Vísir - 20.11.1975, Side 4

MALALOK
Um
kaup-
gatla
í notaðri bifreið
Mál vegna galla í
kaupum notaðra bif-
reiða eru meðal þeirra,
sem einna tiðast koma
á borð lögmanna.
Dómur i einu sliku var
nýlega kveðinn upp í
bæjarþingi Reykja-
vikur.
Málavextir
Málavextir voru þeir, aö
maöur nokkur keypti notaöa
bifreiö af geröinni Land Rover,
árgerö 1964. Bilasala i Reykja-
vik annaöist söluna og kynnti
htin bifreiöina til sölu á eftirfar-
andi hátt: „Land Rover (disel)
árgerð 1964. Söluverð 180.000.00
krdnur. 8dekk fylgja,þar af 4á
felgum. Nýuppgerður girkassi.
Farangursgrind.” Söluverð bif-
reiðarinnar var að fullu greitt
viö undirskrift afsals og sagði i
þvim.a. að bifreiðin seldist i þá-
verandi ástandi, „sem kaupandi
hafi þegar kynnt sér og sætt sig
viö að öllu leyti.”
Kaupandinn skoðaöi bif-
reiöina fyrir kaupin, en kynnti
sér ekki sérstaklega hvort
staöhæfingin um nýuppgeröan
girkassa væri rétt. Hann
reynsluók bifreiöinni og varð
ekki var viö neitt óvenjulegt.
Fáum dögum eftir kaupin
kom f ljós mikill oliuleki i gir-
kassa bifreiðarinnar. Kom
kaupandi bifreiðinni I viðgerö
undir eftirliti matsmanna og
reyndist hún all viðamikil.
Kaupandinn höfðaði siðan
mál á hendur seljanda bif-
reiðarinnar til skaðabóta vegna
galla I girkassa í málinu varð
það upplýst að seljandinn hafði
látið frakvæma viðgerð á gir-
kassanum nokkru áður en
kaupin fóru fram. Viðgerða-
maðurinn, sem það annaðist,
hafði þá tjáð seljandanum, að
viögerðin væri ekki til fram-
búðar og girkassinn þyrfti
frekari endurbóta við.
Seljandinii taldi sig þá ekki geta
lagt út I frekari kostnað og var
látið sitja við þá aögerð, sem
þegar hafði verið framkvæmd.
Þá var það upplýst I málinu að
bilasalinn hafði fengið
upplýsingar sinar um ný-
uppgerðan girkassa frá
seljanda.
Fimmtudagur 20.nóvember 1975. VISIR
[ L’MS.IóN : JóN STEINAR GUNNLAUGSSOX
I lWUH TORI-'l STEFANSSO\
framkvæma fyrir sölu bif-
reiðarinnar hefði m.a. lotið að
þeim hlutum girkassans sem
bilun kom siðar fram I. Seljandi
hafi kannast við, að honum hafi
verið bent á nauðsyn þess að
endurbæta girkassann frekar og
þvi vitað að viðgerðin hafi
einungis verið til bráðabirgða.
Með þvi að staðhæfa að gir-
kassinn væri nýuppgerður hafi
seljandi áskilið að bifreiðin
hefði aðra eiginleika, en i raun
reyndist. Kaupandinn hafi ekki
getað séð slikan galla við venju ■
lega skoðun. Niðurstaða
dómsins varð sú, að seljanda
var gert að greiða kaupanda
fullar bætur vegna gallans og
málskostnað.
1 dómnum er visað i tvö
ákvæði laga um lausafjárkaup.
1 öðru þeirra segir m.a. að
skorti söluhlut, þá er kaup
gerðust,einhverja þá kosti, sem
ætla má að áskildir væru, þá
geti kaupandi krafist skaða-
bóta. 1 hinu ákvæðinu er m.a.
rætt um, að hafi kaupandi
rannsakað söluhlutinn eða látið
slikra rannsókn fyrirfarast að
ástæðulausu, þá geti hann ekki
krafist bóta fyrir þá vankanta á
söluhlutnum, sem hann hefði átt
að sjá við rannsóknina.
Þegarathuga skal hvaða kosti
söluhluturá aðhafa berfyrstað
lita á það sem aðilarnir hafa
samið um. 1 málinu sem hér er
til umræðu virðist ljóst skv.
samkomulagi kaupanda og
seljanda að bifreiðin skyldi hafa
nýuppgerðan girkassa. Svo
reyndist ekki vera og var það
þvi galli.
Kaupandi hafði skoðað gir-
kassann og ekkert séð athuga-
vert. Dómarinn þurfti þvi m.a.
að meta hvort eðlilegt væri að
krefjast þess af kaupanda að
rannsókn hans hefði verið það
itarleg, að hún leiddi gallann I
ljós, eða m.ö.o. hvort gallinn
gæti komið i ljós við venjulega
skoðun I slikum tilfellum.
Niðurstaðan varð sem fyrr
segir aö svo væri ekki.
FinnurTorfi Stefánsson, hdl.
Málsástæður aðila
Kaupandinn hélt þvi fram, að
seljandinn hefði vitað um að
girkassanum var ábótavant,
þar sem honum hefði verið bent
á fyrir kaupin að hann þyrfti
frekari viðgerðar við. Gallanum
hefði verið þvi' visvitandi leynt
við kaupin og þar að auki verið
tekið sérstaklega fram að gir-
kassinn hefði verið nýupp-
gerður.
Seljandinn hélt þvi hins vegar
fram, aði afsali fyrir bifreiðinni
sagði, að hún seljist i núverandi
ástandi, sem kaupandi hafi
kynnt sér og sætti sig við að öllu
leyti. Kaupandi hafi haft ótak-
markaða möguleika til að
kynna sér til hlitar ástand bif-
reiðarinnar og hafi hann ekki
gert það, væri þaö hans eigin
vanræksla, sem hann sjálfur
bæri ábyrgð á.
