Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1955, Blaðsíða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
4W** 541
að því gert að kynna þetta skáld.
Hvað varðar okkar um erlenda
konunga í ríki andans? „Þursi,
ver sjálfum þér nægur“, var heil-
ræði Dofrakóngs. Það kom fleir-
um en mér á óvart er frk. Ragn-
hildi Steingrímsdóttur var hleypt
þar inn með kafla úr Tess í sum-
ar. Þegar ég sá þetta í dagskránni,
beið ég þess með nokkurri for-
vitni, hvaða kafla hún kæmi með,
og þegar það varð ljóst, þá hvern-
ig henni tækist með hann, því ekki
hafði hún valið hið auðveldasta til
flutnings. Mundi hún nú láta Tess
klökkna er hún talaði um yfirvof-
andi smánardauða sinn? Misskiln-
ing hefði það sýnt, því
þú sæir ei þær sjónir hika
við sólarprestsins fórnarbál.
Þegar Tess ræðir við Angel, ligg-
ur hún einmitt á fórnaraltarinu í
Stonehenge, þar sem ætla má að
öld fram af öld hafi ungar meyjar
verið sviftar lífi sólguðinum til
þóknunar. Hún hefir þá einn um
tvítugt, en svo er hún heilbrigð,
að það er ekki meira fyrir hana
að mæta dauðanum en að ganga
inn í kirkju. Ragnhildur skildi það
líka, að þarna átti enginn klökkvi
heima. En þegar Angel leiðir hjá
sér að svara spurningu hennar,
hinni fornu spurningu Jobs, hvort
líf muni eftir dauðann, þá var öðru
máli að gegna. Hún skilur að þögnin
táknar neitun og að engin von er
því um, að þau fái að njótas\ hinu-
megin grafar. Allt veit þessi ó-
skeikuli maður. En ást hennar á
Angel er henni miklu meira en líf
og dauði. Því var það réttur skiln-
ingur, sem nú lét merkjast klökkva
í rödd þessarar stúlku, sem ekki
kunni að hræðast.
Ég átti tal við Ragnhildi eftir að
hún hafði flutt þáttinn og fann þá,
að flogið hafði henni í hug að taka
þann kafla sögunnar, sem drama-
tiskastur er og tíðast mun að finna
í sýnisbókum. En það er frásögn-
in um það, er Tess skírir barnið
sitt að dauða komið. En hún hafði
gert sér ljóst, hvað við það val
hefði verið athugavert að þessu
sinni. Ég jield að hún hafi valið
rétt. En annars er það síður en svo
erfitt að finna í Tess stutta og á-
hrifamikla kafla, sem njóta sín
sjálfstæðir, og það jafnt bjarta sem
skuggalega. Því það er öðru nær
en að öll sé sagan raunaleg.
Hæpið er að margir hafi veitt
því athygli að frásögn hliðstæð
þessari um dauða Harms og greftr-
un, sem svo er fræg, er til í ís-
lenzkum bókmenntum, tekin út úr
miskunnarlausum veruleika lífs-
ins. Hana er að finna í hinni ágætu
bók frú Katrínar Ólafsdóttur
Hjaltested, Liðnum dögum. Eng-
inn skyldi þó heimska sig á að
geta þess til, að höfundurinn hafi
leitað fyrirmyndar hjá Hardy þeg-
ar hún skrifaði. Kona sem skrifar
með hjartablóði sínu leitar engrar
fyrirmyndar — og þarf engrar.
★
Ekki var það Tess, sem Hardy
hafði mestar mætur á af sögum
sínum, heldur The Woodlanders
(Skógarfólkið), sem Jakob Smári
hefir þýtt á íslenzku, en enginn
forleggjari viljað taka að sér. Svona
er nú bókmenntamat þeirra hérna
á íslandi. Ekki er því að neita, að
Jakob stendur höllum fæti til þess
að þýða Hardy (sem Einar H.
Kvaran taldi ekki sitt meðfæri, þó
að hann þýddi eina smásögu eftir