Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1927, Síða 6

22
LBOÓK MOB«tJNBLAf>*INS
23- jftn. ’27.
Chang Tsun Chang, yfirforingja í
Shantung-fylki. Það er mælt, að
Sun hafi fengig loforð um liðsstyrk,
150 þús. manna.
Ctlendingahatrið.
Chang Kai Shek er í rauninni
blóðrauður Bolsi og hann ætlar sjer
að svifta útlendinga öllum þeim
sjerrjettindum, er þeir hafa haft í
Kína. Var því eigi nema eðlilegt, að
útlendingahatrið brytist út í ljósum
loga undir eins og hann fór á kreik
og magnaðist smám saman eftir því,
sem hann vann fleiri sigra. Sjer-
staklega hefir borið mikið á þessu
í borginni Hankow. Þar er mikið af
útlendingum og eiga Englendingar
þar sjerstaklega mikilla hagsmuna
að gæta. Þeir settu þar sjólið á land
til að verja borgarhluta sinn og
herskip voru þar á ánni, en þegar
lýðurinn gerði sig líklegan til þess
að ráða á Englendinga, vildu þeir
ekki skjóta á hann. óttuðust þeir
eftirköstin. En lýðurinn heimtaði,
að hermenn Breta færu um borð í
skipin og varð svo að vera. Her-
menn Chang Kai Sheks tóku þá að
sór vernd borgaranna í þeim borg-
arhluta, en lýðurinn reif niður öll
strætisvirki, sem Bretar höfðu gert
sjer. Sáu Bretar sjer þá nauðugan
einn kost að senda þangað fleiri
herskip og flugvjelar. Prakkar, Jap-
anar og Bandaríkjamenn hafa einn-
ig sent þangað herskip og til fleiri
borga í Kína til þess að vernda
þegna sína.
Afstaða stórveldanna.
Rjett eftir jólin sendi utanríkis-
ráðunevti Breta tilkvnningu til
allra þeirra ríkja, er skrifuðu und-
ir Washington-samþyktina (um
íhlutun í Kína). Er þar farið fram
á það, að samningsríkin gefi út yf-
irlýsingu um það, að J)au sje fús
á að endurskoða samningana við
Kínverja og íhuga öll deilumálin,
undir eins og komin sje á sú stjórn
i Kína, sem stórveldin geti viður-
kent. Hafa Belgar, Prakkar, ítalir,
Japanir og Bandaríkjamenn fallist
á þetta. Síðan gerðu Bretar full-
trúa sinn, Miles Lampson, á fund
Chang Tso Lin með þá málamiðl-
an, að Kínaveldi yrði skift í tvrö
riki og skyldi Yangtse-áin skifta
ríkjum. ykyldi Chang Tso Lin
stjórna norðurríkinu, en Chang Kai
Sliek suðurríkinu. En það var ekki
við það komandi. Cliang Tso Lin
benti Lampson á það, að það hefði
aldrei komið fyrir, að Suður-Kín-
verjar næði völdum* í landinu, en
það hefði þráfaldlega komið fyrir
um Norður-Kínverja.
Síðan fór Chang Tso Lin til Pek-
ing tíl þess að mynda þar stjórn,
því að stjórnin Jrar — sem í raun-
inni hefir eigi verjð nein stjórn
síðari árin — hafði sagt af sjer.
Er J)að ætlan manna, r<ð Chang
muni ætla að endurreisa keisara-
dæmið, annaðhvort með því að setja
einhvern af gömlu keisaraættinni í
hásæti, eða að gera sjálfan sig að
keisara.
Chang Kai Shek ávarpar
U. S. A.
Ut af tillögum Breta liefir Kan-
ton-stjórnin sent Kellogg, utanríkis-
ráðherra U. S. A., skeyti. — Segir
stjórnin, að afstaða stórveldanna
sje aðeins til þess að lengja borg-
arastríðið, og tefji þannig fyrir því,
að Kína verði frjálst og óháð út-
lendingum.
Jafnframt tilkynti stjórnin kon-
súlum útlendra ríkja í Ilankow, að
i'rá 1. jamáar mundi hún heimta
2%% toll af öllum innfluttum
nauðsynjavörum og 5% af óhófs-
vörum.
Eftir þetta var sendiherra U. S.
A. í Kína kallaður lieim til skrai's
og ráðagerða, en í þinginu kom fram
tillaga um það, að Bandaríkin
semdu sjerstaklega við Kína, t. d.
nm sjerrjettindi og rjett Kínverja
. til þess að ákveða sjálfir alla tolla.
Ummæli
breskra stjórnmálamanna.
Mac Donald liefir vítt bresku
stjórnina fyrir það, að liafa eigi
þegar viðurkent Kanton-stjórnina
í Kína. Hún sje nú hin eina löglega
stjórn þar í landi. Lloyd George
hefir líka ávítað stjórnina fyrir
framkomu hennar gagnvart Kín-
verjum. ,,Hvað er það, sem Kín-
verjar eru nú að gera? Ekkert ann-
að en það, sem hver þjóð, er frjáls
vill vera, er skyldug til, ef hún ber
nokkra virðingu fvrir sjálfri sjer,“
segir hann,
KEISARASKIFTI
I J A P A N.
Yoshihito Japanskeisari andað-
ist á jóladaginn, eftir margra ár.a
vanheilsu. Tók þá við iríki sonur
hans Hirohito, sem í raun rjettri
hefir verið ríkisstjóri hin síðari
árin.
Yoshihito keisari.
Yoshihito kom til ríkis 1912 og
hefir verið nýtur tríkisstjórnari.
Hann hefir .að vísu eigi haft jafn
mikil völd og forfeður hans, enda
þótt alt framkvæmdavald eigi að
vera hjá keisar.anum, samkvæmt,
Sadako keisar.aekkja.
stjórnarskránni 1889. Öldungaráð
ið (Genro) hefiir nú mest völd í
xúkinu og á seinustu árum er þing
ið farið að láta nokkuð til sín
taka. Sumarið 1921 ferð.aðist keis-
arinn til Evrópu og hafði enginn
Japanskeisari gert það fyir. Braut
það í bág við aldagamlar reglur