Lesbók Morgunblaðsins - 13.11.1955, Blaðsíða 15

LESBOK MORGU NBLAÐSIIS S
643
um leið mikil áhrif á blóðrásina og
blóðþrýsting. Hann hefir einnig
stjóm á meltingarfærunum. Ef viss
hluti hans er skerð'ur í tilrauna-
dýri, þá verður það svo gráðugt,
að það etur miklu meira en það
hefir gott af. Sé annar hluti skerð-
ur, missir það algerlega matarlyst
og veslast upp.
Heilakjarninn hefir áhrif á við-
brögð líkamans, eða stjórnar þeim,
og hann sér um að stæhng vöðv-
anna haldist. En hann ræður einn-
ig miklu um svefninn. Ef hann sýk-
ist eða verður fyrir skemmdum,
þá fylgir algert svefnlevsi. Hann
hefir einnig úrslitaþýðingu fyrir
viðkomu allra dýra, því ef hann
skemmist, þá er skepnan ófrjó.
Þetta er aðeins ágrip af því, sem
vísindamenn þykjast nu hafa upp-
götvað viðvíkjandí þessu liffærí.
Sumir segja að áfengisneyzla
lami starfsemi heilakjarnans, og
því komi fram hjá ölvuðum mönn-
um öll þau sjúkdómseinkenni, sem
hér hefir verið frá sagt.
Mœnusótfin '
AIÝLEGA er komin út í Banda-
ríkjunum bók, sem nefnist
„Better Health for Your Children",
og' er eftir kunnan lækni í New
York, dr. I. Newton Kugelmass.
Segir hann þar, að það sé aðeins á
færi inna beztu og' æfðustu lækna
að þekkja mænuveiki á byrjunar-
stigi. Það líða 5—20 dagar frá því
menn taka veikina og' þangað til
liún gerir vart við sig', og einkennin
eru hiti, höfuðverkur, særindi í
hálsi, ógleði, iðraverkir, stirðleiki
í hálsi og' verkir í útlimum. En
þessi einkenni koma ekki öll fram
samtímis. Og þótt einhverra þess-
ara einkenna gæti, þá er ekki víst
að þau stafi af mænuveiki, því að

Sl
otaáöaur
I
í
c
I
I
í
I
(
I
I
I
l
I
(
3
(
3
c
JÓN var orðinn gamall, cn þá
var hann ailt í einu gerður að
hringjara við þorpskirkjuna. —
Þetta urðu konu hans fagnaðar
tiðindi, og hún mátti til með að
segja nágrönnum sinum frá
þessu.
— Hafið þið heyrt um góðu
atvinnuna, sem hann Jón mínn
laefir fengið?
— Nei, var svarað, hvaða at-
vinna er það?
— Hann er orðinn hringjari,
sagði konan og ljómaði af gleði.
— Hvað faer hann fyrir það?
— Ó, þetta er beztu kjör, sagði
konan. Hann fær fimm pund á
ári og ókeypis gröf.
Tveir gamlir Skotar’ satu sam-
an og reyktu. Að lokum sagði
annar:
— Það er ekki orðin mikil
ánægja að þvi að reykja nu á
dögum.
— Hvað kemur til? spurði
hinn.
— Ef maður reykir sína eigin
pípu, þá er það' allt of dýrt, en
ef maður fær pípu kunningja
síns þá er hún stífluð, svo að
maður nær engum reyk úr henni.
Farandsalar í Skotlandi voru
að stofna með sér félag, og mark-
mið' þess var að afnema þjórfé.
Andrew Mclntyre var á stofn-
fundinum, en lét sér fátt um
finnast. Seinast sneri fundar-
stjóri sér beint til hans og
sagði:
— Auðvitað verður þú með.
Félagsgjaldið er ekki nema einn
skildingur á ári.
— Einn skildingur á ári! hróp-
aðí Andrew. — Nei, þá vil ég
heldur gefa þjórfé.
★ ★ ★
Menn voru að halda upp á af-.
mæíi Burns og þar var heldur
mikill gleðskapur. Þar drakk Jón
hélzti mikið og kam ekki heim
fyrr en undir morgun. En konan
mátti ómögulega vita um, að
hann hefði fengið sér svona
rækilega í staupinu. Hann lædd-
ist því ihn í svefnherbergið og
afklæddi sig með mestu hægð.
Og þegar því var lokið helt hann
að allt hefði gengið vel og lagð-
ist upp í rúmið'. En honum brá
þegar konan ávarpaði hann:
— Æ, Jón, fyrst þú fórst nú
svona laglega að' þessu, þá er það
synd og skömm að þú skulir fara
með höfuðfatið upp í rúmið.
l
t

alveg eins getur verið um almennt
kvef eða aðra vírussjúkdóma að
ræða.
Meðan mænusóttarfaraldur geis-
ar, eru allar mæður mjög hræddar
ef börn þeirra verða eitthvað iasin,
og halda að um mænusótt sé að
ræða. En læknirinn gefur þeim tvö
heilræði til þess að reyna að ganga
úr skugga um hvort svo sé:
Látið barnið setja hökuna niður
í bringu.
Látið það kyssa á hnéð á sér.
Ef það getur hvort tveggja, þá
eru mestar líkur til þess að það
hafi ekki mænusótt. En ef það á
eitthvað bágt með þetta, þá er
sjálfsagt að vitja læknis undir eins.
Dr. John F. Gummere, íorstjori
„William Penn Charter School“ í Fíla-
delfíu, helt nýlega ræðu um sérmennt-
un og komst þá þannig að orði: „Ef
scrfræðingur táknar mann, sem veit
meira og meira um minna og minna,
þangað til hann veit allt umsvoað segja
ekkert, þá er um marga nútíma náms-
menn að segja að þeir vita æ minna og
minna um meira og meira, þangað til
þeir vita bókstaflega ekki neitt um
nokkurn skapaðan hlut.“