Vísir - 03.05.1975, Síða 6

6
Vísir. Laugardagur 3. mai 1975.
visir
ÍJtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
y Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Helgason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siðumúia 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 700 kr. á mánuOi innanlands.
1 lausasölu 40 kr.eiptakiO. BlaOaprent hf.
Útgerðar-ólánið
Þráskák þrýstihópanna i efnahagslifinu er
einna stórbrotnust umhverfis aðalþræl þjóðfé-
lagsins, sjávarútveginn. Efnahagsbjargráð
alþingis á undanförnum vetri eru ljóst dæmi um
ölduhæðina i þessum sviptingum.
Þrýstihópur sjávarútvegsins ræður að vissu
marki öllu, sem hann vill ráða. Hann getur látið
stjórnmálamennina tryggja sjávarútveginum að
meðaltali núllrekstur i greininni sem heild.
En meira getur hann ekki, þvi að þá er öðrum
þrýstihópum að mæta, sem eru lika voldugir.
Þrýstihópur sjávarútvegsins hefur ekki mátt til
að knýja fram raunhæf hlutaskipti á flotanum né
rétta skráningu gengis krónunnar.
Núverandi hlutaskiptareglur taka hvorki tillit
til aukinnar þátttöku rándýrs tækja- og veiðar-
færabúnaðar i kostnaðinum við að ná inn aflan-
um, né til aukinnar þátttöku oliuverðsins i þess-
um kostnaði.
Ólán sjávarútvegsins er, að viðsemjandinn um
hlutaskiptin kann ekki að beita spjótum sinum
gegn réttum atriðum. Forsvarsmenn sjómanna-
félaganna eru sifellt að berjast við útvegsmenn
um hlutaskiptin og sjá ekki lengra en nef þeirra
nær.
Ef þrýstihópar útgerðar og sjómanna hefðu
betri sýn yfir hagsmuni sina, sneru þeir saman
bökum til að knýja upp fiskverðið. Jafnframt
mundu þeir gera bandalag við þrýstihóp fiskiðn-
aðarins um að fá gengi krónunnar lækkað, svo að
fiskiðnaðurinn geti greitt hærra fiskverð.
Of há gengisskráning er meginástæðan fyrir
þvi, að sjávarútvegurinn nýtur ekki afkasta
sinna. Árlega eru milljarðar fluttir frá fiskiðju,
útgerð og sjómönnum út i aðra þætti þjóðlifsins
með rangri skráningu gengis krónunnar.
Hér á landi er aflamagnið á hvern sjómann
þrisvar. sinnum hærra en hjá Vestur-Þjóðverjum,
sem næstir koma, og tiu sinnum hærra en hjá
fjölda þjóða. íslenzkur sjávarútvegur ætti þvi að
vera mjög arðbær, meðan sjávarútvegur ann-
arra þjóða lifir á styrkjum.
En samt berst islenzkur sjávarútvegur i bökk-
um, Of há gengisskráning skyldar hann til að
halda uppi flottheita-lifskjörum i landi, svo og til
að halda uppi efnahagslegum ómögum á borð við
landbúnaðinn.
Alþýðusamtökin i landinu sjá nefnilega til þess,
að stjórnmálamennirnir þora aldrei að lækka
gengið niður i raunverulegt verðgildi krónunn-
ar. Gengi hennar er þvi jafnan of hátt skráð,
einnig strax eftir gengislækkanir.
Áhrif þrýstihóps sjávarútvegsins renna þannig
út i sandinn, þegar þau mæta áhrifum þrýstihóps
alþýðusamtakanna. Þetta hefur freistað
sjávarútvegsins til að leita i vaxandi mæli á náðir
rikisvaldsins.
Stjórnmálamenn og hagfræðingar sitja þess
vegna með sveittan skallann við að byggja spila-
borgir millifærslusjóða, sem greiða niður oliu, af-
borganir og vexti, svo og tryggingar fiskiskipa
— allt til að bæta sjávarútveginum upp rangt
gengi og röng hlutaskipti.
