Lesbók Morgunblaðsins - 26.08.1956, Blaðsíða 14

452
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
velja við í bátinn, en hún að sjóða
niður grænmeti í nestið — tvær
smálestir!
Frægastur af öllum þessum sjó-
farendum er þó líklega Ameríku-
maðurinn Joshua Slocum. Hann
var áður skipstjóri á seglskipi. En
þegar þau skip voru lögð niður og
„gufudallarnir“ komu í staðinn, þá
hætti hann skipstjórn, fannst þess-
ar nýmóðins fleytur ekki vera nein
skip. Vinur hans gaf honum þá
aflóga skútu með einni siglu, er
hann gæti haft sér til skemmtun-
ar. En Slocum lét gera við hana
og kallaði hana „Spray“. Hún var
36 feta löng og 14 feta breið um
bóginn. Þetta hlýtur að hafa verið
bezta skip, því að það gat siglt
tímunum saman með stýrið bund-
ið, án þess að breyta um stefnu,
og slikt leika ekki öil skip eftir.
Og a árunum 1895—1898 sigldi
Joshua Slocum aleinn á þessu skipi
umhverfis hnöttinn. Þá var enginn
Panamaskurður til, svo að hann
varð að sigla suður fyrir odda
Ameríku, en þá leið áttu stórskip
fullt í fangi með að komast, hvað
þá smáskúta, sem einn maður var
á. Slocum hreppti þarna stórviðri
og kulda, og Indíánar sátu um
hann. Það var eina nótt, að hann
hafði varpað akkerum inni í lygn-
um vog og var genginn til svefns.
En áður hafði hann þó í varúðar-
skyni dreift teiknibólum um allt
þilfarið. Um nóttina komu Indíán-
ar á báti og ætluðu að ræna skipið.
Fyrir þeim var svartskeggjaður
kynblendingur. Þeir þustu upp á
skipið, en af því að þeir voru ber-
íættir, stungust teiknibólurnar upp
í iljar þeirra. Þeir öskruðu af sárs-
auka og steyptu sér þegar fyrir
borð. Slocum vaknaði við öskrin,
þaut upp á þiljur og skaut nokkr-
um skotum út í myrkrið. Svo lagði
hann sig rólegur til hvíldar aítur.
— Frá Magellansundi sigldi hann
til Ástralíu og þaðan til Asíu, yfir
Indlandshaf og að Góðrarvonar-
höfða. Þaðan helt hann svo yfir
Atlantshaf vestur til Ameríku.
Hann varð fyrstur allra manna til
þess að fara einn á skipi umhverfis
hnöttinn, og enginn hefir leikið það
eftir honum að sigla einn síns liðs
þessa leið.
Hann varð frægur mjög fyrir
þessa ferð. Fáum árum seinna lagði
hann upp í aðra ferð einsamall á
sama skipi. Hann lagði út frá Rhode
Island, og síðan hefir aldrei til
hans spurzt. Menn halda helzt að
eitthvert stórskip hafi siglt hann í
kaf á náttarþeli.
Annar maður, sem er álíka fræg-
ur, er Frakkinn Alain Gerbault.
Hann var einhver mesti tennismað-
ur síns tíma og flugmaður var hann
í fyrri heimsstyrjöldinni. Þá var
það ao hann og félagar hans komu
sér saman um að sigla umhverfis
hnöttinn að stríðinu loknu.
En þegar stríðinu lauk, var eng-
inn þeirra uppi standandi nema
Gerbault. Hann afréð því að fara
einn í siglinguna. Fekk hann sér
bát, sem hann nefndi „Firecrest",
og sögðu menn að hann væri eins
og fjöl reist upp á rönd, því að
hann var afar mjór, en djúpur.
Hann haf ði slæm segl, og á leiðinni
yfir Atlantshaf voru þau alltaf að
rifna og mátti hann alltaf sitja við
að sauma þau saman aftur, ogstýrði
þá á meðan með fótunum. Á leið
sinni yfir Kyrrahaf kom hann við
á nokkrum eyum og gerðizt bezti
vinur eyaskeggja og kenndi þeim
meðal annars knattspyrnu. Þegar
hann kom heim úr siglingunni um-
hverfis hnöttinn, sökk bátur hans
hjá Englandi. Hann lét þegar smíða
sér annan bát af sömu gerð og kall-
aði hann „Alain Gerbault“. Á þess-
um báti lagði hann í aðra hnatt-
siglingu, komst til Indónesíu og dó
þar úr hitasótt í seinni heims-
styrjöldinni.
Söguleg varð sigling Norðmanns-
ins Erling Tambs frá Noregi til Nýa
Sjálands. Hann hafði konu sína
með sér, en ekki fleira manna. Bót-
inn nefndi hann „Teddy“. En þegar
þau komu til Kanari-eya, bættist
þeim háseti, því að þá eignaðist
konan dreng. Þau heldu samt á-
fram yfir Atlantshaf og sagði
Tambs svo frá seinna, að drengur-
inn hefði fengið krafta í köggla af
því að spyrna á móti veltu báts-
ins. Annað barn, stúlku, eignuðust
þau seinna á ferðinni.
Þegar þau voru úti í miðju
Kyrrahafi fekk Tambs blóðeitrun
í handlegg og hugði sér ekki líf,
og gaf hann konu sinni fyrirmæli
um hvernig hún ætti að fara með
lík sitt. En rétt á eftir hendi hann
það slys að handleggsbrotna á þess-
um handlegg — og það gat þó
naumast talizt slys, því að við það
batnaði blóðeitrunin! Eftir nær tvö
ár komust þau til Nýa Sjálands,
en þar strandaði báturinn við
klettaströnd, og meðan hjónin voru
að reyna að bjarga úr honum því,
sem bjargað varð, sat litli tvæ-
vetlingurinn uppi á kletti og gætti
systur sinnar, sem ekki var nema
nokkurra mánaða gömul.-----
Það er áreiðanlega heppilegast
að hjón séu saman á slíkum lang-
ferðum. Það er þröngt á þessum
litlu fleytum og alltaf við einhverja
örðugleika að stríða. Reynir því
mjög á vináttu, og fer hún oftast
út um þúfur þar sem tveir karl-
menn eiga í hlut. Er það því al-
vanalegt að formaður bátsins sé
alltaf að skifta um menn á ferða-
laginu. Þó fer ekki alltaf jafnilla
og fyrir Ameríkumanninum
Dwight Long á hnattsiglingu hans.
Bátur hans hét „Idle Hour“ og var
32 feta langur. Hann hafði með
sér einn mann. En þegar hann var
á leið yfir Kyrrahafið uppgötvaði
hann að þessi maður var brjálaður
og sat um líf hans. Varð hann því
þeirri stund fegnastur er hann