Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1950, Blaðsíða 16
268
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
V
sýndust gengileiíastir og hugðu fá-
fróðir menn að það væri þjóðgöt-
ur því að þar var mestur fjöldi á.
Enn sumir týndust fvrir sakir leti
og ræktarleysi. Enn sumum þótti
einslegt að ganga aðra vega en þá
er flestir gengu. Sumum gekk til
háð og spott ef þeir gengi sjer einir
að vegum. Enn sumum gekk til
þrályndi og ilska með ýmislegum
girndum.“
ÞEGAR vjer nú hugleiðum hvað
vjer erum miklu auðugri en frænd-
ur vorir á Norðurlöndum, þar sem»
mjer sitjum nú einir að dýrasta
arfi feðranna, tungunni, þá verðum
vjer að minnast með innilegu þakk-
læti þeirra, er tungunnar gættu
dyggilegast á liðnum öldum. Er þar
fyrst að nefna rithöfundana, er
skráðu fornbókmentirnar, og síðan
þá, er varðveittu handritin svo að
þau gleymdust aldrei. Svo ber að
þakka mæðrunum og ömmunum,
sem kendu æskunni sögur, ljóð og
ævintýr. Og síðast en ekki síst ber
að þakka blessuðum rímnaskáld-
unum, sem heldu dauðahaldi 1
Eddukenningarnar, málskrúð og
dýra háttu. Þeim sje heiður meðan
íslensk tunga er töluð.
En þetta bendir oss einnig á hve
andhælislegt það er, að fornar ís-
lenskar bókmentir skuli geymdar
þar sem enginn maður skilur þær.
^
Gott sumar.
Gömul þjoðtrú kennir að eins og
viðri á sunnudaginn fyrstan í sumri,
svo muni viðra um túnasláttinn og eins
og viðri á mánudaginn fyrstan í sumri,
svo muni viðra um útengjasláttinn. —
Eftir þessu ættum vjer nú að eiga í
/ændum óvenju gott sumar, því að sól-
jkin og blíðviðri var báða þessa daga.
* Í *
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ uppljómað hið ytra að kvöldi dags. Þannig verður það jafnan
uppljómað á undan sýningum þegar dimt er, og þykir mönnum fögur sjón að
horfa á það, jafnvel ekki síður úr nokkurri f jarlægð. Þessi uppljómun húsa er
nýtt fyrirbrigði hjer, var reynd í fyrsti skifti á húsi Þjóðminjasafnsins þegar
Reykjavíkursýningin var haldin þar. Væntanlega þarf ekki á þessari kyngibirtu
að halda í sumar, þegar kvöldsólin gyllir hauður og haf. (Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
Sölvatekja
er mest í Breiðafjarðareyum og
Saurbænum í Dalasýslu. í eyunum eru
fyltir af þeim bátar og þegar heim
kemur eru þeir dregnir á land og aus-
ið í þá ósöltu vatni og er það látið
standa á sölvunum í sólarhring. Við
þetta verkast þau betur og verða sæt-
ari á bragðið. Síðan eru sölin breidd
á jörð til þerris og þegar þau eru þur,
er þeim troðið í tunnur. Þá kemur ut-
an á þau sykurskán, svo að þau verða
hvít. Sykur þessi er kunnur undir
nafninu hneita. Af sölvum er lík lykt
og af allra besta tei, og þó er ,hún
sterkari. Þau eru etin daglega með
harðfiski og smjöri og þykja holl fæða.
— Menn hafa veitt því athygli við
sölvatekjuna, að þar sem þau eru al-
gerlega hreinsuð burt, vaxa söl brátt
aftur, en ef þau eru tekin óvandlega,
verður fóturinn, sem eftir er, alvaxinn
hrúðurkörlum og ungum skeljum, svo
að þau fá ekki vaxið á ný. (E. Ól.)
í árslok
1850 voru íbúar Reykjavíkur 1149
talsins. Þá var talið að á öllu landinu
væri um 60.000 sálir eða litlu fleira en
nú er í Reykjavík, eftir eina öld.