Álit dómsins
A áliti dómsins var talið aö
viögerðin, sem seljandi lét
SAMRÆMDUM PRÓFUM FÆKKAR
OG ÁBYRGÐ KENNARA EYKST
Frá og með vetrinum i
vetur breytist fram-
kvæmd prófa i 9. bekkj-
um landsprófsdeilda. í
stað 7 samræmdra
prófa verða nú aðeins
4. Þau verða i islensku,
ensku, dönsku og
stærðfræði. Með þessu
er verið að stuðla að
meiri sveigjanleika i
námi og kennslu i skól-
unum og auka þátt
þeirra i brautskrán-
ingu nemenda.
Einkunnir verða
hlutfallseinkunnir
Einkunnirnar á samræmdu
prófunum verða hlutfallseink-
unnir þannig að nokkurn veginn
ákveðinn hundraðshluti nem-
enda hlýtur hverja einkunn.
Með þessu móti verður meðaltal
og dreifing einkunna sambæri-
leg milli námsgreina og náms-
ára (Sjá mynd 1).
Skólarnir eiga siðan að gefa
vitnisburð eða einkunn i öðrum
greinum en samræmdum svo og
i þeim þáttum islensku sem ekki
eru prófaðir á samræmdu prófi
(ritgerð, bókmenntir, útdrátt-
ur) og munnlegri dönsku og
ensku. Einkunnir i samræmdu
greinunum verða færðar á sér-
stakt prófskirteini og einkunnir
skólasérstaklega.
Til að komast i menntaskóla,
verslunarskóla eða hliðstæðar
menntabrautir verða nemendur
að fá 5.0 eða hærra út úr sam-
ræmdu greinunum og það sama
út úr skólagreinunum en meðal-
tal einkunna verður að vera 6.0
eða hærri.
1 framhaldsdeildum gagn-
fræðaskóla verða einkunnirnar
að vera 4.5 eða hærri og meðal-
talið 5.5eðahærra. Þessar regl-
ur gilda um þá nemendur sem
taka gagnfræðapróf eöa lands-
próf I vor.
Landspróf miðskóla og gagn-
fræðapróf voru haldin með hefð-
bundnum hætti s.l. vor (1975),
þá voru 7 greinar samræmdar i
landsprófi miðskóla en 4 á gagn-
fræöaprófi.
Alls luku 2185 nemendur próf-
um I samræmdum greinum til
gagnfræðaprófs og varð dreif-
ing meðaleinkunna eins og
mynd 2 sýnir.
Þeir nemendur sem voru á
bilinu 5.6-5.9 höfðu rétt til
endurtöku prófanna en aðeins
20.4% þeirra notfærðu sér rétt
sinn.
Landsprófi miðskóla luku 1634
nemendur. Dreifing meðaleink-
unna er sýnd á mynd 3.
Sömu reglur giltu fyrir nem-
endur landsprófsdeilda til
endurtöku prófa og gagnfræð-
inga og neyttu 65.2% þessa rétt-
ar sins.
Ábyrgð
kennara eykst
í fyrra var gerð tilraun i
nokkrum skólum með sam-
ræmd próf i fjórum greinum
landsprófsdeilda i mars þar
sem einkunnir voru hlutfalls-
einkunnir. 1 ljós kom svipuð
dreifing einkunna og verið hefur
i samræmdu prófunum. Sam-
ræmdu prófin i vor koma þess
vegna til með að spara geysi-
lega vinnu fyrir prófanefnd og
kennara, en jafnframt eykst
ábyrgð kennara við útskrift
nemenda sinna. Þess má geta
að ástæðan fyrir þvi að lands-
prófið var tekið upp á sínum
tima var sú að óeðlilega háar
einkunnir voru hjá nemendum
sumra skóla. Vonandi er að slikt
endurtaki sig ekki aftur, en
menntamálaráðuneytið mun
fylgjast með einkunnagjöf skól-
anna.
Gagnfræðingar
felldir niður
Frá og með skólaárinu
1977-1978 verður 10. bekkur
gagnfræðaskóla felldur niður.
þannig að næsta vetur verða
siðustu gagnfræðingarnir út-
skrifaðir. Eftir9. bekk, þ.e. þeg-
ar grunnskóla lýkur fara
nemendur á ýmsar námsbrautir
og er þetta i samræmi við grunn-
skólalögin.
—RJ
Einkunnastigi verður sem hér segir:
Mynd 1
Eink. 0 1 2 3 4 5 6 8 9 10
% 1 3 7 12 17 20 17 12 7 3 1 ‘
Af þessu leiiir a6 meðaleinkunn í einstökum gneinum verftur 5
og staftalfrávik 2. Meftaltal meðaleinkunna ver*ur einnig 5 en
stafcalfrávik u.þ.b. 1.55.
*
l Mynd 2
20 SAMROT GAGNFRÆÐAPRÖF 1975
^teifing meÓaleinkunna
15
10 Samtals luku prófi
2185 nemendur.
5
2SL 163 H17 506 605 409 150 V
I 4 5 9 f «ij*unmr
Meðaltal einkunna 4,87
/ K. LANDSPRdF MIÐSKÖLA 1975
Dreifing meÓaleinkunna
35 Mynd 3
30 Samtals luku prófi
1634 nemendur.
25 -
20
15
10
5
3 41 117 34« 600 366 142 2-1 v
0 T 1 2 3 5 6 7 r •intamúr
Meðaltal cinkunna 6,43