Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1933, Blaðsíða 6

374 TÆSBÓK MORGUNBLAÐSINS
Chaplin.
Mœlt er að Charlie Chaplin ætli afi
'íii'tawt fransk-amei ísku kvik-
myndakonunni Paulette (Sodard.
Iljer er mynd af þeim.
Marconi og frú
ferðuðust vestur um haf til þess
að skoða Chicagosýninguna. —
Mvndin er tekin af þeim um borð
i ítalska Atlantshafsskipinu ,Conte
di Savola' tá leiðinni vestur.
nrnar háðar á sama streng, sín á
hvorum enda- Um leið og ífærurn-
ar voru settar í hvalinn rauk hann
á stað með bátinn með svo mikilli
ferð, að báturinn ætlaði að fara í
kaf Þorðu menn ]iá ekki annað en
sleppa, en gættu þess ekki, að pilt-
urinri var innan í lykkjunni. Kipti
strengurinn honum fyrir borð og
sást hann aldrei síðan-
Það er enginn efi á því að áður
fyr hefir öft orðið marintjón við
grindaveiði, og enn ltemur það
fyrir að menn farast, eða slasast
svo, að þeir bíða þess aldrei bætur.
Einhver sorglegasti atburðurinn,
sem orðið hefir hjer í Eyjum,
skeði í Sandvík 13. febrúar 1915.
Þar fórust 14 röskir menn á besta
aldri en ættingjar þeirra stóðu í
fjörunni og horfðu á, en gátu enga
hjálp veitt-
Eins og áður er getið fylgir ljett
ir oft grindum. T. d. sást grinda-
vaða í febrúar 1882 frá Norðurdal
og var talið að í henni væri 100
liveli. En með þessari vöðu voru
að minsta kosti 1000 ljettar, er
óðu suður í gegn um Hestfjörð,
en grindin fór út um Kolturs-
Mind. Vegna brims var ekki ýt-
andi, hvorki í Norðurdal nje Suð-
urdal.
Grindanót var tekin til notkun-
ar í Vestmanna árið 1843. í 150
ár þar áður höfðu þar aðeins verið
drepnir 2169 hvaiir, en nú brá syo
við að á árunum 1843—1882 voru
þar drepnir 6848 hvalir.
Mælt er að stundum hafi það
komið fyrir að hvífingar hafi sjest,
og fari ýmist sjer, eða með grind-
inni. Áður fyr hugðu menn að það
væri „gjörningar eða Sataiu
hrekkjabörgð“, en nú vita menn
að þetta er sams konar hvalur og
veiðist í Grænlandi, en hefir vilst
liingað.
Hinn 28. jvilí 1904 voru 156
grindahvalir drepnir í Fám.jin. Frá
þeirri veiði er svo sagt:
— Það var merkilegast við þessa
veiði, að nú var vjelbátur notaður
í fyrsta skifti til þess að reka
grindina. Hann var með í rekstr-
inum alla leið frá Sumbö til Fami-
en og kom að miklu gagni að sögn.
Þegar verst gekk með reksturinn
sneri báturinn skut að hvölunum
og fældust þeir þá skrúfuganginn.
Það hefir stundum komið fyrir,
að hvalir hafa hlaupið sjálfkrafa
á land og sprungið ])ar, en það er
sjaldgæft.
Hinn 29. nóv. 1906 var grinda-
boð sent með síma í fyrsta ,sinn.
Var það um grindv sem króuð var
inni á Kaldbaksfirði um nóttina
og drepin daginn eftir norður í
Hvalvík.
Arf^engi.
Thomes Hunt Morgan fær Nobels-
verðlaunin fyrir rannsóknir sínar.
Thomas H- Morgan, amerískur
prófessor, hefir fengið læknisfræði-
verðlaun Nobels fyrir rannsóltnir
sínar á arfgengi. Þessar rannsókn-
ir hefir liann framkvæmt á ban-
anaflugunni (Drosophila melano-
gaster) og þetta btla kvikindi, sem
fæstir höfðu gefið gaum áður, er
nú orðið heimsfrægt og myndir al'
því og Morgan eru í blöðum og
tímaritum um allan heim.
T. H. Morgan.
Fyrir berum augum lítur ban-
anaflugan út eins og svartur dep-
ill, en sje hún skoðuð \ smásjá,
sjest að skrokkurinn er brúnleitur,
vængirnir gagnsæir og augun út-
standandi og eldrauð. En árið 1910
rakst prófessor Morgan á banana-
flugu með hvít augu. Og með
skarpskygni vísindamannsins sá
hann að hjer var lykillinn að því
að skilja arfgengi. Og með því að
láta hvíteygðu fluguna auka kyn
sitt með annari rauðeygðri og af-
afkomendur þeiri'a eftir það, fann
hann í skiftingunni á rauðeygðum
og hvíteygðum afkomendum það
náttúrulögmál, sem gefa mun hinn
víðtækasta skilning á arfgengi.
Svo má virðast sem það sje
tilviljun ein að Morgan valdi ban-
anafluguna til rannsókna sinna.
En hann hefði tæplega getað fund-
ið heppilegra kvikindi til þeirra
Er það sjerstaklega vegna þess
livað viðkoman er ör hjá þeim. A