Vísir - 04.07.1975, Blaðsíða 6

6
Vísir. Föstudagur 4. júli 1975.
vísrn
Útgefandi:' Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi:, Haukur Ilelgason
Auglýsfngastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Síöumúla 14. Simi 86611. 7 llnur
Askriftargjald 700 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 40 kr.eiptakiö. Blaöaprent hf.
Indland = Indira?
Indland hefur verið sér á parti meðal þróunar-
landa heims þann aldarfjórðung, sem landið
hefur verið sjálfstætt riki. Þar hefur farið saman
á næsta illskiljanlegan hátt efnahagsleg vanþró-
un og stjórnmálaleg háþróun.
Indverjar eru bláfátæk þjóð, sem hvað eftir
annað rambar á barmi viðtæks hungurdauða. At-
vinnuvegirnir eru yfirleitt ákaflega frumstæðir
og tekjur manna með þvi lægsta, sem þekkist i
heiminum.
Samkvæmt lögmálum þriðja heimsins ætti þvi
að hafa rikt i Indlandi einræði, sósialismi og þjóð-
ernisrembingur. í stað þess hafa Indverjar haldið
fast við lýðræðislegar hefðir, sem þeir lærðu af
Bretum á sinum tima.
Kosningar hafa verið frjálsar i Indlandi og
fjöldi ólikra stjórnmálaflokka hefur getað tekið
þátt i þeim. Prentfrelsi og aðrir þættir skoðana-
frelsis hafa verið i heiðri hafðir. Dómsvaldið i
landinu hefur verið sjálfstætt að meira eða minna
leyti.
Dómurinn yfir Indiru Gandhi forsætisráðherra
var dæmigerður um þessar lýðræðislegu hefðir. í
fáum öðrum rikjum þriðja heimsins hefðu
dómarar þorað að reita til reiði sjálfan þjóðar-
leiðtogann með herinn og lögregluna að baki sér.
Að sjálfsögðu var slikt ástand of gott til að end-
ast. Það hefur nú komið i ljós, að lýðræðishefðir
Indverja eru byggðar á sama sandinum og i öðr-
um rikjum þriðja heimsins.
í kjölfar dómsins hefur Indira Gandhi reitt hátt
til höggs og greitt lýðræðinu i Indlandi rothögg.
Hún hefur látið setja herlög i landinu og fangelsa
flesta stjórnmálaandstæðinga sina, mörg þúsund
manns.
Vera kann, að þessir menn verði aftur leystir
úr haldi. En lýðræðið i Indlandi verður aldrei aft-
ur samt, þótt svo verði. Fordæmi hefur verið gef-
iði Valdhafar, sem óttuðust um stöðu sina, hafa
beitt herlögum og fangelsunum til að verja völd
sin. Þegar búið er að gera slikt einu sinni, verður
það gert aftur og aftur.
Gandhi hefur siðan fylgt nákvæmlega forskrift-
um annarra einræðisherra þriðja heimsins. Hún
ver gerðir sinar sem gagnaðgerðir gegn fyrir-
hugaðri morðtilraun við sig og gegn fyrirhugaðri
stjórnarbyltingu. Slikur uppspuni er eitt algeng-
asta bragð einræðisherra undir slikum kringum-
stæðum.
Gandhi reynir nú að dreifa huga alþýðunnar
með brauði og leikjum. Hvort tveggja er gamal-
kunnugt og hefur reynzt öðrum einræðisherrum
vel. Annars vegar er lofað lækkun skatta og vöru-
verðs og öðrum vinsælum aðgerðum. Hins vegar
eru barðar bumbur og talað um, að þjóðin verði
að standa saman gegn ásælni Pakistana.
Flest virðist benda til þess, að Indland geti
hæglega runnið inn i vitahring þriðja heimsins.
Sá vitahringur er einhvern veginn á þessa leið:
Einræði — skoðanakúgun — fangelsanir — sósial-
ismi—þjóðernishroku—strið — meira einræði —
meiri skoðanakúgun — fleiri fangelsanir — meiri
sósialismi — meiri þjóðernishroki — meira strið
— enn meira einræði og svo framvegis.
Undarlegast er ef til vill, að Indverjar skyldu
geta haldið merki lýðræðis á lofti i aldarfjórðung,
unz Indira Gandhi hóf gönguna inn i vitahringinn.
— JK
RÚSSAR REIKNA
MED KJARNORKU-
SÓKN (EVRÓPU
Bandariskar yfirlýs-
ingar um að hugsanlegt
sé að Bandarikin gripi
til takmarkaðrar
beitingar kjarnorku-
vopna tiltölulega fljótt,
ef til striðs kemur,
hefur sett áróðurs-
apparat Sovétrikjanna
um allan heim i gang.
Málgögn þeirra i ýms-
um löndum hafa birt
stórorðar yfirlýsingar
um að nú sé NATO
reiðubúið að steypa
heiminum út i kjarn-
orkustyrjöld.
Neyðarúrræði
Máliö er ekki alveg svo
einfalt. Þaö er aö visu rétt aö
skelfingarjafnvægiö svonefnda
er oröiö dálltiö valtara en áöur
eftir aö breytt var skotmörkum
risaflauganna þannig aö þeim
var beint aö herstöövum I staö-
inn fyrir stórborgum. En bæöi
Ford og Schlesinger tóku þaö
skýrt fram aö kjarnorkuvopn-
um yröi ekki beitt nema allt
annaö þryti.
