Lesbók Morgunblaðsins - 06.04.1941, Side 2

114
LESBOK MORUUNBLAOrslNS
Inni í miðri skipalestinni sáum
við 3 stór farþegaskip, sem höfðu
innanborðs börn, sem yerið var
að flytja úr landi. Tvö skipanna
voru á leið til Montreal, en eitt
til Suður-Afríku. Þegar við fór-
um framhjá sáum við börnin, öil
með björgunarbelti, í hundraða-
tali við borðstokkinn. Mörg
hundruð barnsradda heyrðust
syngja: „Það verður altaf til Eng
. land“.
Klökkir í huga báðum við þeirr-
ar bænar, að ekkert henti að
minsta kosti þau á leiðinni, sem
fram undan var.
Við vissum, að við máttum
vænta þess, að á okkur yrði ráð-
ist áður en hálfur dagur væri lið-
inn frá því að lagt var úr höfn.
Við höfðum fengið skeyti um, að
tveimur flutningæskipum hefði
verið sökt af kafbáti og að fjöldt
þýskra kafbáta myndi liggja í
leyni á fjölförnustu skipaleiðum
yfir Atlantshafið.
Veðrið leit út fyrir að verða
vont. Þegar við fórum út úr ár-
mynninu fórum við svo nálægt
tundurspilli, sem kom á móti okk-
ur, að við sáum að.tveir af björg-
unarbátum hans voru brotnir af
sjóum, þar sem þeir hjengu. Það
hafði verið 10 daga stormur og
það var víst eitthvað af vetrin-
um eftir handa okkur.
Tundurspillir, sem er 300 feta
langur og 30 feta breiður, er ekki
stöðugt sjóskip. Tvo daga af þeim
sjö, sem jeg var þar um borð, var
svo ókyrr sjór, að það var áhættu-
samt að ganga um þilfarið. Við
urðum í 7 daga að sofa í fötun-
um með björgunarbeltin spent á
okkur. .Jeg hefi aldrei verið nema
í meðallagi góður sjómaður og
tilhugsunin um ferð um Atlants-
haf á tundurspilli vakti hjá mjer
velgjukend áður en jeg stje upp
í lestina í London. En maður neit-
ar ekki boði flotamálastjórnarinn-
ar um að fá að vera með í skipa-
fvlgd um Atlantshaf. Jeg hafði
því, ásamt frjettaritara frá United
Press, heiðurinn af því að vera
fyrsti ameríski frjettaritarinn, sem
leyft var að fylgjast með skipa-
lest í herskipafylgd um Atlants-
haf.
Ferð okkar þokaði kyrrlátlega
áfram. Á öðrum degi heyrðum við
af loftskeyti, að flutningaskipi
hafði verið sökt um það bil 60
mflum á undan okkur.
Nokkrum klukkustundum síðar
komum við að því ennþá á floti,
en með gapandi sár á bóg sínum
eftir tundurskeyti. Skipshöfnin
hafði farið í bátana og var nú
hvergi sýnileg á hinum þungu
sjóum. En fiskiskip eitt hafði
komið á vettvang og var 5 manna
skipshöfn þess að revna að koma
dráttartaug í skipið. Það sýndist
fljótt á litið óframkvæmanlegt
verk fyrir smá fiskiskip að draga
stórt flutningaskip til hafnar, svo
skipstjóri tundurspillis okkar kall-
aði í gegn um hátalara sinn til
fiskimannanna, að hann myndi
senda skeyti eftir dráttarbátum,
sem drægju skipið til Belfast. En
þeir á fiskiskipinu vildu ekki
heyra það. Þeir höfðu fundið það
fyrst og ef þeim tækist að bjarga
því, myndu björgunarlaun þeirra
verða um 5000 þús. sterlingspund
á mann, eða meira en þeir gætu
fiskað fyrir á mörgum árum.
Við skildum við þá þar sem
þeir ennþá voru að reyna að
klifra upp á skipið til þess að
festa þar dráttartaugum sínum.
Næsta dag frjettum við, að þýsk
sprengjuflugvjel hefði ráðist -í
annað kaupskip 100 mílum á und-
an okkur og skyttur okkar stóðu
vongóðar á stöðum sínum allan
daginn án þess að nokkuð skeði.
Einu flugvjelarnar, sem við sá-
um voru breskar, Ansons og
Stranraers og stórir Sunderland-
flugbátar, sem sveimuðu yfir
skipalest okkar og gáfu glögt auga
að skuggum undir haffletinum,
sem til kynna gætu gefið nálægð
kafbáta.
★
Þegar fjórði dagurinn var lið-
inn skildum við við þessa skipa-
lest, sem var á vesturleið, og
hjeldum í norðurátt til þess að
mæta annari, sem var að koma frá
Montreal og New York. Henni átt-
um við samkvæmt fyrirfram á-
kveðnu stefnumóti, að mæta
snemma næsta morguns.
Dagur ljómaði, en þoka var á
og skipalestina hvergi að sjá. Við
sigldum í krákustígum fram og
og aftur um svæðið, sem við töld-
um að leið hennar lægi um, en
þar sem við höfðum sjálfir ekki
sjeð til sólar í tvo sólarhringa,
vorum við ekki einu sinni vissir
um okkar eigin stöðu. Það var
ekki fyr en þokunni hafði ljett af,
um kl. 4 um daginn, sem við sá-
um skipalestina út við sjóndeild-
arhringinn framundan.
Þetta var mjög mikill floti. I
sjónaukanum taldi jeg 45 skip, 5
þeirra, sem breski fáninn blakti
nú yfir, voru hertekin þýsk skip,
sem nú voru í þjónustu Breta.
Á þilfari þeirra gat jeg
greint amerískar flutningabifreið-
ar, sjúkravagna og flugvjelahluta.
Rjett fyrir dimminguna var
skipshöfn tundurspillisins kvödd
út, hver maður til sinnar stöðu.
Þetta var æf'.ng. í samræmi við
fjrrirskipanir skipstjórans kallaði
sjóliðsforingi nr. 1 út skipanir síu
ar til skyttanna.
Rjett í þennan mund bárust
skipstjóranum skeyti, þar ser.
honum var ráðlagt að breyta ur..
stefnu, vegna þess að kafbátur
væri um 20 mílur framundau
Varla hafði hann sagt frá þessi
er ógurleg sprenging varð, se
hristi alla skipalestina.
„Tuttugu mílur framunda;.
hvert í heitasta . . . .!“ hreyt"
skipstjórinn út úr sjer. Aftur
hluti seinasta skipsins í þeirri röð,
sem lengst var frá okkur, þeytt-
ist í loft upp, en fjell síðan í sjó-
inn. Önnur skip í skipalestinni
breyttu um stefnu og hjeldu rak
leiðis áfram frá þessu sjónarsviði,
en hraðskreiðasta kaupfarið hinkr
aði við til þess að bjarga þeim,
sem eftir lifðu af hinu sokkna
skipi.
Við geystumst til staðarins, sem
skipstjórinn taldi að tundurskeyt-
inu hefði verið skotið frá.
Það var ofsastormur. Sjóarnir
þeyttust yfir hóg tundurspillisins
og jafnvel yfir stjórnpallinn.
Skipið kastaðist til eins og kork-
tappi. í hvert skifti sem tundur-
spillirinn sneri snögglega, hallað-
ist hann, svo að þeir, sem voru á
þilfari, urðu að halda sjer í keðj-
urnar kring um skotturnana, til
þess að falla ekki fyrir borð.