Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1927, Page 2

18
LtóSBÖK Mö BNLLAÐSLNa
23. jan. ’27.
Skipverjar horfðu á þá fjeLiga
berjast við dauðann rjett utan við
borðstokkinn, en þa,ð ljetu þeir
ekki á sig fá. — En í landi sáu
menn aðfarirnar og var skotið
fram tveimur bátum til þess að
reyna að bjarga þeim fjelögum. Þá
er bátar þessir voru komnir miðja
vega milli lands og skips, var svo
að sjá, sem skipverjar iðruðust
framferðis síns, því að þeir gerðu
sig líklega til þess að skjóta út
björgunarbáti. Bn þó hættu þeir
við það aftur og fleygðu út kaðb
og bjargliring til hinna druknandi
manna- Þá voru sokknir þeir 3,
sem ekki náðu í bátinn. Þeim Jóni
Gunnarssyni og Guðjóni tókst að
ná í bjarghringinn, en Hannes
Hafstein náði í kaðalinn og brá
honum utan um sig. Mátti ekki
tæpara standa, því að um leið o§
hann hafði bundið sig þannig,
leið yfir hann. Var hann örmágna
af sjávarkulda og áreynslu og
vissi ekki af sjew fyr en nokkru
síðar. Höfðu skipverjar þá dreg-
ið hann og hina 2 upp á þilfar.
Lágu þeir þ.ar milli heims og helj-
ar þangað til bátarnir komu frá
landi. Með þeim fluttust þeir í
land og voru borniír heim til Matt-
hiasar Ólafssonar í Haukadal.
Þegar. er skipið hafði losnað við
menn þá, er björguðust, ljet það
í haf og höfðu menn ekki meira
af því í þ.að sinn. Bjuggust marg-
ir við, að ekki yrði hægt að hafa
hendur í hári sökudólganna, því
að þeir höfðu málað yfir suma
stafi í nafni og númeri skipsins.
Gátu þeir sýslumaður eigi iesið
.annað en þetta:
O-YALI H 42.
Á þessum árum var. hjer eng-
inn ritsími nje talsími og bárust
því fregnir seint og illa yfir land-
ið. En hjer stóð svo á, að skip
kom frá Vestfjörðum hingað til
Reykjavílavr fáum dögum seinna
og flutti fregnir af þessum
atburði- •— Hinn 26. októb°r
sigldi Tíryggvi Gunnarsson bank.a-
stjóri hjeðan með „Laura“ til
Kaupmannahafnar og hafði frjett
um atbiwð þennan rjett áður en
hann fór. „Laura“ kom til Kaup-
mannahafnaæ 8. nóv. og þann
sama dag varð Tryggva gengið
þar inn á veitingahús. Þar voru
dagblöðin til sýnis og í þeim sá
Tryggvi smáfrjett um það, að
enskur botnvörpungtw, „Royalist“
.að nafni, hefði verið tekinn að ó-
löglegum veiðum hjá Jótlands-
skaga og fluttur til Frederiks-
havn.
Sagan um viðureign Hannesar
Hafstein við botnvörpunginn á
Dýrafirði, var .Tryggva enn í
fersku minni, þa*r sem hann hafði
hejTrt iiana rjett áður en hann
steig á skipsfjöl í Reykjavík. —
Kemur honum þá undir eins til
hugar,- Þetta skyldi þó aldrei vera
sama skipið? „■— OYALI----------“
hjet það —- og mun þá eigi hafa
vantað R fyrir framan og ST fyr-
ir aftan — að málað hafi veæið
vfir þá stafi?
