Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1930, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
237
fjelágs Reykjavíkur. í fyrra tók
hann þátt í Skákþingi íslend-
inga í fyrsta skifti og varð þá
nr. 6—7 í fyrsta flokki, en þátt-
takendur voru þá 12 í þeim
flokki. Hannes Hafstein er
mjog duglegur skákmaður, og
mjög líklegur til að ná enn nú
meiri þroska í skáklistinni, en
hann hefir nú náð, og hefir
hann þáð fram yfir flesta eða
alla skákmenn okkar, að hann
hefir mjög gott vit á skákdæm-
um og öllu sem að þeim lýtur,
og er það honum mikill styrk-
ur í kappskákum eins og að
líkindum lætur. Hann hefir gert
fjölda mörg skákdæmi, og hafa
rr.örg þeirra verið birt í blöðum
hjer, og sum í erlendum skák-
tímaritum, og þótt ágæt. Það
er því fylsta ástæða til að
vænta þess að Hannes verði
íslenskri skáklist til mikils sóma
bar sem saman fer hjá honum
skáldskapargáfa skákdæmahöf-
undarins og framsýni kapp-
skákamannsins, því það er frem-
ur sjaldgæft að skaparinn komi
þeim gáfum báðum fyrir í sama
höfðinu, svo að vel fari á.
Eins og Morgunblaðið hefir
skýrt frá, var haldið hjer í Rvík
síðastliðinn vetur skákmót fyrir
Reykjavík, og þá samtímis
stofnaður skákmeistaratitill fyr-
ir Reykjavík. Þann skákmeist-
aratitil vann Ásmundur Ás-
geirsson, sem er einn af kunn-
ustu skákmönnum hjer í Rvík.
Ásmundur er fæddur 14. mars
1906, og byrjaði að iðka skák
árið 1922. Árið 1924 gekk hann
í Taflfjelag Reykjavíkur og
tveimur árum síðar komst hann
. upp í fyrsta flokk í því fjelagi.
Hann tefldi kappskákir í þeim
flokki árið 1927 og varð þá
efstur af 14 þátttakendum. Á
skákþingi íslendinga í fyrra
tefldi hann við mjög góðan orð-
stír og kepti þar um önnur og
þriðju verðlaun.
Margir sem vel þekkja til
íslenskra skákmanna, telja Ás-
mund einhvern duglegasta
kappskákamann á landi hjer,
og þátttaka hans í ýmsum kapp-
skákum þrjú síðastliðin ár
þendir ótvírætt í þá átt. Ber
margt til þess, og þó einkum
hið óbrigðula stálminni hans
á alt sem hann hefir sjeð á tafl-
borðinu, en það er hvorki fátt
eða smátt, því han-n hefir iðk-
að mikið skák og lesið mikið
skáki'ræði.
Það er aitaf mikill viðburður
Hjalmar Lindroth: Mot-
. satsemas ö'. — Einar Fors
Bergström:. Island i Stöp-
sleven.
Nú í sumar hafa komið út
tvær eftirtektarverðar sænskar
bækur um ísland. önnur þeirra
er eftir Hjalmar Lindroth pró-
fessor í Gautaborg, en hin er
eftir blaðamanninn sænska Ein-
ar Fors Bergström, ritstjóra við
Svenska Dagbladet. Báðar þess-
ar bækur eru þannig ritaðar,
með svo mikilli þekkingu og
skarpskygni, að menn ættu að
gefa þeim gaum hjer heima.
Báðar eru þær prýðilega úr
garði gerðar, og í þeim er fjöldi
ágætra mynda, frá íslensku
þjóðlífi og atvinnuvegum.
Þegar menn líta á titilinn á
bók Lindroths prófessors, er
hann nefnir „Motsatsernas Ö“,
munu margir líta svo á, að hann
eigi þar við undarlegt sam-
bland af frosti og funa —
titillinn bendi á andstæðurnar
í náttúru landsins.
En strax í innganginum vek-
ur höf. athygli manna á því, að
hjer sje eigi fetað í margtroðn-
ar slóðir. Hann bendir rjettilega
á, að flestir íslandsfarar .hafi
þangað farið til þess að virða
fyrir sjer og rannsaka náttúru
landsins, en skeytt minna um
að gefa gætur að því, sem gerð-
ist og gerst hefði í þjóðlífinu.
Bók hans er undantekning. —
Hann ritar aðallega um þjóðina,
um þjóðareinkenni vor, lífskjör
fyrr og síðar, atvinnuvegi og
menningu og tungu.
En höf. hefir sjálfur þá „sjer-
hjá lítilli þjóð að eignast nýja
meistara, á hvaða sviði sem et.
Það er því skylda allra góðra
manna að viðurkenna yfirburði
þeirra, og hvetja þá á allan
hátt til frekari starfs og dáðá
til sæmdar landí og þjóð,
stöðu“ að hann kann íslensku til
fullnustu. Hann er gagnkúnrt-
ugur íslenskum bókméntiim ög
sogu, og Íes með eftirtekt ÍS-
lensk blöð og tímarit, fyígist
með í öllu því, sem gérist hjer
á landi, virðir það alt fyrír Sj§r
með velvilja til þjóðarinnar ög
glöggskyfeni áhorfandans;
Andstæðurnar sem hanii á
við, er hann gaf bók sinni nafn,
munu eiga við andstæður íþjóð-
lífinu eins og það er nú, þar
sem nútíð og fortíð mætast svo
að segja á öllum sviðum.
Höf. kemst að orði á þessa
leið í inngangi bókar sinnar:
,,Hinar norrænu frændþjóðir
eiga að hafa áhuga fyrir því, að
fylgjast með í viðburðanna rás
á íslandi. Við höfum eitt sinn
staðið á sama stigi og íslending-
ar, byrjað svo að segja á sama
stað. En á íslandi hefir svo
margt gamalt haldist við lýði
fram á seinustu tíma, sem við
teljum að eigi heima í mikið
einfaldara lífi. Baráttan milli
þess gamla og nýja á mörgum
sviðum hefir þar verið háð á
aðeins fáum áratugum, og sum-
staðar þar sem breytingin er
örust, hefir hún staðið yfir nú
síðustu árin.“
Höf. bendir og á, að sú spurn-
ing sje hjer sívakandi, að hve
miklu leyti eigi að byggja þjóð-
líf vort á hinum gamla grund-
velli, og hve mikð skuli hirt af
hinu nýja — og hvaða meðalveg
skuli rata.
Er hann hefir varpað fram
þeirri spurningu, leiðir hann les-
andann jnn á ótal svjð hina
——<-:m>----
Tvær sæiiskar bækur um fsland.