugir telja, að hann hefði gjarn
an viljað halda henni áfram.
Við það tæádfæri flutti hann
alllaniga ræðu, sem var þess
glöggt vitni, að hann er ekki
aðeins ótrúlega brattur líkam
lega, heldur andlega óbugað-
ur, þótt hann yrði níræður fyrr
í vetur. Gamli maðurinn var
að vísu með skrifaða ræðu, en
þegar hann afhenti hana fund
arriturunum hálfnauðugur á
eftir, kom í ljós, að hann hafði
ekki notað nema örfáar setning
ar úr henni. Hann hafði m. ó.
o. talað að mestu handritslaust,
en samt var ræðan með þeim
betri, sem hann hefur lengi
flutt, og vakti langmesta at-
hygli af þeim ræðum, sem
fluttar voru á ílokksþinginu.
Hann var senuþjófurinn eins
og oftast áður.
Af hálfu Erhards og annarra
þeirra, sem Adenauer hefur
reynzt mótstæður að undan-
förjiu, var reynt að víkia hon
um góðlátlega til hliðar með því
að bera fram tillögu um að géra
hann að heiðursformanni
flokksins. Gamli maðurinn af-
þaktkaði, því að það myndi
svipta hann atkvæðisrétti í
flokksstjórninni. Erhard og fé
lagar hams urðu því að sætta
sig við, að þessum heiðurstitli
fylgdi bæði tillöguréttur oig
atkvæðisréttur í flokksstjórn-
inni. Þá fyrst þáði gamli maður
inn titilinn.
EIN SETNING í ræðu Ad-
enauers vakti sérstaka athygli
og úlfaþyt. Hann komst svo
að orði, að Rússar hefðu sýnt
það, að þeir væru koimnir f
hóp þeirra þjóða. sem vildu
frið, og benti hann sérstaklega
á fundinn í Tasjkent þvi til
sönnunar. Óbeint má segja, að
Adenauer hafi byggt á þessum
ummælum þá stefnu, sem
kom fram í ræðu hans, og þeg
ar hefur verið kölluð hin „póli
tíska erfðaskrá“ hans. Höfuð
atriði hennar er að leita fyrst
og fremst góðrar sambúðar við
Frakka, en vinna jafnframt
smátt og smátt að bættri sam-
búð við Austur-Evrópu og þá
einkum Sovétríkin. Takmarkið
væri að gera Evrópu að einni
samstæðri heild. Þýzkaland
verður ekki sameinað, sagði
Adenauer í ræðunni fyrr
en Rússar sannfærast um, að
tvfskiptingin er ekki í þágu
þeirra.
Margir voru þeir af áheyr-
endum Adenauers, sem hneyksl
uðust á þessum orðum hans
og töldu hann hafa skipt um
Skoðun. Hann hefði áður verið
einn helzti talsmaður kalda
stríðsins milli austur og vest
urs, og hefði talið leið osátt-
fýsinnar vænlegri til að sam-
eina Þýzkaland en samninga-
auer hafði heimsótt de Gauile
fáum dögum áður. Hið rétta
mun frekar vera, að Adenauer
hefur alltaf verið raunsæismað
ur, og hagað skoðunum sam-
kvæmt því. Samningaleiðin hef
ur tæpast verið fær fram að
þessu, en vaxandi horfur eru
nú á því, að hún sé að opnast,
ef ekki er ætlazt til of mikils i
eihu, heldur verði þokast
áleiðis að markinu smátt og
smátt. Þetta hefur de Gaulle
gert sér ljóst og Adenauer virð
ist einnig > hafa gert það. Um
aðra leið til að sameina Þýzka
land og Evrópu er heldur ekki
að ræða, nema styrjaldarleiðin.
AUGLJÓST er, að þessi ræða
Adenauers hefur komið Er-
hard og félögum hans nokkuð
í opna skjöldu, en þeir böfðu
ætlað að nota flokksþingið til
að auglýsa sérstaklega hina
„sex friðarpunkta“. Erhard
svaraði Adenauer strax óbeint
í næstu ræðu og lét í ljós tak
markaða trú á friðarvilja
Rússa. Síðar lagði hann fram
hina svonefndu „sex friðar-
punkta“ vestur-þýzku stjórnar-
innar, en í þeim er fátt nýtt
að finna. Það dregur tika úr
áhrifum þeirra. að það Kemur
fram í þeim að Vestur-Þjóðverj
ar halda enn við þýzk-nólsku
landamærin frá 31. desember
1937.
Adenauer mun hafa fundið,
að ummæli hans um friðarhug
Rússa hafa mælzt misjafnlega
fyrir. Hann talaði því aftur ó-
vænt á þinginu til að útskýra
þau nánar. Rússar vilja frið,
sagði hann. vegna þess, að þeir
þarfnast hans sjálfir. Þeir
reyna nú að fást samtímis við
þrjú verkefni. en finna orðið.
kapphlaupið við Vesturveldiii,
vamir gegn Kína og bætt lífs-
kjör heima fyrir. í framtíðinni
hafa Rússar um það tvennt að
velja að beygja sig undir Kín
verja eða að hafa góða sam-
búð við Evrópu. Þjóðverjar
mega líka minnast þess, að
Rússar hafa verið að endur-
gjalda þann órétt, sem Hitler
beitti þá.
ÞAÐ HEFUR löngum verið
grunnt á því góða milli þeirra
Adenauers og Erhards. Adenau
er hefur jafnan reynt að
koma í veg fyrir, að Erhard
gæti látið ljós sitt skína. Haíi
Adenauer ætlað sér að koma í
veg fyrir, að Erhard aflaði sér
aukins álits vegna hinna „sex
friðarpunkta", hefur honum
vissulega tekizt það. Hin
„pólitíska erfðaskrá", sem fólst
í ræðu Adenauers hefur tví
mœlalaust vakið miklu meiri
athygli. Óumdeilanlega er hún
líka miklu mikilvægari fyrir
framvindu málanna. Hún beinir
athygli Þjóðverja sjálfra að
hinni einu raunhæfu leið til
að koma fram sameiningu
Þýzkalands. Hún hjálpar
Þjóðverjum til að líta á
þessi mál með rríeiri víð-
sýni en áður. Vafasamt er
hvort nokkur þýzkur stjórn-
málamaður hefði getað sagt
þetta annar en Adenauer, án
þess að glata áliti sínu. En
bersýnilegt er, að framkoma
Adenauers á flokksþinginu, hef
ur ekki gert hann minni í
augum þjóðar sinnar. Hinn
hnakkakerti öldungur vann
þvert á móti álit margra þeirra,
sem harðast hafa gagnrýnt
hann eins og menntamanna og
rithöfunda. Þ.Þ.