Lesbók Morgunblaðsins - 11.03.1956, Page 1

10. tbl.
XXXI. árg.

Sunnudagur 11. marz 1956
Séra BjÖrn 0, Björnsson:
Hverjum vetnissprengjan glymur
Kaíli úr stólræðu, sem flutt
var í dómkirkjunni í Reykjavík
^ SÍÐUSTU árum hefir himin-
tungl nokkurt verið að færast
upp fyrir sjóndeildarhringinn hér
á jörð og er tekið að vofa yfir höfði
þjóða líkt og sverð í þræði. Hætt
er við, að enn hækki það og að
svo fari, að héðan af, svo langt
sem dagar vestrænnar menningar
ná, verði lífinu hér á jörð — eink-
um í Norðurálfu, Norður-Ameríku
og Austur-Asíu — lifað undir æg-
ishjálmi þessa tákns, sem ekkert
fordæmi á sér í mannkynssögunni
og er svo kröftum hlaðið, að jafn-
vel vitundin einber um tilveru
þess — möguleikann á, að kraftar
þess verði leystir úr læðingi —
hlýtur að hafa óumræðilega mikil
áhrif á mannkynið allt — áhrif, er
enginn getur haft hugmynd um,
hversu víða muni dreifa sér,
hversu djúpt læsast, og valda óút-
reiknanlegustu afleiðingum í ófyr-
irsjáanlegustu efnum. Feiknstafur
þessi er nefndur vetnissprengjan.
Svo er nú komið, að eyðingar-
tæki mannanna til notkunar í stvrj-
öld eru orðin með þeim kröftum,
að ekki er við annað samanber-
andi en ranghverfu sköpunarkraft-
anna sjálfra — ef svo mætti að
orði kveða —, enda náskylt þeim
að því undanteknu, að andann
vantar — nema ef vera skyldi, að
fjandinn væri þar í andans stað.
Er þess skemmzt að minnast, að
blöð og útvarp hafa ekki um annað
fjallað fremur, síðustu árin, í
fréttum sínum, en vetnissprengj-
una og þýðingu hennar fyrir ríki
og þjóðir, einstaklinga og mann-
kynið allt, gervallt lífið á jafnvel
öllu yfirborði jarðar. Tæki þetta
er slíkt, að dómi forystumanna
ríkjanna og vísindanna, að úr því
svo er komið, að það er til orðið

Björn O. Björnsson
í þeim mæli, sem fyrirsjáanlegur
er eftir fáein ár — að óbreyttri
þróunarstefnunni — þá sé ekki um
að gera fyrir ríkin, stórveldin,
nema annað af tvennu: Halda friði
eða — að öðrum kosti — verði ger-
eydd flest eða öll helztu menning-
arsvæði heimsins, en líklegast allt
líf á jörðinni undirlagt afskræm-