Vísir - 22.10.1975, Síða 9

sér þögn um heim ollan og síðan
tónlist á öðru hverju götuhorni..."
International Music
Council eða Alþjóða
tónlistarráðið er deild í
UNESCO — Menningar-
stofnun Sameinuðu
þjóðanna. IMC en svo er
Alþjóða tónlistarráðið
haldin á vegum IMC námskeið
og ráðstefnur
IMC, heldur aðalfund sinn
annað hvert ár. Að þessu sinni
var mér boðið að sækja aðal-
fund þess i Toronto. Að þvl
tilefni gengust Kanadamenn
fyrir alþjóðlegri tónlistarviku
hinni fyrstu i röðinni. Fiðlu-
undir forustu John Roberts,
tónlistarstjóra útvarpsstöðvar-
innar i Toronto hafði veg
og vanda af öllum undir-
búningi. Var boðið fram það
besta sem Kanadamenn hafa
fram að færa I músik. Og langt
yrði að telja það allt upp svo að-
eins véröur stiklað á stóru.
Þá veru tónleikar Canadian
Elektronic Ensamble
bráðskemmtilegir. Þar eru
fjögur ung tónskáld að verki og
fremja þau svonefnda
„life-electronic” eða lifandi raf-
tónlist, gerða á staönum en ekki
flutta af tónbLr.dum. Er þetta
samhland af kompostsjón og
t Montreal voru mjög
mínnilegir tónleikar nútima-
tónlistarfélags Quebecrikis
undir frábærri stjórn Serge
Garant. Meðal verka i efnis-
skránni var Sinfónia fyrir
blásara eftir Stravinsky, þurr-
legt og hörkulegt verk og Litir
hinnar himnesku borgar eftir
Aðalfundur
IMC og
fyrsta
aíþjóða
tónlistar-
vikan
í Kanada
Robert Aitken
impróvisasjón, og semja menn
ýmist allir saman eða sitt i
hvoru lagi.
Eitt helsta tónskáld Kanada
er R. Murray Schafer, sem
starfar við Simon Fraser há-
skólann I Bresku Kólombiu.
Hann er einnig þekktur fyrir
skemmtilegar bækur um
hljóðumhverfi og hljóðmengun.
Sinfóniuhljómsveit Toronto-
borgar ásamt kór og söng-
konunni Phyllis Mailing fluttu
mesta verk hans til þessa —
Lustro. Verkið er I þremur þátt-
um, samið við múhameðsk
miðaldraljóð og kveðskap
indverska skáldsins Tagore.
Það er samið fyrir tólf
hljóðfærahópa sem raðað er i
kring um áheyrendur. Verkið er
hugleiðslutónlist ákaflega langt
og mikil upplifun að heyra það.
Glæsilegir voru tónleikar New
Music Ensamble og The Lyric
Arts Trio undir forystu
flautusnillings Róberts Aitken.
Hann er okkur islendingum að
góðu kunnur. Hefur oft spilað
hér og leikið verk eftir islenska
höfunda viða erlendis. Norma
Beecroft, er eitt þektasta
tónskáld Kanada. Hún samdi
nýtt verk fyrir Aitken, sem
hann lék af fágætri snilld og hét
það einfaldlega Piece for Bob.
Harry Freedman, sem hér
heyrðist nýlega á tónleikum
Tónlistarfélgsins.
Ef allt fer að vonum kemur
Aitken ásamt fjölmennum
flokki kanadiskra snillinga og
leikur á Norrænu tónlistar-
dögunum, sem i ráði er að halda
hér i Reykjavik i júni n.k.
Menuhin
vanalega skammstafað/
var stofnað 1949. Að IMC
standa fulltrúar rúmlega
50 þjóða i öllum heimsálf-
um auk 16 alþjóðlegra
félaga og stofnana, sem
vinna að ýmis konar
tónlistarmálum.
Tónskáldafélag Islands
er meðlimur i IMC.
Tilgangur IMC er að stuðla að
tónsköpun, sérstaklega með
möguleika tæknialdari huga, að
stuöla að tónlistarsamvinnu
hverskonar milli ólikra
menningarsvæða á jarnréttis-
grundvelli, og stuðla að bættri
tónlistarmenntun i heiminum.
IMC vinnur að markmiðum
sinum með útgáfu fræðibóka,
timarita og hljómplatna, með
útvarpssamvinnu, tónleikum og
tónlistarhátiðum. Einnig eru
Harry Somers
snillingurinn Yehudi Menuhin
hefur verið forseti IMC undan-
farin sex ár og lét hann nú af
störfum. í hans stað var
indverski tónlistar- og
fræðimaöurinn Narayana
Menon kosinn forseti til næstu
tveggja ára. Næsti aðalfundur
verður haldinn I Tékkóslóvakiu.
