Lesbók Morgunblaðsins - 08.04.1945, Side 1

14. tölublað.
Sunnudag-ur 8 apríl 1945.
XX árgangur.
l«*fold(hrpmtamið)ai
Hörmungar og daglegt líf
í Rúðuborg styrjaldarárin
ret
hvióhri lionu, búsettri j>ar
BRJEFKAFLI þessi er frá frú
Kristínu Chouillou, ér margir Reyk-
víkingar þekkja, því að hún er hjer
l)orin og barnfædd, enda þótt hún
hafi lengi verið búsett í Frakklandi.
IJún á heima í Rúðid)org. Þaðan
skrifar hún systur sinni frú Soffíu
M. Ólafsdóttur þ. 22. janúar, og
segir m. a.:
„.... Þegar við í stríðsbyrjun
hættum að geta skrifast á, og hálf-
ur heimurinn var kominn í bál og
brand, grunaði engan að öll hin
regin ósköp, sem þá vorti ókomin,
ættu eftir að dynja yfir. Yið höf-
um þolað hjer þyngstu þrautir all-
an þennan tíma síðan, hallæri, harð-
ajri og margvíslegar hörmungar.
Auk þess annað veifið lifað í sífeld-
um lífsháska eftir að loftárásir hóf-
ust.
Vorið 1940 var það okkfir til láns
að fara hvergi, þegar fólk flúði
unnvörpum, heldur vera kyrr í bæn
um. Við komumst því hjá að leggja
upp í flóttaleiðangur, eins og svo
jnargir gerðu, þegar alt var orðið
um seinan. En flóttafólkið lenti í
miklum hörmungum og raunum.
Næstu vetrar voru hinir mestu fimb-
ulvetrar, kuldar svo miklir hjer, að
annað eins heflr ekki þekst rxm
langan aldur. Samtímis var h.jer lít-
ið að bíta og brenna, vistaskortur
og skortur á öllum sviðum. Það
voru daprir dagar. Tíminn virðist
óskiljanlega lengi að líða. IÞjer varð
maður að ráfa um í kolamyrkri úti
fyrir, ]>egar dimma tók.
En verst af öllu var það, hve
þröngt var í búi. •T’afnvel hjer, í
hinu frjósama Normandi, sem hing-
að til hefir verið sannkallað forða-
búr landsins, lá við að fólk liði
neyð.
Við vorum svo heppin að þekkja
fjölskyldu íiti í sveit, sem liðsinti
okkur þegar þess var kostur. Með
miklum erfiðismunum gat fólk út-
vegað sjer ýmiskonar matbjörg,
ófullnægjandi þó. Vandkvæðin og
erfiðleikarnir jukust dag frá degi.
Hver og einn varð að annast sínar
daglegu’ þarfir, og áttu flestir nóg
með sjálfa sig. Allar lífsnauðsynj-
ar varð jnaður sjálfur að sæk.ja og
oft standa í þyrpingum og bíða tím
um saman. Iláir jafnt sem lágir sá-
ust sífelt vera að basla með alls-
konar upphugsanlega handvagna
eftir götunum og aka heim til sín
eldsnevti og öðru, sein til þurfti,
meðan fáaidegt var. Nú áttu ríkir
og fátækir að mestu leyti við sömu
lífskjör að búa. Auðurinn einn
dugði engum lengur, þegar öllum
var skamtað.
Eftir ófarirnar og hertökuna
mátti heita að allar skipasamgöngur
legðust niður, og iill framleiðsla
hætti að kalla, vegna vegna þess að
efnivöru vantaði. lnnanlandssam-
göngurnar te))tust að mestu.
Samkvæmt vopnahljessamningun-
um varð að láta af hendi til Þjóð-
verja eða setuliðsins vænan hluta
af öllum afurðunum. Munaði mikið
um það. Fjarri fór því, að fólkið
bæri þrautir sínar möglunarlaust.
Allstaðar varð vart við megnustu
óánægju. En menn hjeldu áfram að
lifa lífinu og má ekki skiljast að á
því vætm engar bjartar hliðar og
nlt hafi hvílt í dái á þessu tímabili.