Vísir - 07.08.1975, Page 6

6
Vfsir. Fimmtudagur 7. ágúst 1975
vísrn
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:.
y Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Þorsteinn Pálsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Helgason
Skúii G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 700 kr. á mánuöi innanlands.
t lausasölu 40 kr.eiptakiö. Blaöaprent hf.
Orð og athafnir
í mörg undanfarin ár og jafnvel i áratugi hafa
menn i orði kveðnu verið um fátt jafnsammála
eins og það að hafa hemil á verðþenslunni i þjóð-
félaginu. Segja má, að verðbólgan hafi þannig
verið rauði þráðurinn i öllum stjórnmálaumræð-
um i áraraðir. Stjórnmálaflokkar og hagsmuna-
samtök af ýmsu tagi hafa keppzt við að sam-
þykkja ályktanir gegn verðbólgunni.
Allur þessi góði vilji hefur á hinn bóginn komið
fyrir litið, svo sem raun beri gleggst vitni um. Nú
er svo komið, að við erum i hópi þeirra þjóða,
sem búum við langsamlega mesta verðbólgu.
Eins og málum er komið, hljótum við að standa
frammi fyrir alvarlegri hættu, ef þróunin snýst
ekki við.
Það er svo ærið umhugsunarefni, hvers vegna.
mál skipast á þennan veg, þegar allir stjórn-
málaflokkar, bæði i stjórn og stjórnarandstöðu,
lita á það sem höfuðverkefni sitt að draga úr
verðþenslunni. Ástæðan er eflaust sú, að i raun og
veru eru menn almennt ekki reiðubúnir til þess
að vikja frá verðbólgustefnunni. Hagsmunasam-
tökin knýja hvert fyrir sig á um aðgerðir, sem
leiða til aukinnar verðþenslu, þegar á heildina er
litið. Stjórnmálaöflin hafa siðan aldrei verið
nægjanlega sterk til þess að spyrna við fæti, svo
að um munaði.
Nærtækt dæmi er þróun launa, þegar borin er
saman hækkun kaupgjalds i krónum talin og
hækkun ráðstöfunartekna i raun. Þannig hækk-
uðu laun i krónum á tiu ára timabilinu frá 1963 til
1973 um það bil 600%. Raunverulegar ráðstöfun-
artekjur hækkuðu hins vegar ekki á þessum tima
nema um 50%. Skattahækkanir og verðþensla
hafa étið upp mismuninn.
Inn i þessu dæmi er ekki hin öra verðbólguþró-
un tveggja siðustu ára. En þessar einföldu tölur
varpa skýru ljósi á það, hversu takmarkaðan ár-
angur það ber að semja um laun, sem ekki er til
innistæða fyrir. Bætt lifskjör hljóta að haldast i
hendur við aukna verðmætasköpun i þjóðfélag-
inu. Hækkanir i krónum verða gagnslausar, ef
þessa er ekki gætt eins og dæmin sanna.
Launþegasamtökin eru i eilifu kapphlaupi
hvert við annað. En þegar til lengdar lætur ber
þessi stefna ekki þann árangur, sem til er ætlazt.
óðaverðbólga — eins og við höfum búið við að
undanförnu — kemur með mestum þunga niður á
þeim, sem búa við erfiðust kjör i þjóðfélaginu.
Mönnum ætti þvi að vera farið að skiljast, að það
er miklu mun vænlegra til árangurs að fara hæg-
ar i sakirnar og huga meir að raunverulegum
kjarabótum.
Á móti böli verðbólgunnar kemur svo hitt, að
við höfum sneitt hjá atvinnuleysi, en það hefur
fæstum nágranna- og viðskiptaþjóðum okkar tek-
izt að undanförnu. í öðru lagi hefur verðbólgan
hjálpað mörgum að koma sér þaki yfir höfuðið.
Flestum er þó ljóst, að verðþensluhugsunarhátt-
urinn, sem gegnsýrt hefur þjóðfélagið, er hættu-
legur og getur jafnvel stefnt lýðræðislegum
stjórnarháttum i tvisýnu.
Það er þvi timi til kominn, að menn breyti orð-
um i athafnir og vinni af heilum hug að þvi að
stemma stigu við verðþenslunni. í þeim efnum
þarf hver og einn að lita i eigin barm.
Dick Nixon á aö hlýöa, fullur
áhuga á stjórnmálum og öllu þvi
sem er að gerast.”