Mörg mál voru rædd á fundin-
um, þ.á.m. um tónlistardag
jarðarbúa, sem halda skal 1. •
október ár hvert. Hinn 1. októ-
ber s.l. var raunar fyrsti
tónlistardagurinn haldinn.
Ýmsar þjóðir lögðu nokkuð af
mörkum þennan dag. Var m.a.
minnst á islenska Rikisútvarpið
með miklu þakklæti, en út-
varpið lagði af mörkum sér-
staka tónlistardagskrá. Um
tónlistardaginn sagði Menuhin
m.a.: „Það væri gaman að
hugsa sér þögn um heim allan —
og siðan tónlist á hverju
götuhorni.” Þá var gengið frá
stofnun hjálparsjóös tónlistar-
manna, sem vinna skal að gagn-
kvæmum kynnum tónlistar-
manna i gjörvöllum heiminum,
vinna að varðveislu og út-
breiðslu þjóðlegrar tónlistar o.
fl.
Menhuin stjórnaði fundum af
mikilli lipurð og húmor.
Margt af þvi sem hann sagði
var eftirminnilegt. „Alla vega
erum við ekki að gera neitt vont.
Við erum ekki að braska með
Mirageþotur né önnur vopn. Við
erum bara að tala um tónlist.”
Fyrsta alþjóðlega tónlistar-
vikan var haldin um leið og
aðalfundur IMC eins og fyrr
segir. Tónlistarráð Kanada
R. Murray Schafer
Það er gaman að koma til
Kanda og sjá hvernig þjóð og
þjóðmenning verður til. Á
seinustu árum hafa Kanada-
menn vaknað til vitundar um
eigin þjóðmenningu og reynt að
hlúa að henni. Það er ný gerð
menningar, fjölstranda-
menningu mætti kalla hana,
sameining fjölda ólikra
menningarstrauma. I Toronto
flutti kanadiska óperan hina
nýju „þjóðaróperu” Louis Riel
eftir tónskáldið Harry Somers.
Louis Riel fjallar um sannsögu-
lega atburði' úr kanadiskri sögu
frá 19. öld mannlegan og
pólitiskan harmleik og vanda-
mál, sem enn er verið glima við
i Kanda, sambúð ólikra þjóða,
tungumálavandamál, kynþátta-
vandamál, aðskilnaðarstefnu og
fleira.
Óperan er samin á þrem-
ur tungum: ensku, frönsku og
indjánamáli. Tónlistin er viða
mjög áhrifamikil og librettóið
eða óperutextinn afar
magnaður. óperunni var frá-
bærlega vel tekiö enda var
sýningin mjög góð.
Scene from Louis Riel
Olivier Messiaen, franska
sniilinginn sem kennt hefur
heilli kynslóð afbragðstón-
skálda.
Það var m jög gaman að skoða
útvarpsstöðina i Montreal og sjá
frábærar tónlistarkvikmyndir
sem þar eru gerðar. A meðan
öll þessi hátið stóð yfir var
haldin ráðstefna um þátt
tónlistar Ilifimannsins. Var þar
rætt um hlutverk fjölmiðla,
sjónvarps, útvarps,
hljóðritunar, dagblaða og tima-
rita. Einnig var rætt um tónlist
ogunga fólkið, áhrif fjölmiðla á
tónlistarneyslú þess, áheyrend-
ur framtiðarinnar og varðveislu
þjóðlegrar tónlistar sem mjög á
i vök að verjast einkum i Asiu og
Afriku vegna ágangs fjölmiðla.
TÓNLIST
Eftir
Atla Heimi
Sveinsson
VtSIR. Miðvikudagur 22. október
„Það
vœri
gaman
ad
hugsa
Þar næst hélt hátiðin áfram i
Ottawa, hinni litlu höfuðborg
þessa viðlenda rikis ógleyman
legt var kvöld með indjána-
þjóðflokki frá Bresku Kólombi'u
sem Ksan nefnist. Er fólk af
þeim þjóðflokki miklir
snillingar i útskurði, klæðast lit-
rlkum búningum. Þarna sungu
þeir, dönsuðu og sögöu sögur.
Menhuin hélt einleikstónleika,
flutti tvær af sónötum Bachs
fyrir einleiksfiðlu og Music for
solo violin eftir Harry
Sommers. Mehnyin er
innblásinn listamaður, þegar
honum tekstupp og þess vegna
fyrirgefast honum smávægileg-
ir tækniglallar. Að tónleikunum
loknum útdeildi Trudeau for-
sætisráðherra verðlaunum
IMC, útskurðargripum kana-
diskra indjána. Þau fengu i
þetta Menuhin, Treng van dang
og sovéska tónskáldið
Sjostakóvits in memorian, en
hann lést i' ágúst sl.
Indjánar Ksan