Þarf ekki að þýða
heimsendi
Þaö væri auðvitaö strax illa
fariö, ef gripiö yröi til kjarn-
orkuvopna, en þaö þyrfti þó ekki
aö þýöa heimsendi. Ástæöan er
sú aö fyrst I staö yröi (vonandi)
aöeins beitt litlum sprengjum á
sjálfum vígvellinum, en ekki
byrjað aö skjóta risasprengjum
á milli borga. Þessum vígvalla-
sprengjum (stundum kallaðar
plnu-bombur) yrði beitt á
svipaðan hátt og stórskotaliði er
beitt I dag. Eitt af þvl, sem gæti
fengið Bandarikin til aö beita
slikum sprengjum, er innrás I
Evrópu.
Rússar miða við
„kjarnorkuframsókn”
En vegna skarkalans út af
þessum bandarisku yfirlýsing-
um, er rétt að taka fram aö ef
Rússar gera innrás i Evrópu, er
óliklegt aö Bandarlkjamenn
verði fyrstir til aö beita kjarn-
orkuvopnum. 1 slikri innrás
verður vigvallasprengjum beitt
frá upphafi.
Beiting kjarnorkuvopna er
rauði þráöurinn I gegnum nær
allar hernaöaráætlanir Sovét-
rikjanna.
Engin „detente” breyt-
ing
Þrátt fyrir öll þing um aö
minnka spennu og takmarka
kjarnorkuvigbúnaö er ekkert
sem bendir til aö Rússar hyggist
breyta þessu grundvallaratriöi.
Hernaöaráætianir Sovétrikj-
anna eru byggöar á samþykkt-
um miöstjórnar kommúnista-
flokksins. Áætlunin um
miskunnarlausa beitingu kjarn-
orkuvopna I nær öllum hugsan-
legum átökum, var samþykkt á
flokksþinginu 1972. Jafnvel þótt
breyting sé fyrirhuguð — og þaö
bendir sem fyrr segir ekkert til
þess — veröur þaö ekki gert fyrr
en á tuttugasta og fimmta
flokksþinginu 1976.
100 kilómetra á dag
1 árásaráætlunum rússneska
hersins er gert ráö fyrir aö
kjarnorkuvopnum veröi beitt
tafarlaust og miskunnarlaust
um leiö og komiö sé aö vörnum
sem valdi venjulegum hersveit-
um einhverjum erfiðleikum.
í vestur-þýzkri skýrslu um
möguleikana á árás Varsjár-
bandalagsrikjanna á NATO er
sagt aö hálfrar milljónar manna
rússneskur her, sem staösettur
er I Austur-Þýzkalandi, eigi aö
sækja fram um 100 kflómetra á
dag eöa meira. Til þess aö geta
haldiö þessum hraöa reikna
Rússar meö aö nota vlgvalla-
sprengjur I hvert skipti sem þeir
rekast á „erfiöar” vest-
ur-evrópskar varnir.
Mörg hundruð skot-
pallar
1 Austur-Þýzkalandi eiga
iimimm
Umsjón:
t .
Oli Tynes
Sovétmenn þegar mörg hundruö
skotpalla undir þessar litlu
kjarnorkusprengjur slnar. Þar
af eru yfir 300 „hreyfanlegir”,
þ.e. þaö eru risastórir belta-
brynvagnar sem hver um sig
getur boriö 2-4 eldflaugar meö
kjarnorkuspreng juoddum.
Þeim er hægt aö skjóta frá 100
upp I 600 kilómetra og sprengi-
krafturinn er frá jafngildi 25
þúsund lesta af TNT upp I 100
þúsund lestir.
Fullkomið „kjarnorku-
stórskotaiið”
Næst æösti yfirmaður leyni-
þjónustu NATO, danski hers-
höfðinginn Erik Fournais, sagöi
á fundi „áætlananefndar”
NATO I mái að Sovétrlkin væru
búin aö taka I notkun nýja gerö
eldflauga og ættu nú nóg af
„kjarnorkustórskotaliði” til aö
sinna öllum beiönum um aöstoö
i framsókn hersins.
Nýjar flugvélar
Þá hafa flugsveitir Rússa I
Austur-Þýzkalandi og Póllandi
fengiö hraöfleygari og lang-
drægari þotur en þær hafa haft.
Þær geta frá flugvöllum stnum
náö til mikilvægra skotmarka
um aila Evrópu. Það þarf ekki
að flytja þær á flugvelli nær
landamærunum.
Þetta minnkar viövörunar-
timann sem vesturlönd hafa,
þvi þau yrðu strax vör viö ef
Rússar væru aö flytja mikinn
fjölda flugvéla nær landamær-
unum, og gætu þá gert sinar
ráöstafanir.
Liklegra með hverju
ári
Þaö veröur þvi miður liklegra
meö hverju árinu sem liöur aö
kjarnorkuvopnum veröi beitt I
striöi, hvort sem þaö veröur i
„minniháttar” átökum þar sem
þeim yröi aöeins beitt takmark-
aö á sjálfum vigvellinum eða þá
I stórum stil gegn milljónaborg-
um. Bæði risaveldin gera sér
grein fyrir þessu og þess vegna
er veriö aö halda ráðstefnur um
takmörkun kjarnorkuvig-
búnaðar og öryggisráöstefnu
Evrópu, svo nokkuö sé nefnt.
Gallinn er bara sá að þaö
virðist stefna mun hraöar til
átaka en til samkomulags. Ara-
tuga tortryggni kemur fram i
stifni og hræöslu við að and-
stæöingurinn nái yfirhöndinni.
Og á meðan þvargaö er, fjölgar
sprengjunum.