Lesbók Morgunblaðsins - 07.03.1926, Blaðsíða 6

6 LESBOK MOBGUNBLAÖSÍNB. 7. mars 1926.
- . ■■e.g'.n i.." jbjii■ 'jitjl.'- . Tg—t i— j i ■ — ■ ’rrawMcrrg-Mww—amcr——————mn————
Silfnrbrúðkanp Hollandsdrotningar.
Fyrir skemstu átti Vilhelmína Hollandsdrotning silfurbrúð-
kaup, og var þá þessi mynd tekin af .þeim hjónunum. Maður henn-
ar heitir Henrik, og var hertogi af Mecklenborg-Schwerin. Þau
éiga eina dóttur, setai Juliana heitir, og er hún ríkiserfingi. Vil-
helmína drotning er mjög ástsæl meðal þegna sinna, og þykir góð-
ur ríkisstjóri. Maður hennar er og talin mesti stjórnmálaspek-
ingur, og var eigi síst hoiium að þakka, að Hollendngar gátu
stýrt farsællega fram hjá því, að lenda í ófriðnum mikla.
En það er frá honum að segja,
er hann komst út úr bænum, a§
hann tók á rás með hnífinn í
liendinni og á sokkaleistunum, og
var morguninn eftir komið að hon
um í fjóshlöðu á bæ einum, stór-
um utar í sveitinni. Hafði hann
hlaupið 13—14 bæjarleiðir á sokk-
unum — og altaf með hnífinn
Hann fanst um vorið í hlöðunni.
Eftir þetta stóð mönnum nokk-
ur stuggur af Birni, svo sem von-
legt var. En ekki varð hann að
ineini síðan. Var hann frá því oft-
ast meinlaus eins og lamb og t.
d. börnum hinn blíðasti. En þó
var hann í þeirra augum ílestra
ægileg vera. Og kvenfólki mörgu
var lítið um hann gefið — þótti
liann ferlegur og til alls líklegur.
IV.
A flakki Björns var hann notað
ur til ýmissa vika á bæjum þeim,
sem hann stóð eitthvað við á.
Eij heldur þótti hann þungur til
líkamlegrar vinnu. En gengi hann
að starfi, afkastaði liann oft
verki 2—3 meðalmanna, og þó
stundum betur, svo var hann
mikilvirkur og aðgangsharður. Má
sein dæmi þess nefna, að eitt sinn
bað húsfreyja ein hann — sú
sama og hann veitti áverkann —
að bera í hús taðhlaða, er stóð á
túni skamt frá bænum. Björn
svaraði því heldur fálega, en ljet
þó tilleiðast. Og heimtaði þá
stærsta pokann, sem til var á
heimilinu. Var honum fenginn
tunnupoki og var það mikið ílát
að bera tað í. En Birni nægði
ekki slík smáskjóða. Varð hús-
frevja að sauma saman tvö stærð
ar brekán. Og tróð Björn það ílát
fult af taði og bar ljettilega í
hús ferð eftir ferð. Og oft kom
það fvrir, að hann bar í einnií
ferð 3—4 poka af mó langa leið
— kvað ekki gerandi ferð með
minna. Mætti margar sögur segja
af 'kröftum Björns, ef þeir skýrðu
frá, sem voru honum kunnugast-
ir. En þó mun fæstum hafa verið
ljóst alt afl hans, því maðurinn ;
var latur og tók sjaldan eða aldr- t'
ei á því, sem hann átti til.
V.
En svo írábrugðinn sem Björn
var öðrurn mönnum í líkamlegri
vinnu, var hann þó enn einkenni-
legri andlega. Mátti að vísu segja,
að sá sjerkennileiki stafaði að
nokkru léyti af þeirri truflun
sálarlífsins, er hann varð fyrir,
og áður er frá sagt. En þó urðu
ekki allir hættir hans og andleg
frábrigði frá öðrum mönnum
rakið til þeirrar rótar.
Eitt var lestrarfýsn hans og
söfnunarnáttúra á gjunlar bækur
bg handrit. Bar hann jafnan með
sjer, eins og áður er á vikið, mik-
ið safn af þessu hvorutveggja, og
var þá oftast lesandi eða skrif-
andi meðan hann stóð við á bæj-
um. Og etkki var það ósjaldan,
að hann setti sig niður bæja á
milli, tæki bók úr barmi sínum og
'læsi langar stundir. Oft urðu
rnenn, einkum ungt fólk, að skrifa
fyrir hann langt mál, ýmist bund-
ið eða óbundið, annaðhvort frum-
samið eða upp úr bókum.. En
venjulegast þótti það frumsamda
heldur torskilið, öðrum mönnum
en Birni sjálfum. Ekki nægðu hon
um þær bækur, sem hann átti
sjálfur eða hafði meðferðis; hann
þurfti líka að fá að skoða og
lesa þær, sem til voru þar sem
hann kom. Mun engum manni í
hreppnum hafa verið kunnugra
um bókaeign hvers bæjar en hon-
um. Og fáa menn hefi jeg sjeð
handleika bækur með meiri and-
ag't og virðingarsvip en hann, ef
hægt hefði verið að segja, að
nokkurn tíma kæmi andagtarblær
á andlit Björns.
Langt mál mætti skrifa um sum
tilsvör og orðtæki Björns. En
bæði er það, að til þess er ekki
rúm hjer og sumt fallið í gleym-
sku. Hann gat verið svo slingur
í svörum, að munnhvötustu og
orðsnjöllustu menn urðu að láta
undan síga í viðræðu við hann.
En hinu verður heldur ekki neit-
að, að stundum rann upp úr hon-
um sú lokleysa, að flestum var
varnað máls og svara. Hann mun
þá hafa verið að ofbjóða mönnuir.
í flestum er sú tilhneiging nokk-
uð rík að vera öðrum ofjarl. —
Björn gat ekki verið það nema
með afli sínu og andlegum an-
'kannahætti. Aflinu beitti hann