Tíminn - 17.06.1966, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
TÖSTUDAGUR 17. júní 1961
MINNING
Helgi Pétursson
fyrrv. framkvæmdasijóri
Helgi Pétursson, fyrrverandi
framkvæmdastjóri útflutnings-
deildar Sambands ísl. samvinnu-
félaga, andaðist að sunnudags-
morgni 12. þ.m., nýlega orðinn
sjötugur. Helgi hafði átt við van
heilsu að stríða undanfarið, en
ekki datt mér í hug að „kallið
væri komið.“
Háfan sjötta áratug höfðura
við verið vinir og félagar, eða f'á
fyrstu kynnum haustið 1911. Við
bjuggum í sama húsi og vcrum
mötunautar um skeið hjá þeim
ágætu hjónum Kristjáni Árnasyni
kaupmanni á Akureyri og konu
hans Hólmfríði Gunnarsdóttu".
Þau árin sem Helgi dvaldi í
Reykjavík frá 1919 þar til hann
kvæntist 1924 vorum við sambýlis
menn. Á ég aðeins hugljúfar end-
urminningar um samveru okkar og
félagsskap. — Þá var mikið leik-
ið á hljóðfæri og sungið. All
stór kunningjahópur kom oft á
heimili okkar til þátttöku í því
tómstundagamni. Flestir þeirra
eru nú fallnir í valinn. Það er
náttúrunnar lögmál, að hver kyn-
slóð tekur við af annarri og ,kalið“
kemur til okkar allra, oft að óvör-
um. Nú kveð ég þennan vin minn
með söknuði og þökk fyrir sam-
ferðiáa.'
Helgi Pétursson fæddist 11. maí
1896 að Núpum í Aðaldal. For-
eldrar hans voru þau Pétur Stef-
ánsson bóndi, Björnssonar, Ein-
arssonar prests, Hjaltasonar að
Mývatnsþingum og Þóroddsstað í
Kinn, og kona hans, Helga Sig-
urjónsdóttir, Jónssonar, Árnason-
ar. Jón Árnason bjó í Haga í Að-
ardal, hélit áratugum saman dag-
bækur sem eru mjög merkar. Þær
eru nú geymdar í Landsbókasafni.
Að Heiga stóðu raktar þingeysk
ar bændaættir.
Helgi ólst upp hjá foreldrum
WMiklatorf
Sími 2 3136
sínum í^rst'^á. Núpum en síðan
á Hiúsavik. Auk íf«lga, voru börn
þeirra hjóna: Kristján, sjómaður
og útgerðanmaður á Húsavík, Sig
urjón, áður bóndi og söngstjóri í
Heiðarbót í Reykjaaverfi
síðan á Húsavík Stef
án þjóðskjalavörður í Reykjavík
og Hólmfríður, kona Héðins Jóns-
sonar frá Húsavik. Þau Kristján
og Hólmfríður eru látin fyrir
mörgum árum.
Helgi lærði snemma að spila á
orgel. Þegar hann kom til Akur-
eyrar á unglingsárum, lærði hann
píanóLeik í hjáverkum. Á fyrstu ár-
um sínum í Reykjavík lék hann
á píanó með minni hljómsveitum
t.d. á Hótel ísland.
Langafi og langamma Helga í
móðurætt, voru þau prestsihjón að
Skinnastað, síðar að Tjörn og
Völlum í Svarfaðardal, séra Hjör-
leifur Guttormsson og kona hans,
Guðlaug Björnsdóttir prests í
Kirkjubæ. Listhneigð fyigir ætt
Guðlaugar. Til dæmis má nefna
að af sörnu ættgrein eru þeir
kornnir: Árni Kristjánsson
píanóleikari, Árni Bjömsson, tón
skáld og Magnús Jónsson óperu-
söngvari.
Helgi Pétursson lauk prófi frá
Gagnfræðaskóla Norðurlands 1913.
Næsta vetur var hann heimilis-
kennari í Núpasveit, en vann síð-
an verzlunarstörf hjá „Verzlun-
inni Eyjafjörður" og Timburverzl
un Sigurðar Bjarnasonar á Ak-
ureyri til vorsins 1919, að hann
réðist til Sambands isl. samvinnu-
félaga í Reykjavík. Hann vann á
skrifstofu S.Í.S. í Kaupmannahöfn
frá haustnóttum 1920 til vors 1922.
