Lesbók Morgunblaðsins - 09.03.1952, Qupperneq 8

r' LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
rr
■h
116
tsr ■
Sigurður A. Magnússon:
Siðir og skapeinkenni Grikkja
Þ A Ð er haft eftir einum hinna
fornu grísku spekinga, að Grikkir
verði aldrei fullorðnir. Þótt flestir
Grikkir mótmæli þessu króftug-
lega, getur gesturinn frá Norður-
Evrópu tæplega varizt þeirri hugs-
un, að glöggskygn hafi þessi spek-
ingur verið. Hafi nokkur þjóð áber-
andi einkenni barna, þá eru það
Grikkir. Þeir eru fljótir til reiði og
fljótari að gleyma, þeir eru ótrú-
lega opinskáir og einlægir, hafa
óslökkvandi fróðleiksfýsn barnsins
og eru framúrskarandi trúhneigðir.
Þeir eru oft hvikulir og seinir til
ákvarðana. En það er líka hægt að
kveikja í þeim þvílíka hrifningu
og eldmóð, að þeir svífist einskis
og hræðist ekkert. Þeir hafa dálæti
á ieikum og elska söng og dans.
Helzi samkomustaður Grikkja er
kaffihúsið eða bjórstofan. Uti í
þorpunum safnast þar saman flest-
ir karlmenn þorpsins, ræða dægur-
málin og lesa dagblöðin. Margir
þeirra eru auðvitað ólæsir, en þá
feilur það í hlut kennarans eða
borga sig að banna nokkrum í skól-
um eða annars staðar að rita og
raunar kenna þessi umdeildu tvinn-
uðu orð eftir hefðinni, sem er,
þangað til ritreglubreyting um y
kemst á. Og ekki mæli ég með að
gefa y-ritun eins frjálsa yíirleitt og
ritun á z hefur verið síðan 1929.
Engar þær athugasemdir, sem ég
hef í dag gert við ritregluatriði,
geta leyst* nemendur undan að
hlýða skólabókum sínum og kenn-
urum um rithátt, a. m. k. þangað
til lýkur burtfararprófi.
•j* Bjöm Sigíússon.
Höfundurinn í hopi griskra blomarosa. — Þeim þotti ljost har hans kynlegt og
hendu mikið gaman að því.
hreppstjórans að lesa upphátt fyric
þá. í borgunum eru kaííihúsin allt-
af full af karlmönnum — en kven-
fólk er þar sjaldséð. Séu þeir ekki
í háværum samræðum, eyða þeir
tímanum við teningaspil, sem mjög
er vinsælt hér. Kaffihúsin leigja út
áhöldin og hafa engu minni tekjur
af þeim en kaffinu.
Umræðuefnið er undantekning-
arlaust stjórnmál, og það var því
lítil von til þess, að einræðisherr-
ann Metaxas yrði vinsæll, þegar
hann bannaði opinberar umræður
um stjórnmál 1936. Síðar meir hafa
Grikkir þó lært að meta hann, því
undir hans stjórn urðu hér meiri
íramfarir en undir stjórn nokkurs
annars valdhafa síðustu ára og
kyrrð komst á í stjórnmálalífinu,
sem annars hefur verið all svip-
vindasamt undanfarin 30 ár. Til
marks um það má hafa, að á þessu
stutta tímabili hafa setið við völd
í Grikklandi eigi færri en 4 kon-
ungar (einn þeirra sat m. a. s. tvisv-
ar), 2 forsetar, 1 ríkisstjóri og a. m.
k. 3 einræðisherrar. — Á árunum
1940—46 sátu 13 rikisstjórnir.
Þrátt fyrir þetta — eða máske
af þessum sökum — eru stjórn-
málamenn vinsælh en allir aðrir.
Þeir eiga ekki minni vinsældum að
fagna hér en kvikmyndastjörnur í
öðrum löndum. Flest dagblöðin
birta daglega litprentaðar skop-
myndir af þeim — og sögurnar um
þá eru hnossgæti almúgans.
Vinsælastir þeirra um þessar
mundir eru hershöfðingjarnir og
andstæðingarnir, IMastiras og
Papagos. Sá fyrrnefndi er nú for-
sætisráðherra, en gerðist um skeið
einræðisherra og lifði landflótta í
Frakklandi síðustu 10 árin fram að
styrjaldarlokum. — Hinn gat sér