Lesbók Morgunblaðsins - 26.02.1956, Blaðsíða 4

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12»
hvnrttvpppjndrnttning og kóngur í
því ríki.
Hún kanrt svör við öllum levndar-
dómum, er í senn orðheppin og
skotviss. stórgeðja og stjórnsöm, en
mildJ ijUirtajÐg ofan á þetta bæt-
ist, al5 4tún er ikáld hverfisins. Við
Silfurgötu er líka barnahópur, en
yfir honum er engin reisn, þar er
herinn höfy.ðíatus, þar á enginn orð-
skeyti á v*ör og þar er ekkert skáld.
Fyrir rpér er þ>að sama og utan-
landsreisa komast um stund úr
andrúmslpfti Silfurgötunnar og yf-
ir OHöfðahverfi. Og dag nokkurn,
þegar maðUr, ér þangað kominn
eius og útJéndingur, heyrist sungið
við raust:
Látið akki’ illa litlu flón,
ieikinn stillíð sanna:
Guðmundur, Héðinn, Gunnar, Jón,
Grómundur, Kalli’ og Svanna.
Þetta ;-þétti yndisleg vísa, og
barst fjarr en varði í öll hverfi
þorpsins og var sungin eða kveðin,
ýmist á sléða eða skíðum, eða á
jullu úti á höfn.
Fyrir atbeina Kalla er ég leidd-
ur í hús Málmfríðar og Hálfdáns.
Yfir útidyrum er fjöl útskorin, og
þar les ég nafnið Gróustaðir. Um
mig allan seitlar respektarkennd,
ég hneigi höfuð og geng inn. Þar
er saumavél stígin, ýmist ótt eða
settlega, og fatið hreyft af fimvísi
eins ag saumur á að leggjast.
Kringum .Málmfríði er dvngja af
fatnaði, gömlum en hreinum. Það
á að.húa til minni flík úr stærri,
sníða og bæta eða koma nýjum dúk
í buxur eða jakka. Hún tekur mér
og Kalla syni sínum glaðlega, en
hjólið snýst á vélinni og þarf að
snúast, svo að hún segir okkur að
grípa spil eða gera okkur annað til
yndis. Allir í þorpinu vita, að
Málmfríður kann ekki að segja
nei, þegar til hennar er komið með
eitthvað, sem þarf að fara í vél eða
undir skæraburð. Hjólið snýst lang-
an dag, oft eftir sólsetur og fyrr
Málmfriður Valentinusdóttir
en birtir á austurhimni. Málm-
fríður á gaddasvipu á hina óttalegu
skepnu, jólaköttinn. Fyrir hennar
atbeina gistir hann miklu færri
heimili en ella. Ung andlit dylja
ekki svip gleði og sigurs yfír því
að vera komin í ný föt upp úr
gömlum af pabba eða afa.
VI.
Maímorgun bjartan og heitan ár-
ið 1931 stíg ég á land á Siglufirði
fvrsta sinni. Ég er farþegi á
„Drottningunni' og á leið til Evja-
fjarðar. Ég ráfa um og kem ekki
auga á neinn, sem ég þekki. En
svo kemur Kalli eins og af himnum
ofan, heiðrænn og þelhlýr, senn
vaxinn maður, og ætlar að fara að
læra að stíga ölduna. Hann hafði
veríð í Menntaskóla Akurevrar um
veturinn. — Ég goggaði fisk og
dró línu á Pálma frá Hrísey um
sumarið, ýmist vestur á Skaga-
grunni, úti á Grímseyjarnöfum eða
austur á Skjálfanda. Kalli gerði
slíkt hið sama á sínum Siglufjarð-
arbát. — Árin líða og ungir menn
horfa geiglausir til framtíðar. En
svo bregður sumri, og það er
dökkni í skýjum. Ég geng suður
Þingholtsstræti órór í huga og
hnípinn. Kalli liggur í rúmi sínu
á efri hæð Farsóttarhússins. Yfir
honum er ekki haustdrungi, hann
er léttur í skapi og kvikur í tali
rétt eins og hann væri að halda
af stað í róður í sumarljóma norð-
ur á Nafir. — Síðan nokkrar heim-
sóknarferðir að Vífilsstöðum. Einn
dag stendur maður svo niður á
hafnarbakka. Spihð fer í gang,
bóman sveiflast út fyrir borðstokk-
inn, krók er fest í taugaraugu og
upp lyftist kista sveipuð íslenzkum
fána. Ég reyni að verjast viðkvæmn
isviprum. Þessi varð þá hinzta
sigling þess manns, af kyni hinna
fornu sæfaramanna í Höskuldsey,
er ég hafði trúað að mundi stýra
dýrstum knerri og stærstum undir
fána íslands. —
Grómundur, sonur Málmfríðar,
gistir einnig Vífilsstaðahæli og er
allur eigi miklu síðar en Karl.
Þannig eru blóm hennar kurluð
niður í hásumartíð. Hún fékkst
ekki til um mikinn harm, steig að-
eins fastar á fótafjölina og nálin
tifaði tíðar.
VII.
Haust eitt er ég fluttur í Hafn-
arfjörð. Málmfríður er þá setzt þar
að og býr í húsi gegnt mér handan
við götuna. Enn á margur leið til
hennar með gamla flík og efni í
nýtt fat, enn hefur hún ekki lært
að synja náunganum né hirða um
prísa og enn dynja svipuhögg á
skrokk jólakattar. Hálfáttræð tekur
hún daginn snemma sem ung væri,
hleypur við fót, ef hún bregður sér
út og snýst fjaslaus og óskelfd við
voveiflegum tíðindum. — Árla
morguns stendur hún up<p frá vél-
inni og ætlar út erinda, fellur á
eggsléttu gólfinu, svo að brákast
mjöðm. Leiðin liggur í Landspítal-
ann. Að morgni þess 5. febr. síðastl.
hringir síminn. Mér er sagt, að
hjartað hafi bilað. Hjólið snýst