Lesbók Morgunblaðsins - 10.01.1943, Qupperneq 4

4
LESBÓK M0RGUNBLAÐSIN8
Jens Benediktsson:
FYRIRSÁT
Dalurinn óbygði liggur auður
og lífvana snemma á vor-
degi. Hrikaieg og tindót: gnafa
fjöllin beggja rnegia hans, og enu
eru öll gil þeirra og skörð fylt
gömlum, óhreinum snjó, alla leið
niður að ánni, sem liðast eftir
dalbotninum, brún af framburði
og með dreifða jaka hingað og
þangað. Það hefir verið þíðviðri
alllengi, himininn er tindrandi
blár, aðeins hjer og þar ljett,
dreifð góðviðrisský. Sólin skín, og
fyrsti nýgræðingurinn er byrjaður
að skjóta upp kollinum sumstaðar,
en enn eru aðeins fá græn brum á
birkikjarrinu uppi í hlíðunum.
Allur dalurinn andar steingjörðri
ró, aðeins raust ár og lækja rífur
hina hrikalegu eyðiþögn.
Það gengur einmana maður inn
eftir dalnum. Hann fer hratt og
litast oft um, árvökrum augum.
Hann er auðsjáanlega ekki meira
en rúmlega tvítugur, hár og herði-
breiður, en miðmjór. Hann er
klæddur knjesíðum kirtli úr bláu
klæði, girtur silfurbelti. Á höfð-
inu ber hann ljetta stálhúfu, sem
glampar í sólskininu. Á bakinu
hefir hann skjöld og styðst við
langt, breiðblaða spjót. Sverð ber
hann í skeiðum við vinstri hlið. '
Ljóst andlit hans er dálítið
barnslegt á svip, en blá augun
hvöss og ákveðin. Glóbjart hárið
hrynur í lokkum niður á herðar.
Þessi ungi maður er Högni Yagns-
son á Bæ, hann er nú á heim-
leið, eftir að hafa heimsótt goð-
ann, hinn volduga Ölvi á Hofi.
— Góður maður er Ölver, hugs-
ar Högni. Enginn hefði gefið mjer
slík loforð sem hann, um hjálp og
fylgi í máli mínu. Gjarna vildi
hann láta sonu sína fylgja mjei
á leið. Aldrei er gott einum a?
fara, sagði hann. Gat verið, a?
bræður Kára hefðu fengi^ njósn-
ir af ferð hans um dalinn? — Víst
fór förumaður einn frá Hofi,
nokkru eftir að hann kom þar.
Saga
Vel hefði hann getað hlaupið hvað
hann mátti og borið bræðrum
Kára alla söguna, í von um laun
fyrir. Augu Högna hvörfluðu
hvast og rannsakandi yfir dalinn
framundan, athuguðu hverja mis-
hæð eins vel og unnt var. Það var
ekki gerlegt að sjá vel í slíku
landslagi, þar sem skiftist á gam-
all snjór og moldbrún jörð.
— Illir menn eru bræður Kára,
fyrst þeir eggjuðu hann á að
veita mjer atgöngu, vissulega að-
eins vegna þess, að þeir öfunda
föður minn af auðæfum hans, og
mig af að eiga að erfa þau. Þeir
vilja gjarna höggva einu ungu
greinina af gamla trjenu. En dýr-
keypt skal það verða þeim!
Fjell ekki Kári með klofið höfuð
fyrir sverði mínu? Hann, sem
hjelt að engi væri hans líki í orr-
ustu En hafi hann haldið, að
Högni Vagnsson bæri konuhjarta
í brjósti, þá skjátlaðist honum
mjög. Högni hnyklaði miklar
brýnnar. — Jeg er friðsamur mað-
ur og bauð manngjöld fyrir hinn
vegna, þótt hann rjeðist á mig
og fjelli þar með óhelgur. En því
neitaði Þórður bróðir hans með
háðulegum orðum. Og ekki geðjað-
ist Ölvi goða heldur að því. Máske
var það þessvegna, að hann bauð
mjer mannfylgd? Ef til vill held-
ur hann mig blauðan, og að jeg
aðeins af hepni hafi orðið bana-
maður Kára? — Hugdeigur er
jeg ekki, þótt mjer bjóði við ó-
friði og mannvígum, og ei heldur
læt jeg skerða heiður minn nje
föður míns. Aldrei var hann í
víking, -og er* nú hniginn að ár-
um, — altaf undi hann sjer aðeins
dð friðsamleg störf. Því ætla þeir
óræður, að jeg sje honum jafn-
friðsamur, og sjá sjer því leik á
borði að hnekkja þeim, er þeir
öfunda af auðæfum og orðstír.
Og munu bræður Kára, Þórður
grimmi og Björn svarti, leggja
niður allan fjandskap, ef dómur
málsins gengur mjer í vil? Nei,
einhverntíma verður deilan út-
kljáð á vopnaþingi, og hver stend- ’
ur þar eftir ofar moldu? — Já,
mennirnir eru undarlegir, öfund-
sjúkir og þrætugjarnir, löngun til
ófriðar er þeim af náttúrunni í
blóð borin. Sjái þeir nokkurn, er
framar stendur sjálfum þeim,
spinna þeir um hann lygaþráð og
lasta, og ef þeir eru nógu hugað-
ir eða ósvífnir, verja þeir óhróður
sinn með vopnum, ráðast á þann.
sem fyir illkvittni þeirra varð,
gerist hann svo djarfur að bera
hönd sjer fyrir höfuð. Og almanna
rómur talar gjarna þeirra mál',
góðir menn eru of hátt hafnir til
þess að leggja eyru við níði og
rógi.
Gleðjast mun Vagn bóndi, er
sonur hans kemur heim með lof-
orð um hjálp og málafylgi goðans.
Ef til vill hefir hann iðrast þess
nú, að hann taindi sjer eigi vopna-
burð í æsku, og óttast að helsti
mikið af friðsemi hans sje mjer
í blóð borin. Og hann veit, að
bræður Kára verða ekki um sinn
útlægir gerðir, ekki fyrr en þeir
standa yfir höfuðsvörðum mínum,
og þá er það um seinan.
Högni andvarpaði. Hann fór nú
ekki eins hratt og var ekki eins
árvakur og áður. Og þótt hann
litaðist um, varð hann einkis lif-
andi var. Áin dunaði skamt frá
honum, straumþung og mórauð.
honum fanst eitthvað geigvænlegt
í niði hennar. Hátt uppi í fjöll-
unum heyrðist langdrægt og hást
hrafnagarg.
Hrafninn, fugl dauðans, er lagð
ist á nái fallinna manna! ísköld
óhugnan fór um sterkan líkama
Högna. Honum fanst alt í einu
auðnin, sem hann annars unni svo
mjög, verða ógnandi og illvænleg,
og leyndi bakvið hæðadrög sín ó-