Tryggvi ljet ekki við það sitj i
að draga þetta tvent saman í
huga sínum. Hann símaði þegar
til Ólafs Halldórsson.ar, sem þá
var á íslensku skrifstofunni í
Kaupmannahöfn, og sagði honum
frá grun sínum. Ólafur var held-
ur eigi sá maðu*', að hann hleypti
þessu frarn ,af sjer, hversu ótrúlsg,
sem honum hefir sagan virst. —
Hann sneri sjer þegar til hmna
dönsku stjórnarvalda. Þá var svo
komið, að Nilsson skipstjóri á
„Royalist“ hafði gengið inn á sætt
í F»rederikshavn fyrir landhelgis-
brot og var í þann veginn að fara
þaðan. Stóð aðeins á því, að hann
hafði eigi fengið skipsskj'ölin af-
hent- Var hann nú kyrsettur að
nýju °g kom þá upp úr kafinu,
að þetta var sama skipið sem
valdið hafði manndrápunum á
Dýrafirði 10. október þá um haust-
ið. Voru nú þríjr .af skipverjum,
Nilsson skipstjóri (sænskur), Polm
grén stýrimaður og Rugaard mat-
sveinn settir í varðhald og mál
höfðað gegn þeim.
Vegir forlaganna eru órannsak-
anlegir.
Eftir hermdarvarkið á Dýr.afirði
lætur skipið í haf og bjó.st víst
enginn við því, að hægt mundi
að hafa hendur í hári sökudólg-
anna. En það er alveg eins og
forsjónin hafi ætLast td þess að
málið kæmist upp. Nilsson fer ut-
an, en getur eigi stilt sig um að
fara í landhelgi Danmerkur. Þa«'
er hann tekinn. Tryggvi Gunnars-
son siglir um sarna leyti, en frjett-
ir áður á skotspónum um Dýra-
fjarðarslysið. Af tilviljun írekst
hann á frjettina um landhelgis-
brotið hjá Jótlandi, og dettur það
þegar í hug — sem fæstum mundi
þó haf.a hugkvæmst — að hjer sje
sama skipið og var á Dýrafirði.
Ef honum hefði eigi dottið það
í hug og ef þeir Ólafur Halldórs-
son hefði eigi báðvr brugðið eins
fljótt við og þeir gerðu, mundi
'Nilsson hafa sloppið frá Frede-
rikshavn. Er það undarleg atvika-
keðja, sem verður þess valdandi,
að sökudólgunum er náð.
Skal nú fljótt yfir sögu fa*'ið
í bili. Hinn 27. mars 1900 voru
þeir fjelagar þrír dæmdir í und-
irrjetti, Nilsson í 18 mánaða betr-
unarhússvinnu, 3000 kr. sekt til
landsjóðs fslands og 200 kir. sekt
til ríkissjóðs D.ana fyrir landhelg-
isbrot hjá Jótlandi um haustið.
Stýrimaður var dæmdur í 3 x 5
daga upp á vatn og brauð, og mat
sveinn í 4 x 5 daga upp á vatn
og brauð.
Svo fór málið til hæst.arjettar í
Danmcrku. Var Nilsson þá dæmd-
ur í tveggja ára betrunarhúss-
vinnu; 3000 kr. skyldi hann greiða
landsjóði íslands, og ríkissjóði
Dana 200 kr. Auk þess skyldi
hann greið.a Hannesi Hafstein 750
kr. í skaðabætur og ekkjum 2
þeirra manna, e," druknuðu, ann-
ari 3600 krónur, en hinni 1100 kr.
Dómur hinna var staðfestur í
hæstarjetti, en Nilsson v.ar dæmd-
ur til þess að flytjast af landi
burt eftir úttöku hegningar, vegna
þess að hann var útlendingnr,
Svíi.
Vitum vjer nú eigi hveirnig fór
með hegningu Nilssons, en hitt er
víst, að hann er kominn til Eng-
lands öndverðan vetur 1901 og
fær þar nýtt skip til forráða. —
Hjet það „Anlaby“. Sigldi hann
því skipi þegar til veiða hjá ís-
landsströndum.
Um miðjan jan. 1902 sáust tveir
botnvörpungar undan Grindavík
og voru þar að veiðum, sjálfsagt í
lándhelgi. Um kvöldið gerði af-
spyrnurok á landsunnan og dimm-
viðri. Æsti þá mjög sjó þar syðra,
eins og vant er, þótt í hægar.a. veðri
sje. Hættu skipin þá veiðum sam-
tímis og hjeldu til hafs.
Af afdrifum þeirra er það að