Lesbók Morgunblaðsins - 29.09.1929, Síða 1
^ <«
Þióðminjasafnið.
Rstanö þess og cetlunaruerk
Fyrir skömmu birtist hjer í Les-
bókinni grein um Landsbókasafn-
ið, hlutverk þess og hag. Þar var
sýnt fram á, hve vanmegnugt
safnið væri að gera það gagn, sem
það ætti að gera, meðan því væri
ekki meirj sómi sýndur en ná, og
það hefði ekki meiri fjárráð, en
það hefir haft.
Uppi á lofti Safnahássins svo-
nefnda á Arnarhóli, í þröngum
hásakynnum, undir sáð, er Þjóð-
minjasafn vort geymt. Þegar það
var þangað flutt, var svo til ætl-
ast, að það yrði þar aðeins til
bráðabirgða. Síðan eru liðin 20 ár.
Á þessum 20 árum hefir meira
umrót verið í þjóðlífi voru en á
nokkrum öðrum 20 ánjm síðan
ísland bygðist. Menn hafa kvartað
og kveinað yfir því, að . þjóðin
stæði berskjölduð gegn alskonar
erlendri ómenningu — væri að
týna sjálfri sjer.
Þeir, sem mest tala um þetta
ættu að vera fásir til þess að
berjast fyrir því með hnáum og
hnefum, að Þjóðminjasafn vort
fengi örugga geymslu, og þau
hásakynni sem þurfa, til þess að
það geti komið að fullum notum.
Enn eiga margir erfitt með að
1-oma auga á hvílíkt dýrgripasafn
þjóðarinnar Þjóðminjasafp vort
er. Ef menn eru ekki bærir að
dæma um það sjálfir, þá geta þeir
sótt þann fróðleik sem annan til
átlanda. Því það er segin saga, að
Matthías Þórðarson,
pjóðminjavörður.
þegar mentaðir átlendingar gista
höfuðstað vorn, og kynnast glingri
því og gálgatiinburs-svip, sem hjer
ber mest á, þá rekur þá í roga-
stans, er þeir sjá, hve mikill menn-
ingarbragur andar á móti þeim,
frá liðnum tímum, er þeir skygn-
ast inn í hálfdimm sáðarherbergi
Þjóðminjasafnsins.
Hafið hefir verið máls á því, að
við íslendingar fengjum allmikið
forngripa frá Danmörku, sem
þangað hafa slæðst hjeðan með
ýmsu móti. Horfir það mál að
ýmsu leyti vænlega.
En höllum fæti stöndum við þó
í því máli, meðan við höfum eigi
eldtrygg hásakynni fyrir safn vort
1 jer heima.
Þjóðminjasafnið á að verða skóli
hinnar upprennandi kynslóðar,
þar sem lián getur inndrukkið
í,nda og eðli íslenskrar menning-
ar. Þar eiga menn að læra hvernig
heimilin á íslandi eiga að vera, til
þess þau verði íslensk, en ekki
tins og andlaus skranbáð. — Þar
eiga menn að kynnast smekkvísi
og hugarfari fyrri kynslóða — er
lifðu við margfalt verri lífskjör
en nátímafólkið alment, en
gleymdu aldrei að elska og virða
það sem fagurt var, ljetu aldrei
('rbirgð, kágun og bágindi kvelja
úr sjer meðvitundina um mann-
gildi sitt.
Jeg átti hjer á dögunum tal við
Matthías l'órðarson þjóðminja-
vörð um safnið.
Safninu lýsir hann í fám orð-
um á þá leið, að þar fáist glögt
yfirlit yfir íslenska alþýðumenn-
ingu á síðari öldum. Auk þess sje
þar allmikið kirkjugripasafn, sura-
part frá miðöldum, og ennfremur
nokkuð af munum, er snerta dag-
legt líf manna á fyrstu öldum
sögu vorrar.
Hásnæði það, er safnið liefir ná,
er í alba staði ófullnægjandi. —
Herbergin of þröng, dimm og
óhentug og rámið, sem safnið hef-
ir yfir að ráða, svo lítið, að mikill
hluti af þeim gripum, sem safnið