Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1948, Blaðsíða 2

510
LESBOK MORUUNBUAÐölNS
— Kletlurinn er eigi jafn-hár
alt í kring. Lægstur er hann
að sunnan og austan en liæstur
að norðan og vestan — ca 7 mann-
hæðir.
Að sunnanverðu hefir frá alda
öðli verið skarð í klettinn og hægt
uppgöngu. Að austanverðu er ann-
að skarð, og má þar ganga upp í
kvos eða dæld, sem er ofan í virkið
og eigi sjest fyr en upp er komið.
Þessi kvos er sporöskjulöguð og
hömrum girt á alla vegu, nema
gegn austri, þar sem skarðið er,
og verður því kletturinn eða virk-
ið, sem um dældina hggur, eins og
skeifa í lögun. Dældin er stór um
sig og nær víst yfir alt að því
þriðjung af ílatarmáli klettsins
alls.
Aö vestan og útnorðan er virkið
brattast, eru þar engin skörð í berg
ið, heldur alt saman þvergníptir
klettar úr stuðlabergi fimm-
strendu.
Að norðanverðu cr virkiö liæst
yíir sjávarmál og lial'a verið hlaðn
ar 3 vörður í minnum þeirra
manna, sem nú lifa, þar sem hæst
ber á, en eigi eru liamrarnir bratt-
ir að því skapi aö norðanverðu. því
að þar eru stallar í bergið eins og
náttúran liefði gert þar riö til upp-
göngu.
Að austan eru liainrarmr nokk-
urn veginn þvergnjptir alt suður
undir skarðið að austan; fyrir sunn-
an þetta skarð taka aftur við þver-
gníptir klettar og hefur þar ný-
lega verið hlaðin varða uppi á
klettabrúninni, en þá fer bergið að
beygja vestur á við og verður þá
lægra og lægra, þangað til kem-
ur að skarðinu að sunnanverðu.
Fyrir vestan skarð þetta geng-
ur klettasnos ein eða tangi til út-
suðurs. Er pessi oddi eigi mjög
brattur fcemr rrregm seni aö .karö-
inu. veit, en fcar senr fcrumr. a
hor-u-v. beygir aítur r-crSur a. viö
aí vestanverðu, verður berr.ð aft-
ur þvergníptara og brattara því
að þar byrjar vesturhlið klettsins
og er hún öll þvcrgnípt, scm fyr
var gctið.
Lengdin á öllum kleltinum frá
fútjsuðri til (land)norðurs cr 417
fet þar scm liann cr lcngstur, cn
breiddin er mest 250 fet frá (suð)-
austri til (norð) vesturs.
Uppi er nokkurn veginn sijett alt
í kring um dældina, cn þó hallar
víða ofan á kletíabrúnirnar, eink-
um að norðan og sunnan. Allur er
kletturinn að ofan þakinn grjót-
hellum, og vex þar varla neitt
annað en mosi.
Botninn í dældinni er líkur vfir-
borði klctísins, sem í kring úm
hana er, nema þar cr, ef til vill,
cnnþá grýttara og víða ilt aðstöðu
vegna urðar, sem íalhð hefir úr
klettunum í kring um dældina.
Klettár þessir eru misháir, en að
mcöaltali má segja, að dældin sjc
svo sem 2 faðmar að dýpt. Undir
klettunum, bæði að utanverðu alt
í kring og inni í dældinni, er víð-
ast hvar urð af stuðlabergsslöpl-
um þeim, sem niður liafa fallið, og
er þar víðast ilt aðstöðu niðrí fyr-
ir. Eins og cðhlegt cr hrynur oft
úr standberginu og má sjá þess
merki viðar en á ehium stað. að
stuölabergsslöplar. eru nýfalluir
niður, einkum að \restan og norð-
vestan, þar sem klettarnir eru bratt
astir og liæstir. Við þelta koma
srnátt og smátt fleiri og fleiri stall-
ar i bergið, og það má því ganga að
bví vísu, aö kletturinn liafi áður
allvíða verið brattari, og öröugra
að klifrast upp á hann en nú og
betra til varnar upp á honum.
Mannvirki.
Stórir grjótgarðar haía verið
hiaðnir vica a klettabrunuumu.
j~i.Ö HC2Tð\ Cg T 6stsn tsr w6'Il
kletUrrur eru fc. ergmctastir cg
fcu^.tt$st:reru er.gir garcer, er. syi'st
að vfcstanverðu a vesturbrú*i tang-
ans lækka klettarnir nolikuð svo
að þar má sums slaðar klifrast
upp, enda hefir þar verið hlað-
inn lítill garðspotti fram á brún-
inni gegnt vestri. Þessi garður cr
aðeins 24 fet á lengd, 4 fet á breidd
og 3 á hæð.
Þá tekur við lítið bil garðlaust
syðst á oddanum, en þar fyrir aust-
an er geysimikill grjótveggur á
þeirri brún tangans sem blasir við
landsuðri og stendur hann rjett að
segja óhaggaður. Er hann 61 fet
á lengd 4 fet á þykt og 914 fet á
hæð næst skarðinu. Þá tekur við
skarðið sjálft og hefur þar verið
afarmikill garður, líklega jafnhár
og að minsta kosti jaín-þykkur
garðinum fyrir vestan skaröið
og hefir hann náð yfir um skarð-
ið þvert, en til þess þarf 45 fela
langan garð. Nú er garöur þessi fall
inn, en urðin i'yrir neðan skarðið
er ljósasli votturinn um að hann
hcfir verið bæði hár og þykkur.
Fyrir austan skarðið sjásl líka
menjar af hleðslu, sem virðist hafa
verið hlaðin fram á alla suður-
brún klettsins þangað til brúnin
fer að beygja norður á við að ausl-
an, en þó cru þessar menjar ó-
glöggvar með köflum. Hjer má all-
víða komast upp, en þó eru hamr-
urnir cigi árennilegir, og þegar
klettabrúiíin fer að beygja til norð-
urs að austanverðu, þá korna þver-
gniptir hanrrar alt nofður að hinu
skarðinu, euda sjásl engar garð-
leifar á því svæði.
Skarð þetta er 50 fet á breidd
og liefir í því verið afar stór garð-
ur, nokkuð bogadreginn, þannig að
bungan á honum hefir vitað inn í
dældina, og hefir hann náð nokk-
uð upp á brúnina norðan við dæld-
ina. Á garðr þessum hefir verið
hhö inn í dældina, norðar en í
miöju. skaröi, cg sjest enn glcggt
votta k r:r kcmpm:u:r. bafcurr. rr.eg
in viS kiiðiS. Hi:3 þett^heíir ver-
.ð 9 fex a bre.dd en si grjótgarð-