Lesbók Morgunblaðsins - 30.05.1948, Page 7

LESBOK MORGUNBLAÐSINS í?' 283
Heimsborgin mikla, sem höggin saga
til himins þeim dánu lyftir.
Myndirnar rísa, myrkvast og draga
munann að eilífð, án stundar og daga.
Allt er einn máttugur minninga-sjór,
málmbylgjur storknar, grafhljóður
kór.
Þar makkann reisir einn marmarasjór
og mjallhvít líkhönd fræga hettinum
vpptir.
Um menningarsamband tveggja
þjóða, eins og Frakka og íslendinga,
ráða ætíð mestu persónuleg kynni og
tengsl. Vjer minnumst í dag 10 ára
dvalar ágæts fulltrúa Frakka, sendi-
herrans Voillery, sem er mjög vinsæll
hjer á landi, bæði vegna háttvísi í
embættisstörfum og persónulegra eig-
inleika. Jeg þori að fullyrða, að aldrei
hefur nokkur fulltrúi Frakka hjer á
landi unnið betur að því að treysta
menningarsamband Frakka og ís-
lendinga, er hvílir á öruggum grund-
velli sögu og erfða, en sendiherrann.
Hin glæsilega kona hans, frú Voillery,
er nýtur ekki minni vinsælda en mað-
ur hennar, á sinn þátt í þessu starfi.
Með þá ósk á vörum, að Frakkar eigi
hjer ætíð jafn frábæran fulltrúa og
heiðursgest vorn í kvöld, lyfti jeg
glasi mínu fyrir frægðarríkri framtíð
Frakklands.
Ekki er allt sem sýnist ,
/ British Columbia í Kanada var á
stríösárunum reist fangahús, meö öfl-
ugum slagbröndum fyrir öllum hurö-
um og sterkum járnslám fyrir glugg-
um. Fangahús þetta var nefnt Fort
Alcan. Nú er þaö ekki notaö lengur
og voru menn fengnir til aö rífa þaö.
Þeim brá heldur í brún er þeir upp-
götvuöu þaö, aö veggir allir voru
geröir úr þunnum þilboröum. En þeir
höföu veríö málaöir þannig, aö fang-
arnir héldu að þeir vœri úr stálplöt-
um og reyndu þvi ekki aö brjótast út.
MEÐUL VIÐ
ENN í DAG óttast menn holdsveik-
ina og margir halda að hún sje bráð-
smitandi. En samkvæmt skýrslum
lækna, er hún ekki líkt því jafn smit-
andi og berklaveiki og ýmsir aðrir
algengir sjúkdómar (nema um börn
sje að ræða). Richard C. Cabot, dr.
við Harward háskólann sagði meira
að segja að smitunarhætta af henni
væri minni en af nokkrum öðrum
sóttkveikju sjúkdómi. Og eitt er víst,
að um 52 ár, sem holdsveikraspítali
Bandaríkjanna hefur starfað, hefur
engin hjúkrunarkona nje læknir þar
tekið veikina.
Mönnum er það enn ráðgáta hvern-
ig holdsveiki berst milli manna. Það
var norski vísindamaðurinn dr. G.
Armauer-Hansen, sem fyrstur fann
sóttkveikjuna (Mycobacterium le-
prae) árið 1873. — Hún líktist mjög
berklum. Síðan hafa verið gerðar ótal
tilraunir um að sýkja dýr með sótt-
kveikjunni, og jafnvel menn, en þær
hafa allar mistekist.
Sennilegt er talið að sýkilíinn lifi í
mönnum árum saman, án þess að
veikin geri vart við sig.
Fyrir 10 árum tóku nokkrir vís-
indamenn sig saman og breyttu sam-
einda samsetningu eins af sulfa-lyfj-
unum, og bjuggu til nýtt meðal, sem
hlaut nafnið promin. Heldu þeir að
þar hefði að lokum tekist að finna lyf
gegn berklunum. Og þegar það var
reynt á berklaveikum dýrum, brá svo
við að þeim batnaði. En þegar það
var reynt á mönnum var það gagns-
laust.
Um fjölda mörg ár hafði þá aðal
lyfið gegn holdsveikinni verið chaul-
moogra olía. En nú tók dr. Faget við
holdsveikispítalann í Carville að reyna
promin við sjúklingana. Eftir margra
mánaða, og jafnvel ára, innspýtingar
fór sjúklingum að batna, hörunds-
hnyklar hurfu og sár greru. Rann-
HOLDSVEIKI
sóknir sýndu, að sumir sjúklinganna
höfðu algjörlega losnað við sýkilinn.
en þó var ekki talið öruggt að veikin
væri læknuð, nema því að eins að
sýklarnir gerðu ekki vart við sig í
heilt ár.
Meðan þessu fór fram voru fundin
upp tvö ný meðul, sem eru nokkuð
lík, og heita diasone og promizole,
sem sjúklingar geta tekið inn í töfl-
um. Seint á árinu 1947 höfðu 35
sjúklingar læknaðir með promin, og
10 sjúklingar læknaðir með diasone,
verið útskrifaðir af holdsveikispítal-
anum í Carville. Þessi meðul hafa
einnig verið reynd með góðum árangri
í holdsveikranýlendunni á Hawaii eyj-
um. Er nú farið að tala um það að
hætta að einangra holdsveikisjúkl-
inga, því að óttinn við einangrun hafi
orðið þess valdandi að menn leyni
veikinni eins lengi og þeir geta. — í
þess stað er ráðgert að koma upp
lækningastofnunum, þar sem mest
ber á veikinni. Það er einnig talað
um, að'' skipta um nafn á sjúkdómn-
um, leggja niður hið illræmda nafn
„holdsveiki", en kalla hann framveg-
is „Hansensveiki“ í höfuðið á dr. Ar-
mauer-Hansen. Allt miðar þetta að
því áð draga úr ótta almennings við
veikina.
íW
Skemtilegur dagur
/ barnaskóla í Núrnberg í Þýska-
landi voru bömin látin gera stíl i
vetur, og var efni hans aö.. lýsa.
skemtilegasta degi, sem þau heföi lif-
aö. Ein af litlu stúlkunum skrifaöi
þá: „Skemtilegasti dagurinn í Hfi
mínu var 17. fébrúar 194 7. þá dó hann
bróöir minn og jeg fékk skóna hans
og nœrfötin".
i