Það eru sérkennileg örlög undirstöðu efnahags-
lifsins, sjávarútvegsins, að vera i miðjum vita-
hring þráskákar þrýstihópakerfisins og búa þess
vegna við skipulagðan núllrekstur eins og hag-
fræðingar stjórnmálamannanna meta hann á
hverjum tima.
— JK
Þriðjungur
Þjóðverja
kýs í dag
Nær þriöjungur kjósenda I
Vestur-Þýzkalandi gengur til at-
kvæöa i þýöingarmiklum sveita*
stjórnar- og heimaþingskosning-
um. Úrslit þeirra eru likleg til
þess aö hafa mikil áhrif á þá átján
mánuöi, sem eftir eru af kjör-
timabili sambandsstjórnarinnar.
Um tólf milljónir kjósenda eru
á kjörskrá i Norður-Rin og West-
pfalen en til þess heyra stórborg-
ir eins og Köln, Bonn og svo Ruhr.
Enda er það stærst tiu rikja Vest-
ur-Þýzkalands.
Allir flokkar búast við þvi að
úrslitin verði naum i kosningun-
um um þingsætin i Diisseldorf.
Þeir, sem bjóða fram, eru sósial-
demókratar Helmuts Schmidts
kanslara og samstarfsflokkur
þeirra i sambandsstjórninni,
frjálslyndir demókratar. í and-
stöðu er flokkur kristilegra
demókrata.
Sömu flokkar, sem standa að
sambandsstjórninni, fara með
stjórn i Norður-Rin og West
Pfa'.en — Hins vegar fara kristi-
legir demókratar með stjórn i
Saarlandi, sem er næst minnsta
riki V-Þýzkalands, en þar er einn-
ig gengið til kosninga á morgun.
Kosningabaráttan hefur að
mestu borið svip af efnahagsmál-
unum, en árásin á sendiráð Þjóð-
verja i Stokkhólmi i siðustu viku
rifjaði upp ránið á Peter Lorenz
borgarstjóraefni kristilegra
demókrata i Berlin og vakti upp
umræður um strangari gæzlu lag-
anna og viðurlög við afbrotum.
Þótt menn búist við naumum
úrslitum og treysti sér ekki til að
spá fyrir um þau, þá ala kristileg-
ir demókratar með sér vonir um
að steypa stjórn sósialdemókrata
og frjálslyndra. Hinir siðar-
nefndu hafa farið með stjórn
Norður-Rin og Westpfalen siðan
1966 undir forystu Heinz Kiihn,
sem 63 ára að aldri, þrautreyndur
stjórnmálamaður og varafor-
maður sósialdemókrata likt og
Schmidt.
Færi svo, að kristilegir demó-
kratar næðu meirihluta I Diissel-
dorf og héldu velli i Saarlandi,
stæði sambandsstjórnin i Bonn
tæpt, það sem hún á eftir af kjör-
timabilinu, en það rennur út i
nóvember 1976.
Þótt stjórn Schmidts hafi
öruggan meirihluta i „Bundes-
tag” (neðri deild sambandsþings-
ins), þá hafa kristilegir demó-
kratar eins atkvæðis meirihluta i
„Bundesrat” (efri deild), en þar
sitja fulltrúar sveitastjórna rikj-
ánna tiu. Þetta hefur orðið til
þess, að nokkrum slnnum hefur
Þýðingarmestu
ríkiskosningar
Þýzkalands, sem
gœtu haft áhrif
á þá 18 mánuði,
sem eftir eru
af kjörfímabili
sambands-
ctjórnarinnar
stjórnarandstöðunni tekizt að
seinka stjórnarfrumvörpum og
jafnvel stöðva þau alveg með því
að fella þau i efri deildinni.
