Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1927, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
187
30. Þenna veg sóttu þeir konurn ■
ar með sínum börnum án hand-
t'æra, o? þetta veitti þeiin auðvelt.
En })á þeir þóttust það ekki auð-
veldlega sótt geta, skutu þeir að
í hel, svo fólkið datt fyrsagðan
veg ofan úr höinrunum.... Sumir
sátu þar eftir í hel skotnir sem lif-
andi vœru.“
í tvo daga (17. og 18. júlí) voru
víkingar að ræna eyjaripir. Fólkið,
sem þeir hertóku, var flest hnept
í fjötra jafnharðan og síðan rekið
sem búsmali niður til Di'mskuhúsr.
Var þar svo margt fanga, að þrjú
húsin tóku ekki meira og stóð þó
maður við mann. Unglingspiltur
nokkur smeygði sjer niður milli
fólksins og skreið eftir gólfinu
millum fóta manna út að litlu
ræsi. Komst hann þar út og un
ræningjum. En þeir fóru nú að
velja úr fólkinu það sem þeim
þótti vænst, eins og þegar fje er
dregið sundur í rjett. Þeir,' sem
valdir voru úr, voru fluttir á báta
og síðan neyddir til að róa um
borð í foringjaskipið. þegar þang-
að kom, hittu þeir fyrir fólkið,
sem hertekið hafði verið eystra,
og voru karlmenn allir enn í bönrl-
um. Bjuggust Vestmannaeyingar
við, að þejr mundu sæta söm.i
meðferð, en ]>að var eigi, heldur
voru Austfirðingar nú leystir og
öllum gefinn matur og drykku>-.
Urðu Austfirðingar fegnir, ]>ví að
þeir höfðu hvorki bragðað vott nje
þurt síðan þeir voru herteknir.
Sætti enginn maður illri meðferð,
eftir að um borð var komið, nema
sjera Olafur. Hann var leiddur
fyrir Moratli Flaming foringja,
bundinn á höndum og fótum,
klæðflettur og síðan barði for-
inginn hann með kaðli svo inisk-
nnnarlaust, að ]irestur gat. varla
hljóðað seinast. Þá skipuðu þeir
lionum að segja sjer til peninga
á eyjunum og livar fjárvon væri,
en hann sór og sárt við lagði, að
hann ætti enga peninga og vissi
eigi til að aðrir ætti þá. Með það
var honum slept.
Nú er hð segja frá sjera .Jóni
Þorsteinssyni þar sem hann sat i
hellinum. Voru þar hjá honum
Margrjet kona hans, Margrjet
dóttir hans og Jón yngri (Jón
eldri var ekki heima um þetta
Jeyti). Þar var ennfremur aldr-
aður maður, próventukarl hjá sra
Jóni, er Snorri lijet Eyjólfsson.
„Sjera Jón prjedikaði fyrir sínu
fólki og lmggaði það. Síðast las
hann litaniuna.“ En Snorri karl
toldi ekki inni í hellinum og var
sífelt að rápa úti fyrir. Prestur
bannaði iionuni það, en hinn
skeytti því ekki. Einhverju sinni
er jirestur gekl^ fram í hellirinn,
sá hann livar blóðlækir runnu inn
á hellisgólfið. Gekk hann þá út
og fann Snorra höfuðlausan úti
fyrir hellinum. „Höfðu ræningjar
sjeð hann og skutu af honum höf
uðið, og hefir hann verið þeim
skalkum svo sem ávísun til hell-
isins. Gekk þá sjera Jón Jnn aftur,
segjandi þennan atburð, skipaði
og ámiuti alla að biðja almátt-
ugan guð sjer til hjálpar, því nú
mætti það sjá, hvar komið væri
og iiver óþjóð að því drifi. Strax
eftir þetta stefndu þessir blóð-
hundar að hellinum, svo hann
heyrði þeirra fótadunk. Þá mælti
hann: Þar koma þeir, Margrjet!
með sínu fótasparki'. Nú skai
óskelfdur í móti þeim ganga. Hún
hað hann guðs vegna ekki frá sjer
að fara.“
I því bili komu ræningjar að
hellinum og er sagt að í för með
þeim hafi verið þorsteinn sá, sem
fvr er nefndur. Þegar liann sá
sjera Jón, mælti hann: „Því ertn
h.jer sjera Jón? Skyldir þú nú ekki
vera heima í kirkju þinni!“ Prest-
ur svaraði: „Jeg hefi verið ])ar í
morgun.“ Þá er maút að Þor
steinn hafi sagt: „Þú skalt ekki
vera þar á morgun.“ Hjó ]>á » nn
af ræningjum í höfuð sjera Jóni,
en hann breiddi út hendurnar og
mælti: „Jeg befala mig mínum
guði, þú mátt gera það frekasta.“
Hjó ræninginn þá annað högg, ei
sjera .Tón mælti: ,2Jeg befala mig
mínum lierra Jesu Christo.“ Mar-
grjet kona hans skreið þá að fót-
um illmennisins og greip um knje
hans grátandi, en liann blíðkaðist
ekkert við það og hjó þriðja högg-
ið og klauf höfuð sjera Jóns. Það
seinasta, sem menn heyrðn prest
segja, var þetta: „Það er nóg.
Herra .Tesú! meðtak þú minn
anda.“ Þannig Ijet sjera Jón líf
sitt og varð harmdauði öllum er
hann þektu. Upp úr hellinum var
dálítil smuga. þar leyndust tva-r
Eftir símfregnum, er mönnum
kunnugt um liið mikla bankahrun,
sein varð í Japan í vor. Það var
hinn mikli Suzukibanki, sem varð
að stöðva útborganir sínar og af-
leiðingin varð sú, að ríkisstjórnin
ljet loka ölluni bönkum í landinu
í tvo daga. Aðaleigandi stórbank-
ans er frú Jone Suzuki, og var
hún áður talin ríkasta kona í
heimi. Var hún atkvæðamikil og
óvægin og hafði mörg járn í eld-
inum. Urðu því margir öfundar og
liatursmenn hennar og varð liún
fyrir sífeldum ofsóknum þangað
•
til þær báru þennan árangur. En
um leið lá. við sjálft, að öll fjár-
málastarfsemi í landinu stöðvað-
ist og alt færi í kalda •kol.
Myndin hjer að ofan er af frú
Suzijii.
konur, er sáu alTan þennan atburð
og heyrðu hvað fram fór. ITafa
þær sagt frá þessu.
Þegar sjera .Tón var fallinn,
gri]iu ræningjar fólk hans og
drógu það niður að Dönsku-hús-
um þangað sem hitt fólkið var
fyrir. Sagan se'gir, að Þorsteinn
hafi fengið niakleg málagjöld hjá
Tyrkjum fyrir svik sín, því að
þeir hafi hengt hann á hásiglunni
á foringjaskipinu áður en þeir
ljetu í haf.
Tyrkir fluttu nú um borð alt
það fólk, er þeim þótti slægur í
vera, eigi síður börn en fullorðna,
eigi síður konur en karla. En
nokkra höfðu þeir rekið inn í hús-
in, sem ]>eim þótti enginn mann-
dómur í vera. Kveiktu þeir nii
eld í húsunum og brendu alla inni
er þar voru; en er þessir veslingar
reyndu að skríða út úr bálinu,
stjökuðu ræningjar við þeim með
spjótsoddum og hrundu þeim inn t