Tíminn - 05.05.1966, Blaðsíða 13

roiMTUDAGUR 5. maí 1966
TÍMINN
FUNDUR B-USTANS
Framhald at bls. 1
þar að auki talið heilsuspill-
andi. Sjálfstæðisflokknum
hefði ekki nægt tveir áratugir
til þess að útrýma bröggunum
úr Reykjavík.
Kristján sagði, að straumur
inn lægi nú til Framsóknar-
flokksins, og það færi vel sam
an, að Reykvíkingar fengju
fleiri konur og fleiri Framsókn
armenn í borgarstjóm.
Sigríður Thorlacíus, frú, ræddi
sérstaklega um heilbrigðismál og
málefni barna og unglinga.
Hún benti á, að aldrei hefði
verið gert heildarskipulag, sem
þeir, sem starfa að barnaverndar
málum, gætu farið eftir og stuðst
við. Væri nauðsynlegt að koma á
slíku skipulagi.
Þá ræddi Sigríður nauðsyn
þess, að sjá unglingum fyrir holl
um verkefnum á sumrin. Einnig
sagði hún, að sjá yrði ungiing
um fyrir skemmtunum. Væri nú
svo komið, að unglingar, sem
ekki eru lengur í skólum, séu að
verða útlægir af svo að segja
öllum dansstöðum í borginni. Það
h'efði slæm uppeldisáhrif, að
unglingarnir stæðu fyrir utan dyr
samkomuhúsanna og reyndu að
svíkjast inn á vínveitingastaðina.
Úr þessu yrði að bæta.
Sigríður minntist á þann óheyri-
lega drátt, sem orðið hefur á
að borgarsjúkrahúsið ' taki til
starfa, og sagði, að góð skipulagn
ing heilbrigðismála væri lífsnauð
syn. Hún ræddi skort þann, sem
nú er í borginni, á dagheimilum
og vöggustofum, og sagði, að bæta
þyrfti aðstöðu aldraðs fólks, og
auka til muna þjónustu við það.
Einnig þyrfti að stórbæta að-
stöðu vangefins og fatlaðs fólks
— „Ef Reykjavík á að verða
sú höfuðborg, sem við teljum að
íslenzku þjóðinni hæfi, þá verður
hún að vera í senn borg fjölþætts
atvinnulífs og miðstöð mennta og
lista“, — sagði Sigríður Thorlac-
íus að lokum.
Óðinn Rögnvaldsson, prentari,
ræddi um dýrtíðina og þá bar-
áttu, sem launþegar eiga framund
an til þess að rétta hluta sinn.
Hann sagði, að æskilegast hefði
verið, ag menn gætu nú fyrir þess
ar borgarstjórnarkosningar ein-
göngu rætt um borgarmálin, því
að þar væri nóg að gagnrýna og
um nóg að kjósa. En brigðir ríkis-
stjórnarinnar í júní-samkomulag-
inu og uppgjöf hennar í dýrtíðar-
málum gerði það að verkum, að
nú kæmust launþegar ekki hjá því
að láta iþetta hafa áhrif á afstöðu
sína við kjörborðið og hirta stjórn
arflokkana svo að eftir yrði tekið.
Ef stjórnarflokkarnir kæmu jafn
réttir út úr þessum kosningum
myndu þeir telja sér fært að etja
dýrtíðarófreskjunni með sama
purkunarleysi á almenning og
ekki telja neina nauðsyn að
standa við gerða samninga við
verkalýðsfélögin og þá mundu
launþegar ekki ná betri árangri en
í fyrra. En ef launþegar efldu nú
Framsóknarflokkinn, sterkasta í-
haldsandstæðinginn og hið eina
stjómmálaafl í landinu, sem getur
hamlað gegn íhaldinu, ef stjórnar-
flokkarnir fengju nú slíka verð-
skuldaða ráðningu hjá launþegum
mundi það auðvelda þeim sóknina
til réttlætis, og hún mundi ekki
þora annað en sýna lit á þvi að
standa við samninga um dýrtíð-
arstöðvun. Slík hirting stjórnar-
flokkanna nú þegar væri eina
leiðin til þess að geta samið um
dýrtíðarstöðvun og kjaramál. svo
að nokkru haldi kæmi, sagði Óð-
inn.
Guðmundur Gu»narsson, verk-
fræðingur, hóf mál sitt með þvi að
þakka núverandi borgarstjórnar-
fulltrúum Framsóknarflokksins
fyrir gott starf á kjörtímabilinu.
Síðan ræddi hann um hitaveit-
una. Hann sagði, að hitaveitulögn
um í götum miði áfram, en aftur
á móti hafi orðið útundan að
tryggja næga varmaorku handa
hitaveitunni. Þag hafi orðið út-1
undan að koma upp toppstöðvam'
fyrir hitaveituna, en þær taldi
hann mjög þýðingarmiklar. Á-
taldi hann meirihluta borgar-
stjómar fyrir sleifarlag í hita-
veitumálunum.
