Lesbók Morgunblaðsins - 29.08.1937, Side 6

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Vitni Krists og trúarinnar.
IíörH' ern tnihueigð, ojr eldra
fólk er trúlmeifrt. Un<r.liu«rar ’ og
yngri meini eru oft í uppreisnar-
liug til trúmálamia. Þeir tala um
þau eins og ástamál. Efasemdir,
kæruleysi og jafnvel afneitun, er
á yfirborðinu. Það mætti veita
þeim til vorkunnar, því það er
oft ruslulejrt í lieimi trúmálamiia
— ekki trúariuuar. En það er
ekki óaðgengilegra fyrir )>á lield-
ur en börnin og eldra fólkið.
Það, að ungir menn oft eru
audvígir trú, sannar ekkert ann-
að en það, að þeir eru hvorki ó-
mentaðir eða mentaðir, hvorki
börn eða fullorðnir. Ekkert lieilt,
hálfir menn og hálfir í mörgu,
hikandi en þó framgjarnir, á
milli vita og á gelgjuskeiði, —
laiulkönnuðir á miðri leið.
*
1. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem lyftú heiminum
upp úr villimensku mannátsius.
2. Það voru meun Krists og
trúarinnar, sem kendu mönnum
að meta barnslífið mikils, en bera
ekki út börn sín.
• 3. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem Ivftu koniunni úr
niðurlægingu og svívirðu upp í
tignarsæti frelsis og hreinleika.
4. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem fyrstir og best
börðust fvrir líknarstarfsemi á
meðal þjóðanna.
5. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sein rjeðp ndðurlagi
þrælahalds og Jirælasölu. — Menn
eins og Abraham Lincoln, William
Wiiberforee og aðrir slíkir.
6. Það hafa verið vitni Krists,
trúaðir menn og trúaðar konur,
sem hesf iiafa gengið fram í ýms-
um líknarstörfum, og trygt sjúk-
um og aðþrengdum hjúkrun og
bærileg kjör. — Kjör hinna bág-
stöddustu, geðbiluðu og brjáluðu
manna voru ógurleg, uns Guð
bljes ungri stúlku, Dórótheu Dix.
Jiað í brjóst að hefja baráttu fyrir
bættum kjörum þeirra. Hún var
kornung og heilsutæp stúlka, er
hún hóf það starf sitt og ferðað-
ist jafnvej land úr landi, og sótti
mál sitt ákal't bæði við stjórnir
og háttsetta menn í þjóðfjelög-
uiium, að fá ríki og borgir til Jæss
að koma upp viðunandi heilsu-
hælum fyrir þessa aumingja. Og
mikið varð Jiessari ungu trúar-
lietju ágengt.
7. Það voru meiui Krists og
trúarinnar, sem fvrst og best risu
upp gegn erkióvini siðgæðis og
menningar — áfengisbölinu. Þarf
ekki annað en vísa til siðastarfs
góðtemplara. sem sýna í hvaða
anda-var farið af stað.
8. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem börðust fyrir því
að fá betri fangelsi og manmið-
legri meðferð á föngum, en áður
hafði tíðkast, og má þar nefna
menn eins og John Howard.
9. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem börðust fyrir því,
að verksmiðju-drengir og stúlkur
feugju bætt kjör og sæmilega
meðferð. — Menn eins og Shaftes-
bury lávarður.
10. Það voru menn Krists og
trúarinnar, sem fórnuðu lífi sínu
fvrir ])á, er lengi höfðu setið í
hinu svartasta myrkri heiðindóms
og hræðilegrar van])ekkingar, og
mætti þar nefna marga, en fram-
arlega í röðinni yrði Davíð Liv-
ingstone.
11. Það hafa verið menn Krists
og trúarinnar. sem best hafa bor-
ið klæði sín á sverðseggjar stríð-
andi lýða, þótt ekki sje friðarmál-
unum enn betur borgið; og það
munu verða menn Krists, sem í
fyl.ling tíinans kveða niður stríð-
in. en engir pólitískir öfgaflokk-
ar.
12. Margir frægustu menn
heimsins, listmálarar, skáld, mynd
höggvarar, rithöfundar og aðrir
snillingar liafa verið menn Krists
og trúarinnar. Frægasti núlifandi
listamaður íslands. Einar Jónsson,
er trúmaður. Þjóðskáld vort Is-
lendinga, Matthías Jochumsson,
var hinn háflevgi og glæsilegi trú-
inaður, og guðelskandi sál. Skáld-
spekingur vor, Einar Benedikts-
son, opinberar víða í sínum ódauð
legu listaverkum aðdáunarverða
trú. Og vinsælasta alþýðuskáld
vort, sem nú er uppi, Davíð Stef-
ánsson, gæti ekki hafa ort sálm,
eins og sálminn: ,,Eg kveiki á
kertum míuum“, án þess að vera
aðdáandi Krists og trúarinnar.
Það var elskan til Krists, sem
gerði Ilallgrím Pjetursson að
hinu ódauðlega trúarskáldi þjóð-
arinnar. — Þannig mætti lengi
telja npp snillinga, sem best hafa
siegið hörpu listarinnar iniiblásii-
ir af anda trúarinnar.
*
Guðmundur Finnbogason lands
bókavörður hefir eftir Aldous
Huxley ])essi orð: „Ef vjer les-
um æfisögur þriggja mestu suill-
inganna, seni England hefir alið
— Isaac Newton, Faraday og
James Clerk Maxwell — þá kom-
umst vjer að raun um, að þeir
voru allir gæddir djúpu trúar-
lífi“. — Yms stórskáld þeirra
mætti og nefna, svo sem Robert
Browning, Alfred Teimyson og
fleiri.
• *
Listamaðurinn mikli, Goetlie.
segir: „Maðurinn er „productive“
— frjór og skapandi í hugsun,
aðeins eins lengi og hann er trú-
hneigður. Drepið trúhneigðina, og
listin er dauð. — Skyldi það ekki
vera sama orkan —- eldur trúar-
innar, sem örfar alt framtak
manna og athafnalíf? Eu þegar
framtaka manna er orðið lamað,
hugir þeirra vænglausir, eldur
áhugans kulnaður og vonalönd-
in sokkin í sæ, þá er ekki um
annað að gera en standa kyr,
glápa iit í hið óráðna, ráðalaus,
kjarklaus og með „kalið blóð“,
og gera kröfur. Ileimta alt af
öðrum. En þann skollaleik læra
menn fljótt hver af öðrum, og svo
koma árekstrarnir, ströndin og
skipbrotin.
Ef sá kraftur, sem í mönnum
býr og ljós trúarinnar best glæð-
ir, eyðist mest í fálm og til þess
að kinda undir hinum lægri hvöt-
uin manneðlisins, þá fer mikið
gott til spillis, og mættu menn þá
gjarna gráta týnda paradís.
Pjetur Sigurðsson.