Barry Goldwater og fleiri hafa
vakiö máls á þeim möguleika, að
Nixon mundi einn góöan veöur-
dag eiga afturkvæmt i stjórn-
málalifið og koma þá fram sem
einn af eldri stjórnvitringum
Repúblikanaflokksins.
Fréttaritið „TIME” haföi eftir
Nixon, sem hann átti aö hafa sagt
Kona Nixons, Pat, hefur veriö honum stoö og stytta I veikindum hans.
við einn gesta sinna nýlega:
„Okkar dagur mun koma aftur.”
En hins vegar hefur ekki orðið
vart opinberlega við neinar sér-
stakar undirtektir stjórnmála-
manna Repúblikanaflokksins, að
þeir hafi hug á þvi að tefla Nixon
aftur fram i fylkingu sina.
Heyrzt hefur, að Nixon hafi
þegar fengið 350 þúsund dollara
fyrirframgreiðslu hjá útgáfu-
fyrirtæki einu i New York fyrir
væntanlega ævisögu sina. Menn
ætla, að hún muni færa honum 2
milljónir dollara i tekjur, svo að
honum ætti að vera sæmilega
borgið fjárhagslega.
Kona hans, Pat, hefur staðið við
hlið manns sins i öllum hans
þrengingum og helgar sig þvi að
, hjálpa honum að komast til heilsu
aftur og gæta þess, að hann fylgi
J ráðum læknanna i einu og öllu.
Nixon hefur sézt oft á fprli i
garðinum hjá húsi sinu i San
Clemente, og stundum hefur hann
brugðið sér i gönguferðir um bað-
ströndina og blandað þar geði við
baðstrandargesti. Sýnist mönn-
um hann hafa braggazt furðan-
lega, og ekkert likur þvi, að hann
hafi legið helsjúkur fyrir nokkr-
um mánuðum.
Mesta hneykslunaraldan, sem
fór um fólk, eftir að Watergate-
bólan sprakk, virðist nú vera far-
in að hjaðna. Eitt af fyrstu emb-
ættisverkum Geralds Fords, arf-
taka Nixons i forsætisstóli, var að
náða Nixon af öllum misgiörðum,
sem honum hefði hugsanlega orð-
ið á að fremja i embætti.
A þessu ársafmæli Fords i emb-
ætti dvelja fjölmiðlar i Banda-
rikjunum meira við það, sem á
dagana hefur drifið, siðan Ford
tók við, heldur það sem á undan
hafði gengið.
Ford er vinsæll forseti og virt-
ur. Fyrstu viðbrögð eftir að for-
veri hans vék frá, var almennur
léttir. Það þótti birta yfir Hvita
húsinu, og þæss konar blær virðist
enn á öllu.
Þaö var fyrir tólf mán-
uðum eða svo, sem stjórn-
málaferli Richards Nixons
tók fyrir alvöru að hnigna
og undirstaða áhrifa hans
að riða.
5. ágúst í fyrra játaði
Nixon forseti, að honum
hefði verið kunnugt um
samsæri embættismanna,
sem reyndu að þagga niður
Watergatehneykslið. Hann
fékk vitneskju um það, að-
eins sex dögum eftir inn-
brotið í aðalstöðvar Demó-
krataf lokksins.
Þrem dögum eftir þessa játn-
ingu sina kunngerði Nixon banda-
risku þjóðinni, að hann hefði
ákveðið að segja heldur af sér en
eiga vísar vitur þingsins og jafn-
vel verða vikið úr embætti.
9. ágúst gekk Nixon út úr Hvita
húsinu i siðasta sinn sem forseti
og flaug til San Clemente, heimil-
is sins i Kaliforniu, þar sem hann
hefur siðan haft hægt um sig. Um
tima varð hann þó að yfirgefa
heimili sitt til að leggjast inn á
sjúkrahús, þar sem hann lá hætt
kominn vegna blóðtappa i fótum.
Þessar vikurnar virðist hann
einbeita sér að þvi að komast til
fullrar heilsu aftur. Um leið
vinnur hann þó daglega að söfnun
gagna vegna sjálfsævisögu sinn-
ar, sem hann hefur i smiðum.
„Það er fjarri þvi, að hann sé
neitt niðurlútur eða miður sin,”
sagði Harry Dent, fyrrum ráð-
gjafi Nixons, við fréttamann
Reuters á dögunum, eftir að Dent
kom úr heimsókn til San
Clemente. — „Hann er sá gamli
Nixon er oft á ferli f garöi sinum I San Clemente og fer stundum f
gönguferöir um baöströndina, þar sem hann biandar geöi viö baögesti.
UTLAGINN
ÍSANCLEMENTE