Vinni kristilegir demókratar
algeran sigur i báðum fylkjunum
hafa þeir 26 sæti i „Bundesrat” á
móti aðeins 15 hjá sósialdemó-
krötum og frjálslyndum. — Það
mundi leiða til þess að stjórnar-
flokkarnir misstu meirihluta sinn
i ýmsum áhrifamiklum þing-
nefndum.
Ef allt verður hins vegar
óbreytt eftir kosningarnar,
verður staðan áfram i Bundesrat,
21-20 fyrir stjórnarandstöðuna.
En vinni stjórnarflokkarnir
Saarland og haldi þeir áfram
Norður-Rin og Westpfalen,
hreppa þeir 23-18 meirihluta I
Bundesrat.
Þannig er mikið i húfi i þessum
kosningum, beinlinis vegna þing-
sætafjöldans i efri deildinni. Þar
við bætist svo, að þessar fjöl-
mennu kosningar þykja nákvæm
skoðanakönnun á fylgi flokkanna
meðal kjósenda. Leggja flokk-
arnir þvi mjög upp úr þvi, að úr-
slitin sýni fylgisaukningu.
Leiðtogar landssamtaka flokk-
anna hafa þvi látið kosninga-
baráttuna mjög til sin taka, og
gengið þar fram við hlið forystu-
manna flokksdeildanna heima
fyrir.
Það hefur sett nokkurn svip á
kosningaundirbúninginn, að
öryggisvarzla flokksleiðtoganna
hefur verið hert til mikilla muna
eftir sendiráðsárásina i Stokk-
hólmi og ránið á Peter Lorenz.
Hvar sem þeir hafa komið fram,
Schmidt kanslari, Willy Brandt,
Hans-Dietrich Genscher, Franz
Josef Strauss, eða Helmut Kohl,
svo að einhverjir séu nefndir,
hafa fylgt vopnaðir lögreglu-
menn, sem gæta þeirra á fundum
og i húsvitjunum.
1 siðustu kosningum 1970 fengu
sósialdemókratar 46,1% atkvæða,
frjálslyndir 5,5% og kristilegir
demókratar 46,3%. — í Saarlandi
fengu kristilegir demókratar
47,8%, sósiaidemókratar 40,8% og
frjálslyndir 4,4% (og þvi engan
mann kjörinn, þvi að stjórnar-
skráin krefst þess, að flokkur fái
að minnsta kosti 5% til að koma
manni að).
Þótt frjálslyndir kæmu ekki
manni að siðast i Saarlandi, þá
eru flestir þeirrar skoðunar, að
þeir komi allt að þrem mönnum
að á morgun. En alls sitja 50 full-
trúar þingið i Dilsseldorf, svo að
slikur sigur frjálslyndra gæti
þýtt, aö kristilegir demókratar
llllllllllll
UMSJÓN: G.P.
Ktfhn leiötogi sósialdemókrata i
Dusseldorf, sem veriö hefur for-
sætisráöherra heimastjórnarinn-
ar siöan 1966.
yrðu að bæta við fylgi sitt 2,5%
eða svo til að halda meirihluta
sinum.
Leiðtogarnir hafa mjög brýnt
fyrir kjósendum að skila at-
kvæðum sinum og spá þvi, að úr-
slitin geti orðið undir broti úr
prósentu komin.
Æði margir eru þó fjarri
heimilum sinum núna um helg-
ina, þvi að þeir tóku sér fri frá
störfum til að nota helgina vel og
1. mai fridaginn. Utankjörstaða-
atkvæði geta þvi ráðið miklu, þvi
að menn ætla að um 1 milljón
kjósenda veröi ekki heima til að
greiða atkvæði. — Kristilegir
demókratar og frjálslyndir telja
sig eiga vissa betri þátttöku, þvi
að þeirra utankjörstaðaatkvæöi
hafa yfirleitt skilað sér betur, en
sósialdemókrata.
Forystumenn sósialdemókrata krunka saman. — T.v. Schmidt kanslari en t.h. Willy Brandt, formaöur
flokksins.