Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1948, Blaðsíða 13

LESBÖK MORGUNBL'AÐSXNS
521
ÖSJÁLFRÁÐ SKRIFT
opnar hugarfylgsni manna
ir nokkurn mann að drepa rjúpur
t. d. Það er ekkert sport, mann-
dómur eða upphefð, nje heldur ynd
isauki að eyða því litla, sem enn
er eftir af sjaldsjeðum ftiglum. Það
getur varla gert neinum manni end
urminningarnar mikið bjartari eft-
ir ferðalög um sveitir og öræfi, að
hafa raskað þar ró saklausra fugla,
sem eru auk þess ein höfuðprýði
í hverju landi. Getur það verið
sæmilegt erindi inn til álftavatna
á heiðum uppi að draga þangað
bátkænur til að elta uppi ófleyga
álftarunga?, eins og dæmi munu
finnast til, svo eitthvað sje nefnt.
Er ekki hægt að fá sjer betra er-
indi út með ströndum og meðfram
árósum þessa lands en að skjóta
niður seli í kaststraumi og láta þá
sökkva og koma aldrei upp aftur?
Fyrir Alþingi liggur tillaga um
að endurskoða friðunarlögin. Þeirri
tillögu ber að fagna, styðja hana
og fylgja henni fram af festu og
skilningi. Engum, sem hugsar um
þessi mál af alvöru, getur blandast
hugur um að gömlu friðunarlögin
eru úrelt. í okkar landi er ekki
^ l * u..
fjölskruðugt dýralif, nje heldur
jurtalíf ng megum við því síst við
að rýra það að óþörfu. Eitt sinn
höfðum við nær gjörbreytt tíguleg-
ustu gróðrartegund landsins, birk-
inu, mest vegna skammsýni. Eitt
sinn þurkuðum við út heila fugla-
tegund, ekki einasta við, heldur öll
veröldin. Það var geirfúglinn. Það
gerðist vegna þess að þeir menn,
sem það gerðu, sáu ekki fram fyr-
ir sínar eigin tær. Á tuttugustu
öldinni erum við máske að gera
þetta sama og verra þó, því til
þess eru vítin að varast þau. Hvað
er að verða um örninn t. d.? Hvað
um himbrimann? Hvað verður um
þá hina í fuglanna ríki? — Svo
ekki sje að sinni talað um fleiri villi
fuglategundir, sem eyðilegging vof
ir nú yfir samfara aukinni tækni
til veiða og ferðalaga.
4 ''''
í TRINITY bókasafninu í Dubl-
in er bók frá árinu 1539 og nefn-
ist „Skrift djöfulsins“. Höfundur
er ókunnur, en hann segir frá því,
að lækni nokkrum hafi leikið mjög
hugur á því að finna falinn fjár-
sjóð. Og þegar allar tilraunir hans
í því efni höfðu reynst árcngurs-
lausar, þá bað hann djöfulinn að
hjálpa sjer. „Og samstundis hófst
penni hans á loft og ósýnileg hönd
ritaði alls konar tákn“.
Nú á dögum kannast menn vel
við ósjálfráða skrift og teikning-
ar. Svo að segja hver maður get-
ur komist upp á það að skrifa ó-
sjálfrátt. Spiritistar hafa haldið því
fram, að „andar“ stjórnuðu hönd
þess, sem skrifar, teiknar eða mál-
ar ósjálfrátt. En nú halda sálfræð-
ingar því fram, að hin svokallaða
undirvitund mannsins sje hjer að
verki ög eru farnir að láta van-
gæft fólk skrifa ósjálfrátt til þess
að komast eftir hvað í undirvitund
þess eða hugarfylgsnum býr. Hafa
verið gerðar tilraunir með þetta
nú í rúman aldarfjórðung. Og með
Hvað verður um okkar íslensku
fugla, segi jeg, ef svo heldur enn
áfram, sem nú horfir og verið hef-
ur, að þeir sjeu drepnir gengdar-
laust með öllum tækjum innan
lands og utan?
Ekkert annað getur gerst, en
þeirra raðir þynnist, þeirra hópar
gangi saman og þynnist jafnt og
þjett, nema ráð sjeu upptekin, er
að gagni geta orðið meðan enn
bjargað verður.
3. nóv. 1948.
Bjartmar Guðmimdsson.
þessu móti þykjast sálfræðingarn-
ir geta leyst ýmsar duldar til-
hneigingar úr fjötrum og þannig
komið mönnum á rjettan kjöl and-
lega.
í „Journal of Abnormal Psyeho-
logy and Social Psychology" skýr-
ir dr. Anita Muhl þetta með þessu
dæmi:
— Joan er 24 ára. Meðan hún
var í skóla var hún vinsæl af
skólasystkinum sínum og tók mik-
inn þátt í fjelagslífi þeirra og í-
þróttum. Þegar hún var 21 árs
giftist hún, en hjónabandið var
ófarsælt. Foreldrar hennar yoru á
móti giftingunni og maður hennar
komst í hneykslismál skömmu eft-
ir giftinguna Upp úr því varð Joan
eins og önnur manneskja. Hún-var
haldin kvíða og einkennilegri ótta-
tilfinningu. Ef hún stóð hátt varð
henni óglatt og hún misti allan
mátt. Og í hvert skifti sem hún
gekk fram hjá ljóskersstaur greip
hana óskiljanleg skelfing,
Hún leitaði lækna, en þegar eng-
in ráð dugðu, var gripið til þess
að láta hana skrifa ósjálfrátt, svo
að komist yrði að því hvað í þug-
arfylgsnum hennar bjó. Úr þessu
varð þó engin skrift, en hún dró
stryk og úr því urðu að iokum
tvær myndir: mynd af hlöðu og-
staur með hauskúpu á endanum.
Þegar hún sá þessar myndir rifj-
uðust upp fyrir henni gleymdir at-
burðir frá æsku. Hún mintist þess,
að faðir sinn hafði dtt. bók urn
ævintýraleg ferðalög í Afríku og
var hún með mörgum myndum.
Þessa bók hafði hann harðbannað
henni að skoða. Þá stalst hún til
þess. Hún var svo lítil aðjiúu hafði