Þá ræddi Guðmundur fram-
haldsframkvæmdir hitaveitunnar,
og átaldi þann hátt, sem hafður
’hefur verttð á í Árbæjarhverfinu,
að ekki hefur verið farið út í að
leggja hitaveituna strax. Þetta
hafi orðið til mikils aukakostnað-
ar fyrir húsbyggjendur, sem verði
nú þegar að byggja kyndiklefa og
kaupa katla og önnur kynditæki.
Verði þeir því raunverulega að
leggja í tvöfaldan kostnað af pess
um sökum.
Guðmundur átaldi síðan almenn
ar framkvæmdir borgarfyrirtækj
anna og átaldi það harðlega, að
svo virðist, sem engin samstaða
sé milli hinna einstöku borgarfyr-
irtækja. Þau virðist hvert um sig
vinna sér fyrir luktum dyrum, og
ekkert samráð hafa. Sagði hann að
nú væri ástandið þannig, að vart
væri eitt borgarfyrirtækið búið
að ljúka framkvæmdum sínum og
moka niður í skurði sína fyrr en
það næsta byrjar að rífa upp aft-
ur.
Guðmundur minnti síðan nokk-
ug á, hverju Framsóknarmenn
ætla að berjast fyrir í borgar-
stjórn næsta kjörtímabil á þessu
_____________________________13
sviði. Myndu 'þeir m.a. gera kröfu
um, að borgarfyrirtækin hafi með
sér samvinnu og samstöðu um
framkvæmdir, að framkvæmdaá-
ætlun verði gerð til lengri tíma,
að verk á vegum borgarinnar
verði boðin út og útboðum hagað
þannig, að öruggt sé, að borgin
njóti beztu fáanlegra kjara, bæði
varðandi efnisgæði og vinnu. Guð-
mundur sagði, að stuðla yrði að
því, að borgararnir geti leitað
trausts hjá borgaryfirvöldunum
og séu fúsir til samvinnu við þau,
en þurfi ekki að vera í varnarað-
stöðu gegn þeim eins og nú.
Gunnar Bjarnason, leikmynda-
teiknari, ræddi einkum menningu
og listir í borginni og aðbúnað
þeirra. Hann kvað það brýna nauð
syn, að borgaryfirvöldin gerðu nú
þegar raunhæfar ráðstafanir svo
að hægt verði hið bráðasta að
reisa borgarleikhús, og stuðla með
því ag eðlilegri þróun leikstarf-
semi í borginni, en það væri orð
ið mjög aðkallandi, þar sem að-
búnaður Leikfélags Reykjavíkur
væri fyrir löngu orðinn allsendis
ófullnægjandi miðað við nútíma
kröfur um atvinnuleikhús. Skapa
þyrfti ungu fólki I borginni, sem
lagt hafi stund á leiklistarnám,
en ekki starfað ag jafnaði viðÞjóð
leikhúsið eða Iðnó, aðstöðu til að
iðka sína listgrein frekar en hing
að til hafi verið gert, því að meg-
in undirstaða grósku í allri leik-
hússtarfsemi væri, að ungt fólk
fengi tækifæri til að þjálfa hæfi
leika sína á sem breiðustum
grundvelli og hafi til þess aðstöðu
Framhald á 14. síðu.
nátta, þegar sól gekk ekki undir
nema örskamma stund.
Þuríður var há kona vexti og
svaraði sér vel. Hún var stórskor
in í andliti, e. t. v. nánast ófríð
af konu að vera, en maður festi
ekki hugann við það. Persónuleiki
hennar var svo eindreginn og sterk
ur, að hún getur engum gleymzt
er þekktu hana.
í minni bernsku og mikið leng-
ur var farskóli í Mývatnssveit. Þá
var að sjálfsögðu seilzt til að hafa
skóla þar sem rýmst var húsnæði.
f þann tíð var óvíða betri húsa-
kostur í Mývatnssveit en í Baldurs
heimi. Það leiddi því af sjálfu
sér að þegar synir Þuríðar og Þór-
is komust á skólaaldur, hófst þar
skólahald er stóð, með sínu far-
skólasniði þar til sá háttur lagð-
ist niður og heimavistarskólar
tóku við — og það jafnvel þótt
í Baldursheimi væru engin börn
á skólaaldri. Og í rauninni var
fyrsti heimavistarskólinn einnig
þar. Þegar Þráinn sonur þeirra
hjóna gerðist skólastjóri í Mý-
vatnssveit fyrir 20 árum var hann
heima í Baldursheimi með skóla
sinn. Það var bæði gott og gaman
að vera á skóla í Baldursheimi.
