Lesbók Morgunblaðsins - 13.02.1938, Blaðsíða 4

44
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
„Sopran“-einsönginn „Fjallkonan
hefur sitt harmalag“. Mjer líður
aldrei úr minni það augnablik, er
jeg hóf sönginn uppi við orgelið
í Dómkirkjunni, en hver maður,
sem í kirkjunni sat sneri sjer við,
svo mannsöfnuðurinn, sem jeg áð-
ur hafði sje aftan frá, varð ein-
tóm hvít andlit. Jeg veit ekki
betur, en þetta hafi verið í fyrsta
sinni sem opinberlega var sunginn
einsöngur á Islandi. Jeg var 23
ára gömul. Jeg kveið svo fyrir,
að einn úr. kórnum, Asgeir Blön-
dal, sótti lianda mjer hoffmanns-
dropa út í apótek til að hafa við
hendina ef á þyrfti að halda. En
þeirra þurfti ekki með sem betur
fór.
Þegar við gengum frá kirkjúnni
sagði jeg við manninn minn, að
þetta gerði jeg aldrei aftur, að
syngja einsöng opinberlega. Og
það efndi jeg.
— Konan mín er aldrei á sama
máli og jeg.
— Já, mjer hefir ávalt litist
gáfulega á konuna yðar!
— Já, jeg geta vel skilið þessa
bíla, flugvjelar, útvarp og firðsjá,
en hvernig hægt er að koma skips-
líkani inn í flösku, það er mjer
ómögulegt að skilja.
íslertditigar
t flsíraítu.
Prófessor Lodewyckx frá Mel-
bourne hjelt nýlega útvarpserindi
um Astralíu og ljet þess getið,
að enginn Islendingur mundi nú
vera búsettur þar í landi.
Þetta er ekki rjett, en vel skilj-
anlegt, að prófessornum hafi ekki
tekist að hafa upp á einum manui
íslenskum, sem dvelur þar, og
hefir þess utan tekið upp útlent
nafn.
Æskuvinur minn, Pjetur Sæ-
mundsson frá Krossi á Barða-
I
strönd, hefir verið búsettur í
Ástralíu síðan 1904 eða 1905.
Hann gerðist farmaður nokkru
eftir aldamótin og heyrði jeg ekki
frá honum sagt siðan, fyr en
löngu seinna, en þá frjetti jeg,
að hann hefði sest að í Ástralíu,
og árið 1929 frjetti jeg enn, að
haiis væri von á Alþingishátíðina
1930, en af því varð þó ekki.
Pjetur var drengur hinn besti og
líklegt að honum farnaðist vel,
hvar sem væri, og svo hefir það
líka orðið.
Jeg hefi nú spurst fyrir um
Pjetur hjá mági hans, Moritz
Biering. Hann skrifar systur sinni
eða systursvni öðru hvoru og
móður sinni að staðaldri, en hún
lifir enn á Krossi.
Pjetur er nú sextugur. Ilann
hefir nærri allan dvalartíma sinn
í Ástralíu unnið við „lokomotiv“-
verksmiðju í eða í nánd við Sid-
ney og verið þar verkstjóri, en
nú mun hann vera hættur að
vinna þar og fær eftirlaun hjá
fyrirtækinu. Hann er löngu gift-
ur, á uppkomin börn og húseign
í Addington Avenue, Ryde Sid-
ney. Hann nefnir sig nú Peder
Jensen.
Prófessorinn gat þess eiunig,
að hann vissi af einum íslendingi
sem hefði verið gullnemi í Ást-
ralíu á gullleitartímunum eftir
1850. Þessi maður var Holger
Clausen, síðar kaupmaður í Stykk-
ishólmi.
Jeg veit um annan íslenskan
gullnema frá þeim tíma, Pjetur
Björnsson úr Amarfirði. Hann
fór ungur í sigliugar, strauk af
skipi í Sidney og gerðist gullleit-
armaður. Þetta hefir verið milli
1860 og 70, því af honum frjettist
ekkert í tuttugu ár. En um 1885
kom liann hingað þeim aftur.
Honum gekk gullnámið vel um
skeið og varð ríkur maður, en
tapaði öllu eða mestu af fje sínu
skyndilega, en ekki veit jeg með
hvaða hætti. Fór hann þá í gull-
leit að nýju, fyrst í Ástralíu, en
síðan um tveggja ára skeið í
Kaliforníu, og svo í Ástralíu aft-
ur; minnir mig, að hann væri við
gullnám í 14 ár, og dveldi síðan
tvö ár í Bretlandi áður en hann
hjelt heim.
Þegar jeg var unglingur þekti
jeg Pjetur allvel. en ekki þýddi
að spyrja hann um gullæfintýri
hans eða annað. Hann var ekki
málgefinn maður og sagði fátt af
sjálfum sjer. Þetta, sem hjer var
sagt, heyrði jeg hjá nánum kunn-
ingjum hans, og reyndar margt
fleira, sem togaðist út iir honum
við tækifæri.
Pjetur Björnsson varð hinn
merkasti maður eftir heimkomu
sína. Hann ljet, ásamt Pjetri
Thorsteinsson o. fl., bjrggja skip
í Noregi og var skipstjóri á því
fyrst, en bráðlega ljet hann
byggja annað og var jafnan skip-
stjóri á því, meðan hann lifði.
Heitir skip þetta „Snyg“, og er
nú eign Gunnars Ólafssonar &
Co. í Vestmannaeyjum. Hefir það
reynst traust, eins og annað, sem
Pjetur átti hlut að.
Hann var aflasæll og frömuður
í útvegsmálum. Hann stofnaði
styrktarsjóð handa ekkjum og
börnum sjódruknaðra manna í
Barðastrandarsýslu, og minnir
mig að hanp gæfi 20 þús. krónur
til stofnunar hans, sem var mik-
ið fje á þeirri tíð.