Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1952, Page 8
r 444^
r LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
MEÐ FEKÐAFÉLAGI ÍSLANDS
í HITARD
\ L
Rústin
af bæ Bjarnar
Hítdælakappa
í Hólmi.
Teikning Jónasar
Hallgrímssonar. ■
Niðurlag.
í fjallaskálanum eru fimm
tveggja manna ból með dýnum.
Þar er þrifalegt og vel um gengið.
Fólkið er hálfþreytt eftir langa ferð
í bíl og erfiða göngu í hrauninu,
en samt er eins og það vilji ekki
ganga til náða. Veðrið er heillandi
fagurt. Það er sólskin á efstu tind-
um í austri, en svo er eins og dal-
urinn sé að smáfyllast af dökkbláu
flæði. Það er einkennileg sjón. Að
baki okkar rís Hólmurinn hár og
grænn, en fram undan niðar áin
í kvöldkyrðinni. Annars er allt
hljótt í þessum fjallasal — dásam-
legur friður og kyrð. Það rökkvar
' óðum meðan við snæðum kvöld-
verð og áður en varir veður mán-
inn upp af fjöllunum, undarlega
stór og náfölur.
Inni í skálanum hvín í þremur
„prímusum" og það er gott að fá
kaffi áður en maður fer að sofa.
Með bezta samkomulagi er tveim-
ur og tveimur raðað í rúmin, tveir
eru í tjaldi og tveir verða að sofa
á gólfinu. Brátt er sofnað, en eftir
litla stund vakna menn við drauga-
gang mikinn úti fyrir, dunur og
dynki og jörðin skelfur. Eru nú
þeir, sem féllu á Hvítingshjöllum
komnir hingað heim og teknir að
berjast að nýu, eða ætla þeir að
' gera áhlaup á okkur? Enginn
hreyfir sig. Við bíðum átekta eins
r og Grettir þegar hann heyrði ó-
lætin í Glámi forðum. Dunurnar
' færast fjær um stund, en svo færast
þær aftur nær eins og skriða hlaupi
^ að okkur ofan úr fellinu og klofni
um skálann. Þá fór einhver hug-
aður fram í dyrnar að gá að hvað
hér væri á seiði. Þarna var þá
kominn hópur af stóði, sem gengur
á dalnum, og ærslaðist í kring um
skálann til þess að fagna þessum
óvæntu gestum. Eftir það sváfu
allir rólegir.
- * ~
Snemma var farið á fætur morg-
uninn eftir, því að nú átti að kanna
dalinn betur og ganga inn með
vatni og helzt að komast í Bjarn-
arhelli, en enginn vissi hvar hanu
var og kunnugir menn gátu ekki
heldur vísað á hann, því að þeir
höfðu aldrei í hann komið.
Við gengum stíg inn með Hólm-
inum þangað til vatnið blasti við,
og er skammt að fara. Vatnið nær
alveg að fellinu og liggur að norð-
urhlið þess og er bratt upp frá því.
Þar er fjárstígur nokkuð hátt uppi
og nefnist Tæpagata, og á það
nafn skilið. Þarna runnum við í
sporaslóð og miðaði heldur seinl.
Innan við Hólminn hefir hraun
fallið fram í vatnið og eru þar
langir hrauntangar út í það. Nú
þóttumst við sjá hvers vegna fellið
heitir Hólmur. Það er umkringt
af hrauni á tvo vegu, en af vatn-
inu og ánni á aðra tvo vegu. Fag-
urt var að horfa úr Hólminum inn
yfir vatnið spegilslétt og glitrandi
í morgunsól. Lengst í burtu, innan
við vatnsbotninn sást dálítið grænt
undirlendi. Þar var byggð áður.
Þar var bær, sem hét Bjúgskot, en
hann er kominn í eyði fyrir ómuna-
tíð. Þar var og bær, sem hét Gín-
pndi, og er sagt að skriða hafi
hlaupið á hann og þess vegna hafi
hann lagst í eyði. En svo var það
árið 1840 að Sigurður Jónsson frá
Ketilsstöðum í Hörðudal reisti
þarna nýbýli, er hann nefndi Tjald-
brekku. Þar bjó hann í 25 ár og
kom upp stórum barnahóp. Hefir
hann sjálfsagt verið dugnaðarmað-
ur mikill og hagsýnn, því að erfitt
hefir verið þarna að mörgu leyti.
Vetrarríki er ákaflega mikið og
langt til aðdrátta. Þriggja klukku-