Varð þá aðstoðarmaður Jóns Árna-
sonar í útflutningsdeild Sambands-
ins í Reykjavík til 1. jan. 1924,
að hann varð kaupfélagsstjóri
Kaupfélags Borgfirðinga Borgar-
nesi. Því starfi sagði hann lausu
frá 1. jan. 1930, og var síðan
einn af þremur framkvæmdastjór-
um Síldareinkasölu ríkisins til
1933. Tók þá aftur við störfum
sem fulltrúi í útflutningsdeild Sam
bandsins. Þegar Jón Árnason varð
bankastjóri 1946, tók Helgi við
framkvæmdastjóm deildarinnar
og gegndi því starfi fram á árið
1962 ásamt ýmsum fylgistörfum í
sambandi við það embætti. Þessi
störf Helga voru fjölþætt og ábyrgð
armikil en um þau ræði ég ekki
nánar þar sem aðrir munu skýra
þau.
Þann 19. janúar 1924, kvæntist
Helgi Soffíu Björnsdóttur, yfir-
kennara Jenssonar og konu hans
Loujse, fædd Jensen. .Lifir hún
mann sinn ásamt þrem börnum,
;en þau eru: Björn lögfræðingur,
kvæntm Soffíu Einarsdóttur
Helga, ógift, vinnur á Rannsókn-
arstofunni að Keldum og Gunnlaug
ur Pétur, flugmaður, giftur Erlu
Kristjánsdóttur.
Frú Soffíu, börnunum, bræðr-
um Helga og öðru vandafólki,
sendi ég innilegar samúðarkveðjur
Hallgrímur Sigtryggsson.
Eg var rétt í þessu að heyra
lát hans tilkynnt. Þessi fregn
kom ekki á óvart, þvi hann var
búinn að vera sjúkur æði lengi.
En við lát hans rifjast upp fyrir
mér langt og ánægjulegt samstarf.
Hann vann með mér í Útflutnings-
deild S.Í.S í nærfellt 30 ár. Og
ég á eingöngu góðar endurminn-
ingar um þetta samstarf. Helgi
var einn af allra samvizkusömustu
og dugmestu samverkamönnum,
sem ég liefi unnið með. Og hann
var óvenjulega reglusamur og hag
sýnn starfsmaður Þar var algengt
M

___'/%'
S^Ckm
Einangrunargler
fYamleitt einangis úr
úrvals glen — 5 ára
ábyrgð
Pantið tímaaiega
KORKIÐJAN HF.
Skúlagötu 57 Sú-ní 23200.
Jón Finnsson,
hæstaréttarlögmaður.
Lögfræðiskrifstofa,
Sölvhólsgötu 4,
Sambandshúsinu 3. hæó
Símar 12343 og 23338.
Klæðningar
Tökum að okkur klæðning
ar og viðgerðir a tréverki
á bólstruðum tiúsgögnum
Gerum einnig tilboð i við- i
3 hald og endurnýiun á sæi ;
um ! kvikmvndahúsum •!
félagsheimilum. áætlunar i
bifreiðum og öðrum bifreið f
um i Reykjavík og nær
sveitum.
Húsgagnavinnustota
BJARNA OG SAMÚELS, !
Efstasundi 21, Reykjavík,
Sími 33-6-13.
HflSBYGGJENDUR
TRÉSMIÐ IAN.
Holtsgötu 37.
framleiðir eldhúss- og
svefnherbergisinnréttingar.
áður en Helgi byrjaði að vinna
með mér, að talsvert af verkefn-
um dagsins var geymt til kvölds
og þá unnið að lausn þess fram eft
ir nóttu. Helgi breytti þessu fljót-
lega. Ég undraðist oft hvað vel
honum tókst að skipuleggja starf-
ið svo að unnt var að Ijúka öllu
seim þurfti á venjulegum vinnu
tíma. Og það var ekki kastað hönd
um að þessum störfum, þvi allt
var unnið af einstakri vandvirkni
og snyrtimennsku.
Einu sinni hafði Helgi farið frá
SÍS og byrjað á eigin fyrirtæki.