Ég var í fyrsta hópnum er þang
að kom til skólahalds. Það var á
jólaföstu. Líklega höfum við börn
in farið þá í fyrsta sinni að heim-
an til vandalausra og vafalaust
verið kvíðin. En þegar við skyld-
um halda heimleiðis aftur fyrir
jólin, vorum við ófús til heimferð
ar, þó að góðu væri heima að
hverfa. Þannig hófst barnaskólinn
í Baldursheimi. Og sannast að
segja virðist mér að þessu lík
hafi verið reynsla flestra „far-
skólabarna" a. m. k. í Mývatns-
sveit. Því farskólinn hafði einn
kost dýrmætan, sem enginn nú-
tímaskóli hefir og getur aldrei
haft. Hann var einskonar hluthafi
þess heimilis, sem hann var á og
m. a. s. sá, er ávallt sat í fyrir-
rúmi. Húsbændur og hjú létu sér
annt um andlega og líkamlega vel
líðan barnanna og margir tóku
ríkan þátt í námi þeirra og leikj-
um. Slíkrar umhyggju nutum við
skólabörn í Baldursheimi í ríkum
mæli. Við blátt áfram fleyttum
rjómann af gáfum og gæðum þess
ágæta heimilisfólks, sem þar var.
Þá kynntist ég Þuríði eða Þuru í
Baldursheimi eins og við kölluð-
um hana ætíð. Við, skólabörnin
hennar bundum þá við hana vin-
áttu, sem hefur æ vaxið og skýrzt
með árunum. Reyndar var ég
ekki á hennar heimili, heldur á
heimili móður hennar og bróður,
Þórólfs Sigurðssonar og þá eig-
inlega í vörziu tveggja vinnu-
kvenna þeirra, sem hvor um sig
væri verðug loflegs minnisvarða.
En andi heimilanna var einn og
beindi ungum hugum til feg-
urra og betra mannlífs. Þura lét
sér ekkert óviðkomandi, er varð-
aði okkur börnin, þótt við vær-
um ekki á hennar vegum. Hún
fylgdist með lestri okkar, hlýddi
okkur yfir kvæði, sjálf virtist hún
kunna öll íslenzk kvæði og meira
til, spilaði á orgel og söng með
okkur, oft bæði kvölds og morgna.
Hún hvatti okkur til náms en einn
ig til leikja og yfirleitt til þess
að lifa lífinu af lífi og sál, ef
svo mætti segja. Seinna, er ég
starfaði mikið í félagsskap með
sonum hennar, kynntist ég þessu
sama og enn betur. Hún tók þátt
í öllum okkar fyrirtækjum af lífi
og sál — og þær Baldursheims-
konur allar, ávallt reiðubúnar með
áhuga og hjálparhönd okkur til
uppörvunar og aðstoðar. Og aldrei
hættum við svo seint leikæfingu,
söngæfingu eða skrafi að ekki birt
ist Þura með hressingu handa okk
ur og líknarorð, værum við eitt
hvað stúrin. Ég hef aldrei kynnzt
slíku bjartsýnisbjargi og skap-
ferli Þuru í Baldursheimi og ég
er viss um að því líkt finnst ekki
nú. Ekki svo sem hún talaði um
fyrir eða boðaði manni eitt eða
neitt í því efni. Síður en svo.
Hún þurfti þess ekki. Frá henni
stafaði svo jákvæðri lífstrú að all
ar hálfkærings vangaveltur féllu
sjálfkrafa í valinn í návist henn
ar.
Þura var kona gáfuð og fróðleiks
fús. Fróðleiksþorsti hennar þvarr
ekki með aldrinum. Hún hlustaði
mikið á útvarp og las, einkum á
nóttum, eftir föngum og kannske
oft meira en þau leyfðu. Hún
fylgdist svo vel með tímanum
til síðustu stundar að til ólíkinda
má telja. Hún hafði með afbrigð
um ríka skoðanagáfu'Og vildi jafn
an vita sem gleggst skil á hverju
máli til þess að geta af sjálfs-
dáðum myndað sér skoðun um
það. Mér er nær að halda, að
hún hafi litið einmitt á þetta
sem eina af höfuðskyldum manns
ins við sjálfan sig. Hún hélt
vel á sínu máli í umræðum. Pre-
dikaði aldrei og deildi ekki í
hörku en lét yfirleitt ekki róta
sér frá áunnum skoðunum eða
öðrum teknum ákvörðuunm.
Þura í Baldursheimi var svo
ramíslenzk í sjón og raun, í beztu
merkingu þess orðs, að ég hefði
treyst henni til að lækna hvern
einasta óþjóðlegan undanvilling af
meini sínu. Og ekki með fortöl-
um eða boðskap, heldur með sínu
jákvæða, óbrenglaða viðhorfi til
lands, þjóðar og tungu. Þó leit
hún ekki aðrar þjóðir og þeirra
siði smáum augum, heldur þvert
á móti með virðingu eins og hátt
ur er þeirra, sem í reynd eru
'hollir sinni eigin þjóð.
