Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1950, Blaðsíða 10

262
LESBOK morgunbijvðsins
Sagt er, að af 68 bygðalögum sjeu
45 í eyði. Vatnið hefur flætt upp í
götur í meirihluta borgarinnar og
- ekki hægt a* komast um þær öðru-
vísi en á batum. Við heimsóttum
í gær Alþjóðasjúkrahúsið og urð-
um að skríða inn um glugga á
þriðju hæð. Tvær neðri hæðirnar
voru að mestu í kafi.
Er við komum hingað var vatnið
í Yangtsefljóti 18 metrum hærra
en þegar það er grynnst. Áætlað er,
að 25 milljónir manna sjeu í mottu-
skýlum, sem komið hefur verið upp
á öruggum stöðum. Ameríski Rauði
krossinn hefur gefið stórfje til
hjálparstarfsemi hjer. Kristniboð-
ar hjálpa einkum með matgjöfum
og hjúkrun sjúkra. Fjöldi manns
hefur verið bólusettur gegn kóleru.
enda er þegar farið að bóla á pest-
um.
— Svo mikið hefur hrunið af
húsum, að gert er ráð fyrir breyttu
skipulagi. Það af húsunum, sem
stendur upp úr vatninu, er fult af
munum og fólki. Viðskifti fara fram
á bátum, prömmum og flekum,
sem götusalar róa eða stjaka. Ann-
ars hafa öll viðskifti stöðvast. Eng-
in blöð koma út. Sími og póstgöng-
ur í megnasta ólagi.
— Uppi á flötu húsþaki hefst eins
margt fólk við og þar getur rúmast
Flest hefur það ekki haft svo mik-
ið sem grasmottu yfir höfuðið í öll-
um þessum rigningum. Það hafði
ekki bragðað mat í tvo daga, er því
loks var færður dálítill rísskamtur
Sumt er veikt. Nokkrir hafa dáið.
en líkum þeirra verið hrynt út fyrir
þakbrúnina.
— Á fjórða þúsund manns höfð-
ust við í pakkhúsi útlendrar versl-
unar. Engin tök voru á að matreiða
þar vegna þrengsla og óþrifnaðar.
En þeim hefur verið sjeð fyrir einni
máltíð á dag. Vatn rann um alt
gólfið og náði til hnjes, er það var
mest. Margir eru veikir, en þeim,
er ekki hjeldu út, var ýtt út fyrir
dyrnar, í opinn dauðann.
— Kona kemur yfir þvera götu.
Vatnið nær henni undir hendur
Hún heldur á tómu mataríláti í
annari hendi. Á hinum handleggn-
um heldur hún barni. Dauðhrætt
vefur það báðum handleggjum um
háls henni. Líklega er hún í levt að
húsaskjóli og mat. En svo er hún
aðframkomin og örmagna, að hún
kemst varla úr sporunum. Hún
skjögrar, staðnæmist, er vatnið
dýpkar enn, hnígur út af og —•
sekkur. Barnið rekur upp angistar-
vein um leið og það hverfur með
henni.
TENGHSIEN heitir ein minsta
sýslan í Honanfylki. Við vorum bú-
sett í höfuðstaðnum. Sýslan öll var
stöðvarumdæmi — eða prestakall
— okkar. íbúar voru»um síðustu
aldamót 800 þúsund. Þeim hafði
fækkað vegna ræningjaóeirða og
hungursneyða niður í 520 þúsund.
Mest varð fækkunin eftir flóðið
mikla.
Það verður ekki ofsögum af því
sagt hvað menn leggja sjer til
munns, þegar hungrið sverfur að.
Snemma var farið að drýgja mat-
inn með vissri moldartegund og
berki, grösum og rótum. Skepnum
og alifuglum er búið að farga fyrir
löngu. Þá var farið að selja áhöld,
húsgögn og fatnað. Það var flutt
á hjólbörum eða borið á bakinu til
fjarlægra bæa og þorpa, og selt
fyrir einhverja smámuni. Skemd
matvara er keypt fyrir andvirðið.
Enginn spyr um gæði slíkrar vöru
heldur það eitt, að fá sem allra
mest. Heima bíða margir munnar
eftir mat.
Að lokum neyðast heilar fjöl-
skyldur til að yfirgefa heimili sín
og fara á verðgang, hundruðum,
þúsundum saman. Þorp leggjast
hvert á fætur öðru í eyði. Hús
hafa flest verið rifin. Það var síð-
asta úrræðið. Viði og þakstein var
hægt að selja, þó að lítið yrði úr.
Fult er af allskonar skrani á sölu-
torgunum. Það eykst dag frá degi
og fellur að sama skapi í verði. En
matvara verður einnig fásjeðari
dag frá degi og er gulls ígildi.
Verðgangur hefur ávalt verið ,,at
vinnuvegur“ og eina úrræði auðnu-
leysingjanna í Kína, eins og öðrum
heiðnum löndum. Nú komust svo
margir á vonarvöl, að verðgangs-
menn urðu naergöngulli en sæm-
andi þykir. Menn reyndu að forð-
ast þá. Rán og morð voru daglegir
viðburðir. Það tók að spyrjast frá
ýmsum stöðum, að hungraður
mannfjöldi hefði brotist inn í korn-
vöruverslanir og opinberar bygg-
ingar og tekið öll ráð í sínar hend-
ur, þar til hermenn voru sendir á
vettvang.
Það átti við um beiningamenn-
ina, sem þar stendur, að þeir voru
„fátækir en auðguðu þó marga“,
Ránfýknir menn þyrptust að úr
öllum áttum og höfðu rúið þá og
flegið. Þeir seldu ofurlitla matbjörg
okurverði, en keyptu í staðinn akra
og hús, áhöld og fatnað, konur og
börn, fyrir smáræði.
Fólkstraumurinn liggur, á hung-
ursneyðar tímum, til bæanna. Þar
einkum er von um matgjafir og
aðra opinbera hjálp. Fylgist maður
með nokkrum einstaklingum í
hinni miklu hungurgöngu, sem stóð
í marga mánuði, fæst dágóð mynd
af kjörum og líðan fjöldans:
MARGIR hafa örmagnast á leið-
inni til bæanna og liggja eftir dey-
andi meðfram vegunum. Meðal
þeirra var fullorðinn maður, sem
jeg þekki vel. Hann ljet lífið í von-
lausri baráttu fyrir lífi konu sinn-
ar og tveggja barna, sonar og dótt-
ur. Þau reyndu að halda áfram til
bæarins. Vegurinn var ósljettur og
þeim erfitt um gang. Litla telpan
datt og skorti þrótt til að rísa upp
aftur. Móðir hennar sá það, en