Lesbók Morgunblaðsins - 15.09.1940, Blaðsíða 5

LESBÓK MORQUNBLAÐSINS
293
/ Vík fyrir 35 árum.
Messuvínsflóðið o. tl.
»
Það kann víst sumum að fimi-
ast að í litlu afskektu þorpi
eins og Vík muni hver dagurinn
hafa verið öðrum líkur og lífið
lilbreytingalaust. En^ekki fund-
um við til þess, strákarnir, að
ininsta kosti ekki jeg, þann tíma
sem jeg átti þar heima. Það var
altaf eitthvað nýtt á hverjum
degi, fyrir okkur, eða virtist vera
það í augum æskunnar.
Hin stöðuga barátta við sjóinn
var full af tilbreytingum, það var
altaf jafn spennandi að horfa á
þegar hinir rösku Víkingar tóku
lagið út gegnum brimgarðinn, og
þá ekki síður eftirvænting hvað
lendiuguna snerti, sem oft var
hættuleg,. Þar máttu engin mistök
verða. því þá var voðinn vís. Þá
var mikill flutningur sjóleiðina
og mikil vinna við upp- og út-
skipun. Og mikið lá við að af-
greiða skipin fljótt, því á skammri
stundu gat sjórinn orðið með öllu
ófær. Ekki kom fyrir meðan jeg
var í Vík, að neinum bát hlektist
á.. En fyrir kom að bát fvlti í
lendingu eða þegar lagt var frá
landi og var það ltallað að fú
,.kæfu“. En einu eða tveimur áv-
um seinna hvolfdi bát í lendingu
og druknuðu þá tveir eða þrír
hásetanna. Var það í hið eina sinn
sem Einari Hjaltasyni hlektist á
um sína löngu sjósóknartíð. Þá
var Sigurður Eggerz sýslumaður
Skaftfellinga og sat í Víkinni. Við
það tækifæri orti hann hið fagra
erindi „Alfaðir ræður“, sem þjóð-
frægt hefir orðið undir lagi Sig-
valda Kaldalóns.
Þá var sjórinn stundaður all
niikið, þegar gaf, en ógæftir vorn
auðvitað miklar við hafnlausa
ströndina. Þá voru „trollarar“ tíð-
ir gestir upp við landsteina — en
nafnið „togari“ var þá ekki enn
fundið upp. Það var hart að horfa
á þá ensku, þýsku og frönsku
róta upp fiskinum, og komast ekki
út fyrir brimgarðinn. En það koiu
líka fyrir að menu höfðu sam
band við trollarana og fengu úr
þeiin fisk — eins og jeg gat um
í sambandi við Einar Hjaltason og
páskadagsróðurinn.
Víst var þetta ólöglegt — að
hafa samband við erlend skip, en
var þó lengi látið afskiftalaust,
enda sat sýslumaður þá á Höfða,-
brekku. Oft var kapp í mönnum
að verða fvrstir út í trollara, sem
kom undir land, og minnir mig
að hreppstjórinn tæki stundum
þátt í því kapphlaupi eins og
aðrir. Oft fekst mikið af fiski
fyrir tiltölulega iniklu minna af
landafurðum, sem trollarakörlun-
um var nýnæmi að fá. En sagt
hefir mjer verið að enskan, sem
þeir Mýrdælir sumir töluðu, hafi
verið all-skemtilegt tungumál. En
|>á voru sjerverslanir óþekt hug
tak hjer á landi.
Pakhúsið var ekki langt frá
húsi Einars Hjaltasonar. Hjá Ein-
ari var þá niðursetukarl á tíræð-
isaldri, að nafni Jón. Ekki vildi
hann búa undir sama þaki og
aðrir, en að hans vilja var þiljað-
ur klefi á fjósloftinu handa hon-
um og lá þangað stigi upp frá
fjósinu. Þar hafði liann hlýumi
karlskinnið. og undi sjer vel og
var aldrei nefndur annað en Kúa
Jón. Það var einu sinni, að atvik
skeði í sambandi við pakkhúsið
og Kúa-Jón, sem hverfur mjer
ekki úr minni.
Það var vecið að skipa upp, og
neðan frá sjó komu „járnbrautar“-
vagnarnir hlaðnir vörum. Á ein-
um þeirra var messuvnísáma, stór
og þung. Þegar taka skyldi hana
þetta skildist og oft gengu kaup-* » „ . , , , , , ,
; Þ ö 15 . r «-af vagmnum, stakst hun a end
in saman, þó stundum yrði að,
grípa til annara ráða. Til dæmis
er það haft fyrir satt að einn
ráðslyngur formaður hafi eitt sinu
er hann kom upp á þiljur kyntr
sig fyrir skipstjóra sem prest
þeirra Mýrdælinga og beðið hann
auðmjúklega um fisk handa sín
um fátæku sóknarbörnum. Auð
vitað fekk hann fulfermi. Og i
þakklætisskyni hlaut hann bisk-
upsnafn hjá hásetum sínum og
hjelt því lengi síðan.
Það var sama hvort komið var
úr róðri eða verið við uppskipun
])á hengum við strákarnir í fjör-
unni. Eorvitnum augum horfðum
við á syknrkassa og exporttunn-L
ur, rú'síuu- og sveskjukassa og altl
annað góðgæti og nauðsvnjavörul
sem borið var upp úr bátunuml
og upp á kamp. Þar var það látiðl
á vagna sem ýtt var eftir járn-
brautarteinum, að því er mig
minuir alla leið að pakkhúsinu
han^Bryde, og hvarf þar inn und
ir lás og slá. Þar var, eins og
Þorsteinn segir: „Allra þefja bless-
uð blanda“, í því pakkhúsi, því
agninum,
ann og hefir líklega komið niðui'
á stein eða annað hart. En hvernig
sem það nú var þá fór botninn
úr ámunni og messuvínið flóði út
|um sandinn milli pakkhússins og
búðarinnar. Það var víst spaug-
laust fyrir suma sem þótti sop-
inn góður, að horfa á þennan dýr-
ndis „metal“ hverfa niður í sand-
[inn, en nokkrir voru svo snarráðir
að þeir lögðust á magann og teig-
uðu. En stuttu síðar var ekki ann-
að eftir, af því sem í ámunni var,
en það sem sat í lautum þar sem
sandurinn var blandaður leiri —
eða öðru verra. Þetta frjettist
fljótt í næstu húsin og einn af
þeim fyrstu sem kom á vetvgng
var Kúa-Jón, með mjólkurílátið
sitt í hendinni. Jós hann með lóf-
unum í koppinn þar til hann var
fulur og fór svo sigri hrósandi
til fjóssins. En ekki leið á löngu
áður en koppurinn var tómur og
Jón fullur. En svo kom alvaran
eftir. þegar Gunnar Ólafsosn
jkom til með blýant og pappír, til
iað skrifa nöfn þeirra sem voru
'við að taka áiuuna af vagninum,