Lesbók Morgunblaðsins - 22.07.1928, Blaðsíða 1
29. tölublað. Suntiudaginn 22. júlí 1928. III. árgangur.
Frá Tammany Hall —
til „Hvíta hussins“.
Eftir Naboth Hedin.
Alfred Smith.
Það er vart hægt að hugsa sjer
meiri ókosti á forsetaefni í Banda-
ríkjunum, én að maðurinn sje ka-
þólskur, í öðru lagi andbanningur
og í þriðja lagi meðlimur í Tamm-
any Hall, þessum fjelagsskap
demokrata í-New York, sem um
öll Bandaríkin er talinn lifandi
ímynd siðspillingar.
Og þó hefir Albert Smith, rík-
isstjóri í New York, alla þessa
ókosti, en þrátt fyrir það' liefir
hann verið tilnefndur sem forseta-
efni demokrata, með yfirgnæfandi
meiri hluta atkvæða. Þetta kann
að þykja undarlegt og mun í
sumra augum líta svo út eins og
demokratar ætli sjer ekki að ná
í völdin, heldur vera í andstöðu
við stjórnina næstu fjögur árin.
Svo er þó eigi. Demokratar liafa
fullan áhuga á því að ná í völdin,
og „A1‘ ‘ Smith var langlíklegasti
maðurinn, sem þeir gátu teflt
fram. Og enginn annar en hann
mundi hafa skotið ,republikönum‘
slíkum skelk í bringu og neytt
þá til þess að velja úr sínum hópi
þann manninn, sem líklegastur er
til þess að vinna að almennri vel-
ferð í landinu.
Skýringin á þessu er sú, hver
afreksmaður „Al“ Smith er. Mætti
í þessu sambandi minnast orða
John Burns er hann sagði: „A man
is a inan, for a’ that and a’ that.“
Því að ef það er satt, sem einn af
kunningjum mínum, blaðamaður
við „Daily Eagle“ í Brooklyn,
skrifaði í „Life“ nýlega, að Her-
bert Hoover væri sjálfur minni
heldur en hæfileikar hans saman-
lagðir, þá er hitt jafn satt um
Smith að hann sjálfur er meiri
lieldur en hæfileikar hans saman
lagðir. Hann er stórmenni, brenn-
aridi áhugamaður, sem hleypir
eldi í aðra, fæddur til að vera
foringi.
Þótt undarlegt kunni að virðast,
þá sýnist svo sem fleiri slíkir menn
spretti upp af stofni keltnesku
og latnesku þjóðflokkanna, heldur
en germanska kynstofninum. Jeg
tek til dæmis menn eiris og
Aristide Briaiul, David Lloyd
George og Benito Mussolini. Jeg
hefði máske átt að bæta slafneska
kynstofninum við til þess að geta
nefnt Lenin líka, en þessi nöfn
ætti að nægja til þess að menn
viti hvað jeg á við: Menn, sem
liafa fengið Ijelegt uppeldi, enga
eða litla mentun hlotið, oft ósje-
legir ásýndum, eiga ekki til neinna
merkismanna að telja, fátækir og
hafa livorki erft eignir nje aðstoð
annara, en liafa komið sjer frain
ineð mælsku, meðfæddri lipurð
og snarræði, ekki of viðkvæmir, en
hafa hæfileika til að afla sjer
vina og fá aðra til að hlýða sjer,
og hækka svo sriiám saman í tign-
inni þangað til þeir sýnast sjálf-
kjörnir til þess að stjórna almúg-
anum, sem þeir eru komnir af.
Af fyrverandi forsetum Banda-
ríkja eru J>að aðeins tveir, sem
hægt er að bera A1 Smitli saman
við. Annar þeirra er AndreW Jack-
son, hinn tröllslegi sveitamaður,
sem hrifsaði VÖldin úr höndum
hinna „veleðla þjóðfeðra", sem
voru af sama bergi brotnir og
þeir George Washington, John
Adams og James Madison. Hinn
maðurinn er Abraham Lincoln,
sem var uppalinn í bjálkakofa og
var bátsmaður á Missisippi, hann,