Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1949, Síða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
15
mæti, ekki aðeins fyrir oss, sem
erum af íslensku bergi brotin held-
ur og fyrir alla aðra, sem kunna að
meta það. Og Ameríkumenn eru
farnir að sjá að hjer er andlegur
auður, sem er lítt þektur En það
er ekki nóg. Sú skylda hvílir á
oss íslendingum að kynna þenn-
an fjársjóð.
Nú hefur íslenskukensla verið
tekin upp í háskóla Washington-
ríkis hjer í Seattle, svo að nú geta
stúdentar lært þar íslensku ef þeir
kæra sig um. Mikil hátíðahöld fóru
hjer fram í maí s.l. og voru þar
kyntir þjóðhættir hinna ýmsu þjóð
arbrota, sem þetta land byggja.
Hátíðin stóð samfleytt í fimm dsga.
Eitt kvöld var helgað Norðurlanda
þjóðum. Þar voru flutt íslensk
kvæði, sænsk kvikmynd sýnd, en
á milli var sungið og dansað.
f Seattle er íslensk kirkja og dð
messur og á samkomum bæði
málin notuð jöfnum höndum Hjer
er einnig lestrarfjelag, sem heitir
„Vestri“. Aðalmarkmið fjelagsins
er að vekja áhuga manna fyrir því
sem íslenskt er, og þá sjerstaklega
íslenskum bókmentum Fjelagið á
gott bókasafn, en því miður kemur
það ekki að tilætluðum notum
vegna þess að fæst af unga íólkinu
kann íslensku. Þá er hjer kven-
fjelag, sem heitir „Eining". Það er
íslenskt í anda og á fundum þess
fer alt fram á íslensku. Þetta fje-
lag hefur orð á sjer fyrir kærleiks-
starf og samúð.
Fyrir skömmu sáum við einn af
draumum okkar rætast. Það var
byrjað á að leggja grundvöll að
gamalmennahæli í bænum Blaine,
sem er skamt frá Seattle Menn
hafa haft mikinn áhuga fyrir þessu
og viljað sýna í verki að þeir kunna
að meta til fulls það, sem frum-
býlingarnir lögðu í sölurnar og að
þeir eru sterkasti hlekkurinn, sem
bindur oss við ættþjóðina og það
ísland, sem nú er aðeins tvær flug-
t
5»
Margaret Wandrey
dagleiðir í burtu.
Reynslan hefur sýnt, að þegar
unga fólkið fer að hugsa um að
staðfesta ráð sitt, þá er ekki spurt
um þjóðerni. Þetta leiðir af sjer
að kynið blandast og hugmyndir
um ættjörðina handan við hafið
verða þokukendar. Þessu má ekki
gleyma þegar rætt er um að við-
halda sambandinu milli kynkvísl-
anna austan hafs og vestan.
Það fór fyrir mjer eins og svo
mörgum öðrum að jeg giftist hjer-
lendum manni. Og bæði vegna þess
og hins að jeg er fædd 1 Ameríku,
þá hefur íslenskan orðið að sitja
á hakanum alt frá því að jeg gekk
í barnaskóla. Að vísu kann jeg nóg
í málinu til þess að geta fleytt mjer
í hópi íslendinga hjer, en mjer
gengur illa að lesa það og skrifa.
Þó hef jeg yndi af því að heyra
íslensku talaða á samkomum og
hlusta á íslenska söngva. Jeg varð
í æsku hrifin af sögunum, sem mjer
voru sagðar, og nú langar mig til
þess að geta lesið þær á ensku.
Sumum kann að finnast þetta and-
hælislegt. En jeg álít að alt hið
besta úr íslenskum fræðum ætti að
setjast í þann búning, að þeir, sem
lítið eða ekkert kunna í íslensku,
gæti haft þess fullkomin not. Með
því móti höldum vjer þjóðrækn-
inni við og sambandi við þjóðlega
menningu vora. Nú er alt breytt frá
því er foreldrar vorir voru að basla
hjer, en vjer þurfum að skilja
hvaðan þeim kom kjarkur og dug-
ur til þess að sigra í baráttu lífsins.
Saga umliðinna alda sýnir fram-
þróun mannsandans. Hún hefur
venjulega komist hæst meðal
þeirra þjóða þar sem bókmentir og
traust á guði hafa átt samleið. og
þar sem fátækt hefur knúð til fram
takssemi og snúið ósigri í sigur.
Hugur minn hvarflar heim til
íslands, eins og það var áður. Jeg
sje feður vora sem unglinga vera
að smala kindum á fjöHum og heið
um. Og jeg sje þá þroskaða berj-
ast við ólgandi hafið. Jeg sje torf-
bæi í faðmi fjalla og dala Sögurn-
ar, sem jeg heyrði um þá í æsku,
heilluðu mig miklu meira en sög-
urnar um allar framfarirnar þar
og hjer. Má vera að nú sje þessir
torfbæir að hverfa. En vonandi er
að þeir hverfi ekki alveg. Þeir eiga
að geymast til minja um þrek og
þrótt þeirra, sem þar bjuggu og
vera komandi kynslóðum hvöt til
dáða og drengskapar.
Fyrir nokkru var hrífandi skemt-
un hjer í Seattle. Það var íslenskur
sjónleikur. Það var komið með
hann frá Vancouver í Kanada og
aðalleikendurnir voru nýkomnir
frá íslandi. Stundum eru hjer sýnd-
ar kvikmyndir frá íslandi. Það er
yndi að horfa á þær, einKum vegna
þess hvað þær gefa oss skýra mynd
af landinu, sem vjer þráum að vita
meira um. Það er líka gaman að
myndabókum frá íslandi Thor
Thors gaf út slíka bók. Svo má
minnast á tímaritið „The Icelandic
Canadian", sem gefið er út hjer
vestan hafs. Það er að vísu ritað á
ensku, en það er helgað öllu því,
sem íslenskt er. Ritið er Vestur-
íslendingum til sóma og raunar öll-
um íslendingum og á það skilið að
i