Lesbók Morgunblaðsins - 08.04.1951, Blaðsíða 2

190
LESBÓK MORGUNBLAÐSTNS
ingu og hve þekking hans á landi
og þjóð kom stjórnendum hersins að
góðu haldi og kom í veg fyrir margs-
konar misskilning og erfiðleika. þá
væri það eitt ærið nóg til þess að
við stöndum í þakkarskuld við Valdi-
mar Björnsson fyyir starf hans hjer
á styrjaldarárunum.
En við þetta bætist hjálpsemi hans
við alla, sem til hans leituðu með
eitt og annað. Fóru fáir bónleiðir af
fundi hans. Oft var ekki beðið um
lítið. Oteljandi eru þær ferðir, sem
Valdimar lagði á sig til að gera ís-
lendingum greiða og til að stuðla að
því, að sambúð ísiendinga og herliðs
Bandaríkjanna yrði sem árekstra-
minst. — Valdimar Björnsson varð
þjóðkunnur maður á þessum árum
og eignaðist hjer fleiri vini en dæmi
munu vera um erlendan mann, sem
hingað hefir komið til stuttrar dval-
ar, þótt af íslensku bergi sje brot-
inn í báðar ættir.
Haldgóður arfur frá ömmu.
Valdimar Björnsson og systkini
hans lærðu jöfnum höndum íslensku
og ensku í uppvextinum. Foreldrar
þeirra bæði, frú Ingibjörg Á. Jóns-
dóttir og Gunnar B. Björnsson,
töluðu íslensku he*ma fyrir, en þó
varð það fyrst og fremst fööuramma
þeirra systkina, Kristin Benjamíns-
dóttir, sem kendi þeim málið og
íslensku fræðin. Um hana er sagt,
að hún haíi neitað að tala eitt ein-
asta cnskt orð þau rúmlega 40 ár,
scm hún dvaldist vestan hafs.
íslensk tunga og trygðin við alt,
sem íslenskt er varð barnabörnum
hennar góður aríur. Valdimar hlaut
rinn bróðurpart af þeim arfi, og hef-
ur varðveitt hann vel og dyggilega.
í ræðu, sem Valdimar flutti á miðs-
vetrarmóti Fróns í Winnipeg í febrú-
ar s.l. sagði hann sögu af Vestur-
Islending, sem hefði eins getað verið
saga um hann sjálfan. Sagan var um
mann, sem kom veslan úr Dakota-
bygð til Minnegota og helt þar racðu
á íslandsmóti 1930, en þaðan hafði
hann fluttst er hann var sex ára.
Hann sýndi trygð sína við gömlu
bygðina með þessum orðum:
„Hjer lærði jeg fyrstu bænirnar
mínar. Hjer lærði jeg: „Vertu guð
faðir, faðir minn“....“
Draumur unglingsins,
sem rættist.
Þegar Valdimar var 12 ára fór
hann með föður sínum í stjórnarráðs-
bygginguna í Minnesota. Pilturinn
var settur í stól ríkisstjórans og er
sjálfur ríkisstjórinn kom að Valdimar
í sæti sínu, brosti hann góðlátlega,
klappaði á kollinn á snáðanum og
sagði:
„Sá dagur kann að koma, að þú
setjist með fullum rjetti í þenna
stól“.
Valdimar Björnsson hefur nú ver-
ið kjörinn í eitt virðulegasta trúnað-
arstarf, sem Vestur-íslending hefur
hlotnast.
Það er ekkert leyndarmál að Valdi-
mar hafði snemma hug á að verða
stjórnmálamaður. Með þessari fyrstu
kosningu í hið hátt setta embætti
fjármálaráðherra fæðingarríkis síns,
hefur draumur frá unglingsárunum
ræst. — Vinir Valdimars og samherj-
ar í Republikanaflokknum hafa hvað
eftir annað hvatt hann til að gefa
kost á sjer til frarr.boðs í opinber
embætti. Valdimar hefur alt til
brunns að bera, sem prýða má góðan
stjórnmálamann, ritsnjall og mælsk-
ur svo af ber. Hann var ekki nema
17 ára er hann sigraði r mælsku-
keppni, sem haldin var með þátttöku
frá studentum við alla helstu háskóla
Bandarikjanna.
En Valdimar lá ekkert á. Hann
hafði stundað blaðamensku hjá föð-
ur sínum við blað þeirra „Minneota
Mascot“. Hann tók háskólaþróf sitt
með láði, lauk fjögra ára námi þar á
þrcmur árum.
Siðar lá lciðin til stórblaðanna í
St. Faui og Minneapoiis, útvarpsfyr-
irlestrar og ótal fyrirlestrar við jafn-
mörg tækifæri hjá fjelögum, eða á
mótum, fluttir ýmist á ensku, ís-
lensku eða norska tungu.
Styrjöldin skall á og Valdimar var
meðal þeirra fyrstu, sem gerðust
sjálfboðaliðar. Þegar átti að neita
honum um inngöngu í herinn sökum
einhvers smávægilegs innvortis
meins, gekk hann undir skurðarhníf-
inn, til að fá það lagfært. Var þá
tekinn í sjóliðið og hlaut þegar liðs-
foringjanafnbót.
Á ísafirði giftist Valdimar Guð-
rúnu Jónsdóttur, dóttur Jóns Hró-
bjartssonar kennara á ísafirði. Eiga
þau þrjú börn, tvær dætur og son.
Að styrjaldarlokum gerðist Valdimar
aðstoðarritstjóri við stórblaðið „St.
Paul Pioneer Press“.
Vinsæll maður
„Val Björnson“
Þegar Valdimar Björnsson var í
kjöri til fjármálaróðherraembættisins
í Minnesota við kosningarnar, sem
fram fóru í nóvember í haust, efaðist
enginn, sem til þekti að hann myndi
ná kosningu. Bæði var það, að flokk-
ur hans, Republikanaflokkurinn, á
miklu fylgi að fagna í ríkinu. Og svo
var hitt, sem mestu máli skifti, að
Valdimar er með afbrigðum vinsæll
maður í heimafylki sínu, ekki síst
meðal Norðurlandabúa, sem eru þar
fjölmennir.
Þegai sá er þetta ritar kom til
Minnesota skömmu íyrir styrjaldar-
lokin síðustu, kvað alls staðar við
sama spurningin: Hvernig „Val
Bjornson“ liði á Islandi, en svo er
Valdiipar nefndur vestra. Það var
sama, hvort það var verkamaður, eða
háttsetlur embættismaður, sem
spurði. Allir vildu vita um „Val“ og
hclst hvenær hans væri von heim á
ný.
Fyrirrennari Valdimars í fjármála-
ráðherraembættinu var orðinn aldr-
aður maður, sem átti langan starfs-
íeril og £lsetilegu stjórnmálabraut að