Ekki veit ég nema þetta hefð
orðið honum til meiri fjáröflunar
og frama heldur en launastarf
í þjónustu S.Í.S. En ég var alltaf
nokkuð þröngsýnn og taldi mest
um vert að vinna fyrir S.Í.S. Ég
skýrði stjórn S.ÍS.. frá því að
Helgi væri að byirja á eigin fyrir-
tæki, en ég teldi kröftum hans
betur varið í þjónustu Samvinnu-
félaganna og færi því fram á að
hafa um það óbundnar hendur að
reyna að ráða hann aftur í þjón-
ustu S.Í.S Þetta var samþykkt og
tókst mér að fá Helga til sam-
vinnu á ný.^Þegar ég svo fór úr
þjónustu S.Í.S. í ársbyrjun 1945
tók Helgi við starfi mínu sem
framkvæmdastjóri útflutningsdeild
ar, og tel ég það eitt af því bczta,
sem ég hef gert fyrir samvinnu-
félögin, að fá þessu framgengt.
Það var eiklki meining mín með
þessum fáu lfnum að skrifa ævi-
sögu Helga, sem er það merkileg
að henni þarf að gera betri skil,
heldur aðeins að þakka ágætt sam
starf og óska ekkju hans og börn-
um alls hins bezta á ókomnum
ævidögum.
Jón Árnason.
Um það bil, sem samvinnumenn
héldu hver til síns heima um síð-
ustu helgi eftir viðburðaríkan að
alfund Sarnbands íslenzkra sam
vlnnufélaga, í Bifröst, spurðisl iát
Helga Péturssonar. fyrrverandi
framkvæmdastjóra útflutnings
deildar SÍS. og mun það hafa
komið fæstum að óvörum, því að
hann hafði um margra mánaða
skeið ekki gengið heill t;l skógar
og legið þungt haldinn á sjúkra
húsi lengst af síðan í haust.
| Nafn Heiga Péturssonar er ná
tengt ísienzkum utanríkisviðskipi-
um síðustu áratugina, enda vann
hann að sölu íslenzkra landbún-
aðar- og sjávarafurða á ýmsum
vettvangi alla tíð síðan árið 1919,
er Helgi gekk fyrst í þjónustu Sam
, 'bands íslenzkra samvinnufé-
|laga og þar til 1962, þegar hatrn
' lét af störfum hjá sama fyrirtæki,
þá 65 ára að aldri.
Segja má, að þegar með full
veldinu 1918 sé brotið blað í sögu
íslenzkra utanríkisviðskipta, því
að íslenzkum verzlunarmönnum
gafst þá í vaxandi mæli kostur á
að hasla sér völl á nýjum mörkuð
um, austan hafs og vestan og
reyndist þessi þróun viðskiptamál
anna íslenzku athafna- og efna-
hagslífi í heild hin máttugasta lyfti
stöng á næstu áratugum á eftir.
Útflutningur íslenzkra landbún
aðar- og sjávarafurða hafði fram
að þessu að mestu verið einskorú
aður við frá markaðslönd. Nú va
þörf nýrra krafta og eðlilega mik
ið í húfi fyrir þjóðina að þeir
menn, sem sér í lagi völdust 'ii
þess að annast utanríkisviðskiptin
væru vandanum vaxnir.
Þa5 var engin tilviljun, sem
réði því, að einn hinna ungu
manna sem sendir voru til út
landsins á þessum árum, aðallega
til að selja íslenzkar afurðir. var
Helgi Pétursson, þá starfsmaður
SIS. Hann fæddist 11. maí 1896 á
Núpum í Aðaldal í Suður-Þingeyj
arsýslu, sonur hjónanna Péturs
Sigurðssonar og Helgu Sigur-
jónsdóttur, sem þar bjuggu góðu
búi. Helgi naut góðrar fræðslu í
foreldrahúsum og stóð hugur hans
til frekari menntunar. Hann lauk
gagnfræðaprófi frá Akureyri 1913
og öðlaðist haldgóða þekkingu t
kaupsýslumálum á árunum 1914
—18 sem verzlunarmaður á Akur
eyri.
Árið 1919 tók Helgi til starfa
hjá samvinnuhreyfingunni ís-
lenzku og helgaði henni krafta
sína allt til ársins 1962, eins og
fyrr segir, að nokkrum mánuðum
undanskildum á árinum 1933, þeg
ar hann var framkvæmdastjórj á
skrifstofu Síldareinkasölu íslands
í Kaupmannahöfn. Helgi var um
langt skeið hægri hönd Jóns Árna
sonar, framkvæmdastjóra útflutn-
ingsdeildar SÍS og tók við starfi
hans 1946, þegar Jón eerðist-