Lesbók Morgunblaðsins - 29.08.1937, Page 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
271
Ulfheiðarsteinn.
Aöðrum stigapallinum í húsi
Landsbókasafnsins, þar sem
gengifi er upp i Þjóðminjasafnið,
stendur legsteinn einn fyrir miðj-
um vegg, og er höggvin konu-
mvnd í steininn.
Steinn þessi er frá Hofi í Vopna
firði, og er hinn svonefndi Ulf-
lieiðarsteinn.
Artal er á steini þessum, svo
að fróðir menn liafa getað kom-
ist að, á hvers ieiði steinninn var
ætlaður.
Þar stendur; „Anno 1569 laug-
ardaginn í hvítasunnuviku kal 1-
aði Guð til sín í sitt ríki heiðar-
iega kvinnu . . . ide Þorsteinsdótt-
ur, sje hennar sál náðugur“. For-
nafnið vantar að mestu, því
steinninn hefir brotnað í meðferð-
inni. En þó nafnið sje þetta ófull-
komið, er sem sagt fullvíst, að
konan, sem átt er við, lijet LTlf-
heiður.
Ulfheiður er þarna inynduð, í
aðskorinni trej'ju, með lítinn pífu-
kraga um hálsinn, í víðu og skó-
síðu pilsi. Hún er með lítinn svæf-
il undir höfðinu, og heldur hönd-
unum sanxan yfir brjósti.
Yfir höfði hennar eru tVeir
myndreitir, í öðrum eru mjuxdir,
er tákna lífið og dauðann, haus-
kiipa og stundaglas, en á hinum
er engilmynd, alt höggið í stein-
inn. En á milli reita þessara
stendur á latínu: „I dag mjer, á
morgun þjer“.
En liver er hún þá þessi kona,
sem þarna stendur í steini, sem
einskonar varðmaður fyrir dyrum
Þjóðminjasafnsins ?
Þjóðsagan um hana er á þessa
leið:
Á öndverðri 16. öld gekk hall-
æt'i mikið yfir Austurland, svo
við felli lá í Vopnafirði. Tóku
menn þá það ráð, að senda ein-
hleypt fólk til silungsveiða inn
á heiðar, og varð það að bjarg-
ast á því, eða deyja ella. I óbygð-
um milli Vopnafjarðar og Þistil-
fjarðar er dalur einn, og í hon-
um vatn allstórt. Var þangað
sendur flokkur manna, til þess
að bjarga iífi sínu. Vissu menn
eigi hvernig' flokki þessum reiddi
af, fyr en komið var fram á vet-
ur. Kom þá stúlka ein, setn Álf-
lteiður hjet, segir sagan (en ætt-
fræðingar telja rjettar Ulfheið-
ur) í ófærð og illviðrum ofan í
Selárdai, sem er nvrsti dalurinn
í Vopnafjarðarbvgð, og var hún
þá ein eftir lifandi af hópnum.
Dalurinn, setn fólkið átti að
bjargast í. var síðar nefndur
Heljardalur. En stúlkan lifði af
hörmungar og harðrjetti og varð
hin merkasta kona.
Þannig segir þjóðsagan frá. Og
hún lifði á vörum manna þar
eystra í sambandi við Ulfheiðar-
stein, sem öldutn saman var í tún
inu á Hofi í Vopnafirði, og hefit
sennilega aldrei komist á leiði
Ulfheiðar. En sonur hennar Eirík-
ur Árnason fluttist til Þýskalands,
og er líklegt, að hann hafi látið
gera steiiiinn, enda er steinninr
af þýskum uppruna.
Hænau: Eitt gott ráð skal jeg
gefa þjer, ungi litli.
Unginn: Nú, hvað er ]xað?
Hænan: Eitt egg á dag héldur
slátraranum burtu.
Kennarinn: Hvers vegna svar-
ar þix ekki?
Nemandinn: Jeg svaraði, jeg
hristi höfuðið.
Kennarinii: Þú getur vax*la bú-
ist við því. að jeg heyri hringla
í kvörnunum í þjer alla leið hing
að.
Tveir umrenningar sátu saman
í hlíðinni fyrir ofan Bergen, þar
sem útsýni var yfir alla borgina
og höfnina. Þeir voru að gæða
sjer á 50 aura skamti af brenslu-
spritti. Báðir voru hýrir. Mitt í
heimspekilegum hugleiðingum um
lífið og tilgang' þess segir annar:
— Ilevrðu, jeg er að hugsa um
að kaupa Jxetta alt saman. skip-
in þarna á höfninni og húsin í
borginni.
— Það getur þú ekki, svaraði
fjelagi hans þurlega.
— Nú, vegna hvers ekki!
— Jeg vil ekki selja!
Nokkru síðar hittust sömu um-
renningarnir á þjóðveginum lang't
frá mannabygðum. Dagur var að
kvöldi kominn og þeir voru farn-
ir að svipast eftir úthýsi eða
öðru skjóli, þar sem ]>eir gætu
sofið um nóttina. Þá segir annar
þeirra:
— Aldrei legst jeg svo til
svefns, að jeg gæti þess ekki að
setja peningapvngjuna mína und-
ir höfðalagið.
— Ekki er því svo fai’ið með
mig, segir þá hinn, því jeg á svo
bágt með að sofa með hátt und-
ir höfðinu.
— Sástu ekki hvar jeg setti
pípuna mína?
— Nei, góði minn.
— Aldrei veit kvenfólk neitt!