Lesbók Morgunblaðsins - 08.10.1950, Blaðsíða 7

LKSBÓK MQRGUNBUAÐSrNS
443
flotaþjóð heimsins. Þeir eiga 5
orustuskip, 12 flugvjelamóðurskip,
28 beitiskip, 111 tundurspilla, 67
kafbáta og fjölda annara skipa.
Menn mega ekki láta það villa
sig hvað Bretar hafa lítinn land-
her. Það er í samráði við hin rík-
in í Atlantshafsbandalaginu að
Bretar leggja aðalkapp á að efia
íiugher sinn og flota.
í London gengur skrítla, sem
sýnir það hvernig hinir íhaldsömu
Bretar taka hinum nýa vígbúnaði.
Tvær aldraðar konur voru að fara
upp í þrýstilofts flugvjel. Önnur
þeirra sneri sjer að flugmanninum
og sagði í viðvörunartón: „Ungi
maður, þjer skuluð ekki dirfast að
fljúga hraðar en hljóðið fer, því
að við vinkonurnar höfum um
margt að spjalla." Hinir breyttu
tímar hafa ekki drepið niður kímni
-gáfu Breta.
DANMÖRK liefur mikla hernaðar-
lega þýðingu, þótt íbúar þar sje
ekki fleiri en í Chicago, vegna þess
að hún hefur vald á sundunum inn
í Eystrasalt. — Landvarnir Dana
bvggjast á lögum um herskyldu frá
árinu 1849. Yngstu 8 árgangarnir er
hinn fasti her, en næstu 8 árgang-
ai varaliðið. Á stríðstímum getur
Danmörk haft 100.000 manna her á
að skipa.
Kjarni hersins er lífvarðarsveit
konungs. Einkennisbúningur þeirra
er heljarmikil bjarnarskinnshúfa,
bláar buxur og rauðar treyjur, og
iíta þeir hálf kátbroslega út í þess-
um búningi. En ,menn skulu ekki
dæma þá eftir því. Hinn 19. sept-
ember 1944 hófu menn þessir skot-
hríð á nasista er þeir ætluðu að
taka konungshöllina Amalienborg.
Fjöldi Þjóðverja fell, og síðan
hurfu hinir frá og hættu við að
taka höllina. Þegar þetta skeði
höfðu Þjóðverjar ráðið lögum og
lofum í Danmörku í fjögur ár!
Sennilega er þó Grænland stærsta
framlag Danmerkur til Atlants-
hafs bandalagsins. Grænland er
miðstöð á flugleiðinni um norður-
höf milli Ameríku og Evrópu. —
Þrent var það sem Bandaríkjamenn
græddu á því þegar Danir ljetu
þeim Grænland eftir í seinustu
styrjöld: 1. þau fengu þar dýrmæta
varnarstöð, 2. þau fengu þar hinar
dýrmætu kryolitnámur, og 3. þau
fengu þar hinar þýðingarmestu
veðurathugunarstöðvar, svo að það
varð að máltæki hjá flughernum:
,í Grænlandi vitum við í dag
hvernig veðrið verður í Þýskalandi
á morgun.“
Ef rússneskar flugvjelar ætla að
gera árás á New York, verða þær
að fljúga yfir Grænland. Þess
vegna er það ómetanlegt að hafa
yfirráð þar.
ÁÐUR en rússneskar flugvjelar
komast þó svo langt, verða þær að
fljúga yfir ísland. Það var áður í
konungssambandi við Danmörk, en
fuilvalda ríki síðan 17. júní 1944,
og er einn aðilinn í Atlantshafs-
bandalaginu. ísland hefur engan
her, engar hervarnir og engan
flota. Að vísu sagði þjóðrækinn ís-
lendingur: „Jú, við eigum þrjú
varðskip.“
Danmörk er lítið betur á vegi
stödd, því að þótt hún eigi fleiri
skip, þá er miklu meira krafist af
henni. Hún á tvær freigátur, 10
tundurbáta og þrjá kafbáta. Og
með þessum flota á hún að víg-
girða Sundin, svo að Eystrasalts-
floti Rússa komist ekki út í At-
lantshaf.
NOREGUR hefur markað afstöðu
sína með konunglegri tilskipan 10.
júní 1949, þar sem svo segir: „Ef
árás er gerð, eru allir herskyldir.
— Berjist þótt alt sýnist vonlaust.
Skeytið engu hótunum nje refsi-
aðgerðum. Baráttunni verður að
halda uppi utan landamæranna án
tillits til fyrirskipana, sem gefnar
kynni að vera út í nafni konungs
og stjórnar, ef á valdi óvinanna
eru. Handtekinn liðsforingi má
ekki gefa óvinunum neinar upplýs-
ingar“.
Þarna er hinn ósveigjanlegi bar-
áttuhugur Norðmanna eins og hann
er nú.
Vegna þess að Noregur á landa-
mæri að Rússlandi á kafla, þá lÖgðu
Rússar fastar að NorðmÖnnum en
neinni annari þjóð, að ganga ekki í
Atlantshafsbandalagið, Það er ljóst
vitni þess hve geisi mikla hernað-
arþýðingu Noregur hefur. Siglinga-
leiðin til Murmansk og Archangel
liggur um sundið milli Noregs og
Spitzbergen.
Noregur hefur mörg góð strand-
vígi, þar af 300, sem Þjóðverjar
gerðu til að tryggja sig þar á her-
námsárunum, en urðu að hlaupast
frá í stríðslok. Þeir skildu eftir
mikið af hergögnum þar og í Dan-
mörku, og eru nú þessi tvö lönd að
skifta þeim bróðurlega á milli sín
eftir því hvað hvoru hentar best.
Danir fá t. d. loftvarnabyssur og
tundurskeyti hjá Norðmönnum, en
láta þá í staðinn fá stórar fall-
byssur.
í Noregi geta Vesturveldin haft
flugbækistöðvar og þaðan er hægt
að gera árásir inn í hjarta Rúss-
lands. Norðmenn eru ekki sjálfir
færir um að gera slíkar árásir, því
að þeir eiga ekki nema 98 flugvjel-
ar. aðallega Vampire, Spitfire,
Moskito og Sunderland. — En ef
Bandaríkin, Bretland og Kanada
koma til skjalanna, þá verður Nor-
egur hinn reiddi hnefi vestrænu
ríkjanna.
Norðmenn hafa haft herskyldu
í 300 ár og í her þeirra eru kenn-
arar, sem kenna fjelagsfræði, og er
það einstakt. En Norðmenn segja:
„Þeir, sem eiga að verja Iýðræðið,
verða að vita hvað lýðræði er.“
Þeir treysta mest á heimavamar-