Ég tel víst að Þura hafi haft
til að bera sína mannlegu bresti
en það vill nú svo til, að ég
kynntist þeim ekki.
Hún var mikil móðir sonum sín
um og mikil „húsmóðir", því hún
hafði vilja og hjartaþel til að leysa
hvers manns vandræði, er hún
náði til og trúði alltaf á að það
tækist. Hvort henni hefir verið
einhverra þeirra kosta vant, sem
venjulega eru tengdir við mikla
húsmóður læt ég ósagt um. Hún
Uét ekki hversdagsstörfin sliga
|sig svo, að hún fengi einskis not-
ið, og mínútumennska þjáði hana
ekki heldur. En umhverfis hana
var heiðríkja og ró, sem holl er
hverju mannsbarni. Og hún hafði
alltaf tíma til að gera það, sem
gaman er að. Ég hefi áður minnzt
á músikhneigð Þuru. Mig furðaði
oft á því hvílík firn hún kunni
af lögum, íslenzkum og erlend-
um og auk þeas millirödd í ílest-
um þeirra. Hún gróf ekki heldur
þetta pund sitt í jörðu. Nutu marg
ir góðs af því og þó einkum syn-
ir hennar.
Ég var nokkur ár í kvenfélagi
með henni og kynntist þá þeirri
hlið er þangað sneri. Hún bar
sama svip og þær, sem ég hafði
áður kynnzt.
Allt var hægt og sjálfsagt að
gera fyrir málefni og félagsskap.
Og hún var bjargviss um, að þótt
hún sjálf væri ófær um að leysa
af hendi sinn hlut og helzt meira,
þá mundu tengdadæturnar gera
það. Þær brugðust henni heldur
ekki fremur en hún þeim, enda
hefði slíkt verið óhugsandi í sam-
bandi við Þuru í Baldursheimi.
Þura hefir verið sjóndöpur í
mörg ár og hin síðustu næstum
blind. En hún æðraðist ekki og
nagaoi ser rremur sem sjaanai.
Hún vann ýmis heimilisstörf,
prjónaði og las meðan nokkur
glæta var, ég veit eiginlega ekki
hvernig. Hún hefir og verið heyrn
arlítil í mörg ár. Þó ekki svo, að
hún gæti ekki notið útvarps og
haldið uppi samtali. Hiin sagði
stundum, að með heyrnarleysi
sínu kæmist hún hjá því að heyra
ýmislegt, sem engin bót var að,
að heyra. Bjartsýnin var einlægt
söm við sig.
Nú hefir Þura í Baldursheimi
lokið löngum, glöðum starfsdegi,
óumbreytanleg til hins síðasta,
sterk, sönn og stór í sniðum.
Ég óska þess og bið, að sá
andi, sem í athöfnum hennar bjó
megi æ ríkja í Mývatnssveit, þá
mun henni vel farnast.
Ásgerður Jónsdóttir.
Sjómenn í Eyjum
skora á Alþingi
SK—Vestmannaeyjum, miðvikud.
Á fjölsóttum fundi í Vestmanna
eyjum í kvöld var eftirfarandi
ályktun samþykkt:
Sameiginlegur fundur Skipstjóra-
og stýrimannafélagsins Verðandi í
Vestmanmaeyjum og Vélstjóra-
félags Vestmannaeyja, haldinn 4.
maí 1966, skorar eindregið á hátt
virt alþingi, að samþykkja frum
varp til laga, sem Sigfús Johnseh
hefur nýlega flutt í neðri deild um
breytingu á gildandi lögum um
bann gegn botnvörpuveiðum. Fund
urinn telur fyllilega tímabært, og
reyndar bráðnauðsynlegt, að gerð
ar verði nú þegar á þessu þingi
þær breytingar á lögum þessum,
sem frumvarpið gerir ráð ryrir,
og vísar að öðru leyti til greinar
gerða sem frumvapinu fylgir. Enn
fremur krefst fundurinn þess af
hæstvirtum sjávarútvegsmálaráö-
herra, að hann svari undanbragða
laust fyrirspurn sama þingmanns í
sameinuðu þingi, á þingskjali 586,
um störf vélbátanefndar.
EYJAFLUG
með HELGAFELLI NJÓTIÐ ÞÉR
ÚTSÝNIS, FUÓTRA
OG ÁNÆGJUIEGRA FLUGFERÐA.
AFGREIDSLURNAR
OPNAR ALLA DAGA.

SÍMAR: _____
VESTMANNAEYJUM 1202
REYKJAVíKURFLUGVELLI 22120